De Democratische kandidaat Bernie Sanders heeft al meer bereikt dan voor mogelijk werd gehouden. De vraag hoe lang zijn invloed nog merkbaar zal zijn is gerechtvaardigd.

Bernie Sanders, de senator uit de kleine staat Vermont, heetf veel bereikt afgelopen maanden. Als enig overgebleven concurrent van Hillary Clinton hebben de spotlights hem gevonden. Niet in het minst, doordat een groot deel van zijn aanhang aanvankelijk kon worden weggezet als afkeer van Hillary – een nooit te onderschatten emotie. Maar zijn volhouden terwijl zijn positie qua gedelegeerden al enige tijd wanhopig was heeft hem veel nieuwe aanhang gebracht. Nu hij in zestien staten wist te winnen, tegen het volledige partijapparaat van de Democratische partij in, kun je niet langer zeggen dat zijn boodschap niet wordt opgepakt.

Als bijverschijnsel van deze curieuze race voor de Denmocratische nominatie zou het socialistische gedachtegoed dat Sanders aanhangt voorgoed wortel kunnen schieten in de USA. Dat is op zijn minst verbazingwekkend te noemen, aangezien de algemene wijsheid altijd was dat een socialist in Amerika op voorhand kansloos is. Het lijkt een wijsheid die kan worden bijgezet in het historisch rariteitenkabinet.

Als socialisme inderdaad het bijproduct van deze presidentsrace wordt, dan heeft de familie Clinton wèl iets op haar geweten. Want dat er in een jaar waarin een president definitief niet herkozen kan worden slechts drie kandidaten om de Democratische nominatie streden, waarvan de eerste al na één verkiezing gedesillusioneerd afhaakte is opmerkelijk. Het heeft er alles van weg dat niemand Hillary Clinton een strobreed in de weg durfde te leggen: dit zou háár campagne moeten worden. En dat lijkt ze nog steeds als haar recht te zien, niet als kandidaat van groepen waarvoor zij zegt te strijden, maar ze ziet het presidentschap als een baan waarop ze recht kan doen gelden. In de zin van een kroonprinses die haar rechten opeist. Voor een democratisch land is dat een bespottelijke notie, dat de media er ver in meegaan toont vooral dat er ook in de Amerikaanse democratie iets grondig mis is. Ik ben geen fan van Sanders, en van zijn ideeën nog minder. Dat neemt niet weg dat de vanzelfsprekendheid waarmee Hillary Clinton meent door te kunnen lopen naar het Witte Huis me met afgrijzen vervult.

USA2016 laat heel sterk zien dat meer dan in eerdere jaren de partij-elites menen te kunnen uitmaken wat de kandidaat moet mogen presenteren. Hillary is daarvan een uithangbord dat alle honken bezet houdt, zodat de Republikeinen – die hebben aangekondigd liever nog op haar te stemmmen dan op Donald Trump als deze de Republikeinse nominatie verwerft – in feite kleur hebben bekend. De kleur van een elite die weet wat zij wil, en de bevolking nog slechts de keuze wil geven uit twee kandidaten met dezelfde geurvlag, maar een iets ander uiterlijk. Zowel Trump als Sanders zijn van een ander slag, en hoezeer ze ook verschillen in doelen en overtuiging: ze spreken vrijwel dezelfde groepen aan.

Door het systeemn binnen de Democratische partij kan Sanders normaal gesproken niet meer winnen, tenzij Hillary vóór de Conventie wordt verrast door een aanklacht wegens het email-serverschandaal. Want dat zou Hillary uit de race verwijderen, en Sanders als enige kandidaat naar de Conventie brengen. In gedelegeerden staat Sanders maar driehonderd gekozenen achter op Clinton, en de supergedelegeerden zijn tot het laatste moment vrij te kiezen wie zij willen. Het gif zit in deze 500 supergedelegeerden die hebben aangekondigd Clinton te zullen steunen, tegen 45 voor Sanders. Maar kansloos is de senator uit Vermont dus nog niet geheel. Als Clinton ná de Conventie in staat van beschuldiging zou worden gesteld is weer een heel ander scenario mogelijk, maar dan ligt Sanders er al definitief uit.