Als de economie en de financiële markten zich tijdelijk gedragen, hebben de centrale bankiers even de tijd om ‘creatieve’ oplossingen te bedenken voor hun lange-termijnproblemen, die ze zelf veroorzaakten om hun korte-termijnproblemen op te lossen. Zoals daar bijvoorbeeld is: het in stand houden van de euro. Maar de prijs die daarvoor moet worden betaald zal Bas de Belastingbetaler pas komende jaren volledig duidelijk worden.

Monetarisatie euroschulden
De komende tijd rollen er scenario’s uit de kast die zelfs in SF-boekjes door de lezers niet waren gepikt als zijnde tè onwaarschijnlijk. Tenminste, als het een jaar of vier geleden (of eerder) was gepubliceerd. Twee weken terug noemde ik er al één in mijn lijstje van onwaarschijnlijke maar zeer onplezierige verrassingen die ons in 2013 zouden kunnen (en ons mogelijk inderdaad gáát) bekomen (de zesde): de bank van Japan gaat de Europese staatsschulden monetariseren door ESM-obligaties te kopen. Het gevolg zal zijn dat de waarde van de yen substantieel zal dalen, en in Japan een inflatie tot gevolg krijgt die een aanstaande deflatiegolf zal keren.

Bijverschijnsel zal zijn, dat de dalende yen ook de Japanse export zal stimuleren, en bovendien een Europees herstel ernstig bemoeilijkt. Een mogelijk bijverschijnsel is dat de BoJ zich ook aan Spaanse staatsschulden zal wagen, die immers middels de door de ECB beloofde OMT-steunaankopen feitelijk een Europese garantie hebben gekregen. Via een omweg ontstaat dus onweerstaanbaar alsnog een Transferunie. Daarmee zal – tenzij er een klein wondertje gebeurt – de ECB het Duitse Constitutionele Hof het nakijken geven.

Onderpand-ellende
Eveneens een terugkerend onderwerp als we spreken over de centrale banken is de waarde van het onderpand dat zij verkrijgen van banken die nieuwe leningen wensen uit te geven, en daarvoor eerder uitgegeven schuldpapieren afstaan aan de nationale Centrale Bank. Niet alleen zijn de criteria van wat nog als kredietwaardig wordt beschouwd de laatste jaren herhaaldelijk naar beneden bijgesteld, zoals in november nog in het geval Spanje.

Maar erger nu is dat de berekeningen van de waarde van die onderpanden werd gedaan door de Bank van Frankrijk. En tot de belangrijkste afnemers behoorden onder andere … de zeer wankele Franse grootbank Societë Générale. En om het feest compleet te maken gebruikte de BoF cijfers die werden verstrekt door een bedrijf dat eveneens een bank bezat, die tot over de oren in de handel in staatsschulden zit, Euroclear Bank. Volgens Welt am Sonntag zijn er bij de ECB nu 113 zaken bekend waarbij de waarde van het onderpand foutief (lees: te hoog) is gewaardeerd.

U kunt het zich wellicht moeilijk voorstellen, maar er bestaan in de Eurozone schuldpapieren die nòg minder waard zijn dan 10-jarige Griekse staatsleningen. Maar de Europese banken hebben een schreeuwend tekort aan onderpand dat zij nodig hebben om nieuwe staatsleningen te kunnen financieren. Zodat men keer op keer de regels ombuigt, afvijlt of bijpunt teneinde de gewenste situatie te kunnen creëren. Zodat zakenbanken bij centrale banken geld kunnen lenen om aan overheden uit te lenen, die zelf weer eigenaar zijn van de centrale banken die het geld oorspronkelijk creëerden.

Wie dit niet herkent als een Ponzi-schema, gelooft in waardevaste rendementen van 75%, die maandelijks contant worden uitgekeerd door die vriendelijke grijzende heer die u kent van de tennisbaan, en die zo handig uw zwart geld weet te beleggen. Die man die altijd snoepjes in zijn zak heeft voor uw tienjarige dochter, en u altijd een borrel geeft.

Oh, en natúúrlijk hebben de Griekse banken weer extra geld nodig (bailout IV.) Maar als u dat nog niet wist vermoedde u het zeer zeker al. De nieuwe aanvraag zou maximaal 29 miljard kunnen bedragen.

De munt van één biljoen
In deze zelfde categorie van onvoorstelbare monetaire geintjes valt ook het laatste idee dat binnen de Amerikaanse Treasury thans serieus overwogen wordt: het slaan van een platinamunt van 1 biljoen dollar. Juridisch kan het. Waar de waarde van bankbiljetten in wetten is vastgelegd, is de Fed vrij om munten van elke gewenste denominatie te slaan die zij wenselijk acht. Gevolg zal ongetwijfeld zijn dat de prijs van platina met een factor 1100 zal stijgen. Of, iets anders geformuleerd: de dollar wordt met een factor 1100 gedevalueerd.

Wat is de gedachte achter deze complete waanzin? Het probleem is het aanstaande bereiken van het schuldenplafond zoals vastgelegd in de Amerikaanse wetgeving. Rond 1 maart moet dat schuldenplafond worden verhoogd, anders wordt de Amerikaanse overheid op wettelijk basis volledig lamgelegd, en een groot deel van haar personeel gaat dan op non-actief. Maar als de minister van Financiën de muntslag van een munt van 1 biljoen goedkeurt, kan hij daarmee alle schulden voldoen, en met het wisselgeld kan de regering-Obama weer een tijdje vooruit. De belangriijkste reden is aldus het omzeilen van opnieuw een ellenlange onderhandelingsronde met het Congres, zoals rond de jaarwisseling. Dat het hoogstvermoedelijk niet doorgaat is minder vreemd dan dat er in Washington al een paar dagen serieus over wordt gepraat.

In navolging van de USA overweegt Japan de muntslag van platinamunten van een triljoen. De Middeleeuwse vraag hoeveel engelen er gelijktijdig op de punt van een naald kunnen dansen wordt nu overschaduwd door de vraag hoeveel nullen er op een munt passen.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.