Asha ten Broeke is niet een columniste voor wie je de krant zou kopen. Ze noemt zich wetenschapsjournaliste maar lijkt meer het soort excuustruus te zijn, van wie we er zoveel in Nederland op na houden en die de emancipatie van vrouwen in de samenleving meer in de weg staan dan de old boys netwerken waar de feministes het zo vaak over hebben.

Dit keer had ze het over een Nederlands equivalent van het Franse laïcisme, de leer dat godsdienst een privé aangelegenheid is die geen rol hoort te spelen in het publieke leven.

Bij de opleiding medicijnen gaan we er in ons land vanuit dat er geen onderscheid gemaakt moet worden tussen mannen en vrouwen en staan we ook niet toe dat dit onderscheid wel gemaakt wordt als godsdienstige voorschriften dat zouden eisen. In onze ziekenhuizen geldt dit niet alleen voor artsen en verplegend personeel, maar ook voor patiënten. Mannen en vrouwen liggen op de ziekenzalen door elkaar heen met alleen een gordijn dat dicht getrokken kan worden voor een minimum aan privacy.

Ten Broeke denkt dat het bij die gelijkheid om een verkeerd gebruik van feministische principes gaat, maar daar vergist ze zich in. Het heeft met feminisme niets van doen. Dat kennen we trouwens helemaal niet als uitgangspunt in ons publieke bestel. Het heeft van doen met de gelijkheid van alle mensen voor de wet, een wet die voorschrijft dat onderscheid alleen gemaakt mag worden om zinnige redenen, als de rechten en redelijke belangen van de betrokkenen dat nodig maken, maar niet op grond van ras, huidskleur, etniciteit, geslacht of godsdienst.

In Frankrijk is die discussie de laatste jaren heftig, omdat laïcisme daar, meer nog dan bij ons, onderdeel is van de nationale identiteit. Als men de mohammedaanse godsdienst de kans biedt om een kern te vormen waar omheen zich een separate identiteit kan ontwikkelen dan is daarmee een bijl gezet aan de wortel van de Franse identiteit, meent de intellectuele Franse elite. Net als Ten Broeke meent het minder intellectuele deel dat het respect voor de mohammedaanse godsdienst meebrengt dat men moslims hun culturele Apartheid moet gunnen.

De discussie die Ten Broeke hier aan slingerde wordt er niet helderder op door te doen alsof het daarbij gaat om ethische kwesties die onderdeel horen te zijn van een medische opleiding, te vergelijken met euthanasie en abortus. Het gaat daarbij om een maatschappelijk probleem.

Het gaat er om of we hier en in andere Europese landen in onze opleidingen rekening moeten houden met het ontstaan van etnische minderheden die er qua leefgewoonten en moraliteit middeleeuwse principes op na houden, andere in elk geval dan de rest.

Andere leefgewoonten, dat mag hier vanouds, maar dan achter de voordeur, in het privé leven van de betrokkenen. In het gemeenschappelijke publieke leven hebben ze geen plaats. We kennen in Europa vrijheid van meningsuiting en de discussie over laicité en andere nationale kenmerken moet vrij gevoerd kunnen worden, maar niet als onderdeel van het curriculum voor een medische opleiding.

Hetzelfde geldt voor het verzoek dat indertijd van moslimzijde werd gedaan om mannen en vrouwen te scheiden in De Balie, toen in die publieke ruimte een debat werd gehouden over dit soort zaken. Wie hier woont moet er mee leven dat we hier dit soort dingen niet gescheiden tussen mannen en vrouwen bespreken, ook al staat het iedereen vrij om te roepen dat zij vindt dat het anders zou moeten.

Mijn idee dat er betere vrouwelijke columnisten te vinden moeten zijn dan Ten Broeke is overigens niet gebaseerd op een verschil in inzicht over de rol van godsdienst in het publieke leven. Het is meer een kwestie van het Nederlands dat zij schrijft. Neem deze zin:
‘De immer eloquente Niemöller is ook degene die fier op de bres springt voor verkrachte vrouwen – mits hij op basis van smoezelige statistiek vermoedt dat de daders moslimmannen zijn’. Of deze: ‘Apart toiletteren vinden we niet alleen gewoon maar zelfs een onvervreemdbaar recht’. Of deze: ‘Andere feministisch geïnclineerde vrouwen gaat het net zo’.

Dat soort Nederlands vind ik lelijk en het hindert me als het gebruikt wordt om mee te koketteren.
Je kunt Asha ten Broeke ook gewoon overslaan, zegt U dan misschien en dat is wat ik sindsdien ook maar gedaan heb. Op gevaar af ‘van door haar beschuldigd te worden van het opstoken van een multicultureel conflict, om maar niet in de spiegel te hoeven kijken’.

Domme opvattingen hebben is een onvervreemdbaar recht, maar schrijf die dan tenminste op in behoorlijk Nederlands.

——————————————————————————

Dit stuk verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp