De democratie afschaffen bleek toen het er op aan kwam doodeenvoudig. Het begon met een motie (Van Mierlo) die met een enkele meerderheid de grondwet opzij schoof, vervolgde haar weg met steeds kleinere meerderheden voor kabinetten en eindigde met het negeren van wetgeving door de regering. Nu in 2016 resteert nog slechts een lege huls met democratische kenmerken, maar waarvan de inhoud totaal verrot is.

Om te beginnen met een illustratie van die totale verrotting: zojuist werd bekend dat minister Plasterk beter moet motiveren waarom hij geen statistieken van het aftappen van communicatiemiddelen wenst te overleggen. Maar, zo waarschuwt zelfs staatskanaal van voorlichtingsmachine NOS via Teletekst, daar moeten we niet al te veel van verwachten, want de minister heeft dergelijke uitspraken eerder naast zich neergelegd.

Het is nog niet duidelijk wanneer Plasterk met een nieuw besluit komt. Een woordvoerder van het Ministerie van Binnenlandse Zaken kan daarover niets zeggen. De verwachting is dat Plasterk vasthoudt aan zijn besluit om de statistieken geheim te houden.

Vier weken geleden werd in Nederland een referendum gehouden, waar het kabinet over besloot drie maanden uit te trekken om te gaan nadenken over de uitslag, en of men er wat mee zou gaan doen. Democratische uitspraken en gerechtelijke uitspraken die op de lange baan kunnen worden geschoven hebben met democratie weinig te maken.

Zolang het kabinet in de Kamer wordt gesteund door minimaal 76 klaplopers die weten dat ze in geval van verkiezingen hun baantje kwijtraken, kan in Nederland alles. Dat is geen democratie. Want de essentie van een democratie is een machtsevenwicht tussen verschillende elementen binnen de staat waarin die democratie werkzaam zou moeten zijn. Zodat niemand zich die macht kan toeëigenen, en doen wat hem, hun of haar het beste dunkt. Daarbij is het niet relevant of dat gaat om één dictator of een clubje dat elkaar goed kent en de hand boven het hoofd houdt. Voor een democratie is zo’n machtsevenwicht een levensvoorwaarde. Als het verdwijnt of afwezig is, kan een democratie niet overleven.

Dat is dus precies de situatie waarin wij ons thans bevinden. Mark Rutte en de van hem afhankelijke klaplopers van VVD en PvdA hebben volgens de wet tot aan de volgende verkiezingen, en nog iets er over heen, eer er een nieuw kabinet is gevormd. Maar dat is pas de helft van dit verhaal.

De tweede helft is de manier waarop een representatieve democratie werkt. De ervaring van de afgelopen 25 jaar leert, dat tot het electoraat maar heel langzaam doordringt wat gaande is. Mensen zijn geneigd de boven hen gestelden te geloven als die zeggen dat wat zij doen in het belang van dat electoraat is. Terwijl het hen onmiskenbaar slechts gaat om een vorm van legitimatie die de zaken eenvoudiger maakt. Het verval van de voormalige volkspartijen CDA en PvdA toont even onmiskenbaar hoe slim een stelsel met elkaar afwisselende partijen is. Want ontevredenen zijn geneigd in geval van een tegenvallend kabinet te stemmen op die facties van de Regentenpartij die het zittende kabinet niet nodig had. Voor het gehele electoraat dat door heeft zijn we weer dertig jaar verder. En als de EU niet werd bevolkt door zulk immens incompetent volk – wat een garantie is voor hun eigen nabije ondergang – zou er over dertig jaar geen parlement in Den Haag meer zetelen. Maar alleen nog een elite afkomstig uit de restanten van VVD, PvdA, CDA, D66, wat GL’ers, en een verdwaalde CU’er om Gods zegen af te smeken over hun ondernemingen.

Toekomstige historici zullen de afschaffing van de Nederlandse democratie dateren ergens tussen 2001 en 2016. Als het iemand in de toekomst nog zal kunnen schelen.