We leven plotseling in een tijd waarin het belangrijk is uw klassiekers te kennen. Dwingeland, een boek dat 1984 volgt, helpt u daarbij.

Dit boek van journalist Coen de Jong kun je als weinig andere tegenwoordig karakteriseren als een uitstekende hulp om de vooruitgang tegen te houden. Dat daar aanleiding toe is, kunt u maar beter zelf ontdekken. Hieronder een schets van wat u zult aantreffen.

Gaande de eerste hoofdstukken neemt Coen de Jong u mee aan de hand van Orwell’s 1984, aangepast aan de werkelijkheid anno 2021. Dat zal u niet meevallen – veel van wat u denkt te weten blijkt nog ernstiger ineen te steken dan u vermoedde. Uw eigen weerbaarheid is verwaarloosbaar, en De Jong laat u dat en passant regelmatig voelen ook.

Veel van Orwell ’s concepten uit 1984 blijken al volledig operationeel. De gedachtenpolitie wordt gevormd door uw medeburgers, die u via sociale controle onder de duim helpen houden. Ook dat schetste Orwell al, middels een concept dat door de Oost-Duitse Stasi eerder al vervolmaakt werd. Met behulp van de angst van burgers die bang zijn om op te vallen door af te wijken, en ook nergens mee geassocieerd wensen te worden. Wie niet opvalt kan zich immers verstoppen in de veiligheid van de kudde? Het is een natuurlijke tendens die echter niet waar is, aangezien ook kuddes eenvoudig gemanipuleerd kunnen worden als dat de overheid beter uitkomt. En ook dat gebeurt.

Autoritarisme
Het boek is doorspekt met citaten waaruit het nieuwe autoritarisme blijkt, waarmee onze democratische voorgangers trouw aan de nieuwe vooruitgang bepleiten. Naar aanleiding van commentaar vanuit de Tweede Kamer op maatregelen door de Amsterdamse burgemeester kwam een stel andere burgemeesters in de Volkskrant met de volgende observatie, waarin vereist kuddegedrag wordt ingezet om verzet tegen fnuikende maatregelen verdacht te maken:

(pag 81) Het optreden van de Tweede Kamer was volgens de drie burgemeesters onbehoorlijk geweest. En ze meldden verder: ‘De bestrijding van het Corona-virus is een kwestie van een lange adem, die gebaat is bij het voortzetten van het optreden als één overheid. ’Als één overheid tegenover de volksvertegenwoordiging?

En, iets verderop:

D66-senator Boris Dittrich zei in Buitenhof dat ‘witte mannen met de wind mee fietsen’. De goede verstaander begreep dat niet Halsema, Kaag en Jetten gaan knielen, maar dat ze willen dat autochtone kiezers zonder macht en invloed de afkoopsom voor de ‘witte schuld’ gaan betalen.

Dit is wat fascisme werkelijk is: de sociale verplichting tot eenheid, een pleidooi om de staat en haar inwoners geen schade toe te brengen door u te verzetten tegen wat de boven u gestelden verordonneren. Dat die boven u gestelden zelf weinig anders zijn dan overmatig betaalde kapo’s van het nieuwe zijn doet er voor hen niet toe; zij gaan er van uit dat de krokodillen hen als laatsten zullen verslinden, en zij in staat zullen zijn hun nageslacht te behoeden voor het lot dat vrijere mensen en beroepen treffen gaat. Niet voor niets ontstond de adel ooit doordat hun ambten in de praktijk erfelijk werden.

Want hoewel het allemaal voor uw bestwil heet te zijn, snappen ook de Regenten uiterst goed dat dit een totalitair systeem gaat worden, en ze staan klaar er gebruik van te maken om zichzelf te sauveren. Iets anders durven ze nauwelijks nog aan, uit angst voor commentaar dat men niet in staat is met volkswensen om te gaan. En derhalve pretendeert men daarom die volkswensen te belichamen.

Revolutie
Het lezen van dit boek zal als een revolutionaire daad worden beschouwd. Dat mag, nog steeds. Maar gezien het tempo van wat is toegestaan of van hogerhand als acceptabel wordt beschouwd, is het niet ondenkbaar dat dat niet voor elke beroepscategorie zo zal blijven.

Vorige week publiceerden we al een eerste appetizer voor dit boek, waarin Coen de Jong zijn beweegredenen het te schrijven verantwoordde. Onder andere met:

In Dwingeland. Orwell in de polder vergelijk ik recente ontwikkelingen in Nederland met thema’s uit 1984. Niet om te somberen, of om u de stuipen op het lijf te jagen. Maar juist uit optimisme, omdat we zuinig moeten blijven op onze vrijheden. Dwingeland gaat over binnensluipende onvrijheid in een vrij land en over het belang van tegenspraak.

Dit vind ik na lezing in retrospectief een te optimistische verklaring, want wat De Jong beschrijft is niet alleen onrustbarend, maar suggereert ook dat het niet eenvoudig zal zijn u er ooit aan te onttrekken.

Eén tip mijnerzijds: begin met morgen uw smartphone door het toilet te spoelen. Als u dat niet kunt – u kunt het ding ook een tijdje onderin de witgoedkast opbergen om te kijken of u het leven zonder het ding aan kunt – dan is er weinig wat u redden kan. Want slechts wie onnavolgbaar is, is vrij. Niet voor niets worden vrije geesten door het gezag immer gehaat als een besmettelijke ziekte.

---

DWINGELAND Verschijnt op maandag 15 juni a.s. bij Uitgeverij Blauwburgwal. Dit verrassende en verontrustende boek kost 20 euro. Bestel nu alvast en ontvang een gesigneerd exemplaar. Er zijn géén verzendkosten! Bestellen kan HIER.

---