Dat de democratie al enige tijd in zwaar weer verkeert is bekend, en iedereen roept ach, wee en zoekt verbeteringen. Verbeteringen overigens, die altijd ten eigen dienste moeten staan, hoe men het ook verpakt.

De oorzaken zijn niet ingewikkeld: na de Tweede Wereldoorlog werd elk idee van nationale weerbaarheid en zelfbewustzijn door een onzekere nieuwe elite van progressieve politici gesaboteerd. Deels vanuit ideologische overwegingen (mensen helpen werd mensen geld geven, met funeste sociale gevolgen), deels vanuit het instinct van machtsbehoud. Waarbij men angstig over de schouder keek naar de jaren dertig, toen nationalistische sentimenten een eenvoudige speelbal werden van politieke ambities.

Zestig jaar later zagen we pas welk een fout daarmee toen is gemaakt. Door dat bewuste veronachtzamen van de wensen en gedachten der Europese bevolkingen (vanuit Brussel nog aangewakkerd door de EU-gedachte, die een eigen leven ging leiden) ontstond geleidelijk een verwijdering tussen bevolking en bestuurders. In de jaren 80 werden de eerste gevolgen van die verwijdering zichtbaar, dewelke met vrij grof publicitair geweld middels de MSM de kop worden ingedrukt als zijnde asociaal, racistisch en fascistisch. Ostracisme als politiek doel zonder de oorzaken van ontevredenheid weg nemen is de snelste manier een veenbrand te creëren. QED.

Hoezeer dit de legitimiteit en kracht van de democratie ondergraaft zien we nu. De USA zijn een voorbeeld van duidelijkheid, deels door de relatief eenvoudige staatsstructuur, deels doordat afstand verhelderend werkt en associatieve eigenbelangen er aldus uit filteren.

Dat de New York Times dit toejuicht vanuit haar leidende gedachte dat er niets belangrijker is dan het verwijderen van president Trump uit zijn ambt is een teken des tijds en de verrotting die doorwerkt. Deze tevredenheid over de manier waarop de NYT denkt de Amerikaanse regering bij de kladden te hebben is gevaarlijk. Er is nauwelijks of geen gedegen analyse geweest die de keus voor president Trump naar algemene tevredenheid heeft beredeneerd, maar dat lijkt men niet belangrijk te vinden. De haast waarmee wordt ingezet op een impeachment, in wat voor vorm dan ook, is alleen om die reden alleszins reden tot grote ongerustheid.

Zien we in de media die onrust onder diegenen die vinden dat Trump moet worden afgezet? Als ze er zijn, laten ze zich als schapen overschreeuwen. Is er een betere rechtvaardiging voor de president zijn tegenstanders uit de publieke dienst te verwijderen mogelijk? Het risico is dat Trump zich zal proberen te ontdoen van alle reguliere voorstanders van lang gedragen politiek, in plaats van een aantal obstructie plegende trawanten te verwijderen. Dat is een gevaarlijke mogelijkheid, want het zal niet tot een verbetering van de Amerikaanse bureaucratie leiden. Wel mogelijk tot een trouwer navolgen van de wensen van de president, waarvan je mag hopen dat deze zich niet aan paranoia zal overgeven – in zijn positie geen ongekend fenomeen.

Voor de stabiliteit van een staat is het van groot belang dat er een grote mate van continuïteit is in de manier waarop de overheid werkt. Tegelijkertijd is een elite/bureaucratie die zich niet laat regeren door de leiding binnen een staat een belangrijke aanzet tot de ondergang van zo’n staat. Het is geen erg bekend feit, maar zowel Lodewijk XV als Lodewijk XVI hebben in hun tijd gepoogd de volkomen vastgeroeste Franse staat te hervormen door de ambtsadel te fnuiken. Lodewijk XV stierf op het moment dat hij dat door leek te gaan drukken. Toen zijn kleinzoon Lodewijk XVI in staat was een hernieuwde poging te ondernemen, eindigde hij onder de guillotine – men had te lang gewacht met de zo noodzakelijke hervormingen.

De gnuivende manier waarop de NOS er over schrijft is een teken aan de wand voor de mate van zelfreflectie aan deze kant van de oceaan. Niet alleen volgt men kritiekloos het discours zoals dat draadloos de oceaan oversteekt, maar men ziet er een rechtvaardiging in van de eigen strijd en aanpak. Het pijnlijke is dat dit ook zo binnen de Nederlandse en EU-realiteit zo wordt gevoeld. Het debat over de uitspraken van minister Blok was er gisteren een voorbeeld par excellence van, en de nabespreking in veel landelijke media deed wat mij betreft de deur dicht.

Wie dit conflict aandachtig heeft gevolgd, moet zien hoe ver de bemensing van het Ministerie van Buitenlandse Zaken af staat van het dienen van het Nederlandse belang in het buitenland. Als men zich had laten infiltreren (door wie dan ook) had het taalgebruik niet unheimischer kunnen zijn. BuZa wil de wereld hervormen, desnoods ten koste van Nederland. Dat dit een feit zou kunnen zijn is op geen enkele wijze een punt van overweging, blijkt uit alles. Zie hiervoor ook de transcriptie van de gewraakte uitspraken van Blok.

De gevolgen in de Amerikaanse context zijn bizar. Het geheel van problematiek en risico’s komt aardig samen in de verslaggeving over de Syrische burgeroorlog. Dat de president zich uit dat wespennest liever zou terugtrekken is bekend, maar daar wil de Amerikaanse Deep State niet van weten. Intussen staat de Derde Wereldoorlog er bekant op uitbreken. Al moet ik opmerken. dat het bedekte dreigement van Rusland over het inzetten van kernwapens mede bedoeld leek om te garanderen dat de president weer serieus bij de politieke besluitvorming over Syrië betrokken wordt. De gedachte in het Kremlin lijkt geweest dat dit iets was waar men Trump niet buiten zou kunnen houden. Desondanks lijkt het gefaald te hebben, en dat vind ik inderdaad heel verontrustend. Het is het type stap dat in de zomer van 1914 tot grote ongelukken zou leiden.

Uit alles wat de NOS vandaag publiceerde over de situatie in het Witte Huis, blijkt dat er een Deep State bestaat, en dat zij vindt dat de president naar haar pijpen dient te dansen. Alle ontkenningen tot op heden werden hiermee in één klap ontzenuwd. Dan kun je het best ‘stil verzet’ noemen, maar de conclusie van wat plaats vindt verandert daar niet door. De impliciete instemming verraadt ook dat de lijntjes tussen Deep State en MSM kort en stevig zijn. Ook dat is onrustbarend voor de democratie op langere termijn. Een kongsi tussen journalistiek en bureaucratie in een tijd waarin vrijwel alles binnen de kortste tijd op straat kom te liggen kan alleen leiden tot ongelukken.

Dat een moderne bureaucratie zich het best laat vergelijken met een mammoettanker die slechts heel langzaam de steven kan wenden is onvermijdelijk en moet geaccepteerd worden. Maar als zij een eigen leven gaat leiden en het roer blokkeert teneinde zo min mogelijk te worden gestoord door interferentie van andersdenkenden, dan is het maar al te waarschijnlijk dat dit op korte termijn tot een schipbeuk van staat zal leiden. Dat niemand dat wil doet in dat verband niet ter zake – het is iets wat gebeurt als er harder wordt gevochten om het vasthouden van het roer, dan er wordt gelet op de richting die er mee wordt ingeslagen. Met de democratie aan beide zijden van de oceaan als eerste slachtoffer.