Kranten waar men geen verstand van politiek heeft, zouden er wellicht goed aan doen geen hoofdartikelen te publiceren over verkiezingen die nog meer dan een half jaar weg zijn.

Het FD publiceerde donderdag een hoofdartikel (paywall) dat zó dom was, dat bijna het tegengestelde leek te beogen van wat het propageerde. Laten we het eens ontleden.

PVV-leider Geert Wilders speelt hoog spel door de boosheid bij zijn electoraat moedwillig aan te wakkeren. Met het verkiezingsprogramma van welgeteld één A4tje dat hij vorige week de wereld in stuurde, probeert hij de in Nederland heersende onvrede zo veel mogelijk om te zetten in electorale winst.

Hmmm? Alsof Geert Wilders die boosheid zelf aan het uitvinden is. Het is bij het FD nog niet doorgedrongen dat de PVV eerder een barometer voor het ongenoegen onder de bevolking is, dan een actief element dat daar invloed op heeft. De afgelopen jaren is de partij in zekere zin zelfs eerder te karakteriseren als kanaliserend element dan als actief aanwakkerend. Dat men dat niet graag ziet omgezet in electorale winst begrijp ik best, maar laten we serieus blijven.

Dat is zijn goed recht, maar bij zijn plannen om Nederland te ‘de-islamiseren’ gaat hij in zijn programma een cruciale grens over. Zijn voornemen om alle moskeeën en islamitische scholen in Nederland te sluiten en daarnaast de koran te verbieden is in strijd met artikel 6 van de Grondwet waarin de vrijheid van godsdienst of levensovertuiging is gewaarborgd.

Helaas, helaas. Als we toch aan het doordraven zijn, is het kennelijk inderdaad heel moeilijk om serieus te blijven. Onmiskenbaar probeert Geert Wilders al ruim tien jaar langs legale weg de wetgeving van dit land zó te veranderen, dat de niet te ontkennen islamisering bestreden kan worden. Dat is in ieder geval stukken democratischer dan de manier waarop Nederland de door het FD zo bepleite EU binnengesleurd werd door Balkenende c.s., als we het dan toch over het verkrachten van de Grondwet moeten hebben. Dat laat bovendien nog buiten beschouwing dat je de islam met evenveel of zelfs meer recht als politieke ideologie kunt beschouwen dan als religieus verschijnsel. Het zou ook niet de eerste politieke ideologie zijn die terecht verboden werd.

De leider van de PVV had al eerder een grens overschreden. Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 beloofde hij zijn aanhangers minder Marokkanen in Nederland. ‘Dan gaan we dat regelen’, hield hij een opgezweepte aanhang voor na de bekendmaking van de uitslag.

Het FD plaatst hier de woorden van Wilders bewust in een ander perspectief dan waarin ze zijn gedaan, en gaat bovendien op de stoel van de rechter zitten. Of er een grens is overschreden is namelijk nog onder de rechter – het infame Wildersproces2. En door de overschrijding van een juridische grens al als vaststaand aan te nemen, loopt deze concluderende stelling in dit hoofdartikel wel erg ver vooruit op de juridische werkelijkheid. Interessant, maar als men daarvan evenveel verstand heeft als van politiek en wat daarbij kijken komt, had men dit beter kunnen vermijden. Dat iemand een proces wordt aangedaan wegens ‘haatzaaien’, ook al is dat mede ondersteund door 6000 voorgedrukte aangiftes, betekent nog niet dat de rechter Geert Wilders al veroordeeld heeft. En zonder een dergelijke veroordeling is de hele basis van dit artikel een kuipje drijfzand.

Terecht keerden andere politieke partijen hem daarna de rug toe.

Dat mag je vinden natuurlijk. Dat het evenveel zegt over het beeld van de politieke partijen in kwestie als over de hoofdredactie van het FD moet zij maar voor eigen rekening nemen. Vooropgesteld nog dat het op langere termijn houdbaar zal blijken.

Nu Wilders in zijn verkiezingsmanifest een stap verder gaat en zo duidelijk afstand neemt van een van de niet onderhandelbare elementen uit onze Grondwet, kan dat niet zonder consequenties blijven.

Opnieuw neemt het FD hier een reuzenstap, door te stellen dat dit element van onze grondwet niet onderhandelbaar kan zijn. Redenen waarom het zelfs mogelijk niet aan de orde is heb ik hierboven al aangestipt, maar dat doet er in verband met ononderhandelbaarheid eigenlijk niet toe. Dat het FD het onwenselijk vindt is fundamenteel iets anders dan dat iets ononderhandelbaar is.

De overige politieke partijen zouden er daarom goed aan doen om ruim voor de verkiezingen van 15 maart duidelijk te maken dat zij niet zullen toetreden tot een regeringscoalitie waarvan de PVV deel uitmaakt.

Opnieuw, dat is hun goed recht. Evenals het het goed recht van het FD is om daartoe te adviseren. Of het een intelligente aanpak van de sociale en integratieproblemen van Nederland is, staat echter te bezien.

Zo’n uitsluiting van regeringsdeelname is niet ondemocratisch. Dat zou het geval zijn indien de PVV vanwege dit islam-standpunt niet aan de verkiezingen zou mogen deelnemen. Maar als de PVV zijn huidige koppositie in de opiniepeilingen weet om te zetten in een stembusoverwinning, betekent dit niet dat de partij ook in staat gesteld moet worden om te regeren.

Een cordon sanitaire is formeel inderdaad niet ondemocratisch, maar dat het FD hier meent het al op voorhand te moeten verdedigen, geeft aan dat men wel nattigheid voelt. Want in Nederland is het tot op heden goed gebruik dat men probeert de grootste partij binnen het kabinet te krijgen. De enige maal dat dat de afgelopen vijftig jaar niet lukte, was tijdens VanAgt1. Dat daaraan oeverloze onderhandelingen vooraf gingen om te proberen toch de PvdA binnenboord te krijgen, maar men weigerde de desastreuze eisen van die partij te honoreren, zou het FD eens moeten opzoeken in haar eigen archief. Dat de wil er toen wel degelijk was staat vast. Dat men het gevoel had dat er iets gebeurde dat politiek onzindelijk was, viel tien jaar daarna nog aan de wrokkigheid binnen de PvdA te bespeuren.

Als de andere partijen hierover duidelijkheid geven, kan dat ertoe leiden dat de aanhangers van de PVV zich buitengesloten voelen en hun boosheid toeneemt.

Dat is alleszins waarschijnlijk, hoewel die boosheid – opnieuw – eerder een uiting zou zijn van een hernieuwde teleurstelling over het uitblijven van een zo gewenste hardere aanpak leidend tot de-islamisering, dan van woede over het uitblijven van een regerende Geert Wilders. Geen onbelangrijke nuance.

Ook daarom is het van het grootste belang dat de andere partijen potentiële Wilders-stemmers duidelijk maken dat zij bij hen terecht kunnen voor geloofwaardige politieke antwoorden op de heersende onvrede.

Een hilarische uitsmijter. De andere partijen moeten het dus beter uitleggen volgens het FD. Geloofwaardige antwoorden op de heersende onvrede? Die moeten nog bedacht worden, en het zou toe te juichen zijn als iemand op zo een lumineus idee kwam waarmee die problemen worden opgelost, anders dan via de voorstellen op het zo gewraakte A4’tje. Als die voorstellen zouden werken is geenszins uit te sluiten dat zelfs Geert Wilders ze enthousiast zou steunen.

Wat men bij het FD evenmin schijnt te beseffen is, dat als een situatie wordt gecreëerd van allen tegen één, dat in de praktijk altijd uitpakt als een tweestrijd waarbij de PVV door zou kunnen stijgen naar tenminste 50 zetels. Zelfs in referenda met de meest vreemd gestelde vragen, is er eigenlijk altijd minimaal een derde van de stemgerechtigden die tegen de winnende mening in stemt. Een vreemd doch onloochenbaar feit. Als de Nederlandse politieke partijen in wat overblijft van het oude politieke centrum inderdaad tot de coalitie voor de verkiezingen zouden overgaan zoals het FD hier voorstelt, wordt zo’n tweestrijd voor iedereen zichtbaar: de Regentenpartij tegen de PVV (met misschien de SP aan de andere kant van dit eendimensionale spectrum). Of het land daar aan toe is kun je je inderdaad afvragen. Of de zittende politici dat zouden aankunnen kunnen we gevoeglijk afschrijven als onmogelijk.

Niet alleen zijn de verkiezingen nog ruim een half jaar weg, zodat het nogal voorbarig is om nu al te waarschuwen dat de PVV wel eens de grootste partij zou kunnen worden, maar ook maakt het FD zich met haar wijze van argumenteren volstrekt belachelijk. Het is werkelijk om je dood te schamen dat het FD met een hoofdartikel als dit, waarmee het zelfs de NRC links wist te passeren, probeert de aandacht af te leiden van waar de werkelijke angst op de redactie zit: dat het de PVV als grootste partij zou lukken een NEXIT-referendum van de grond te krijgen, en daarmee er in zou slagen Nederland uit de euro of zelfs de EU te krijgen.