Nu de USA en Rusland door de situatie in Syrië op de rand van oorlog balanceren, is het goed de algemene strategische situatie in ogenschouw te nemen. In en rond Syrië, maar ook verder wereldwijd begint men positie te kiezen.

In het Midden Oosten is de situatie al gedurende de volledige Syrische burgeroorlog bijzonder complex, maar het geheel wordt nog verergerd door internationale ontwikkelingen waar de USA ook bij betrokken is. Zoals bijvoorbeeld het conflict met Noord-Korea over de ontwikkeling van kernwapens door dat land.

Curieus genoeg zijn de USA en beide Korea’s nu al enige tijd in onderhandeling over een topconferentie over de toekomst van het schiereiland, maar het de oplopende spanningen is het zeer de vraag of die er ooit nog komt. Juist de betrokkenheid van China, dat zich openlijk aan Russische zijde heeft geschaard in de Syrische crisis (zie deel 2 van deze serie) maakt dat dit minder zeker geworden is.

Omgekeerd kun je zelfs redeneren dat indien een grote oorlog tussen de grootmachten uitbreekt, het niet ondenkbaar is dat China haar kleine bondgenoot de eerste klap laat uitdelen. In de hoop te kunnen zien wat de gevolgen zullen zijn. Zou Kim Jong-un daar in trappen? Waarschijnlijk zal hem weinig keus gelaten worden.

Dat hoeft overigens niet direct met kernbommen te gaan: het enorme Noord-Koreaanse leger heeft weliswaar geen heel modern uitgeruste troepenmacht, maar kan door haar mankracht makkelijk over het zuiden heen walsen. Dat is eerder gebeurd, en of de USA de tijd en het risico zullen nemen tijdig een grote troepenmacht naar Zuid-Korea te verplaatsen? Het lijkt niet verstandig, aangezien een zo grote verplaatsing van eenheden kwetsbaar is en juist door die omvang over zee moet plaatsvinden.

Daar komt nog bij dat de ervaring van de Tweede Wereldoorlog leert dat de eerste gevechten vaak op zee zullen plaatsvinden. In 1939 was een groot aantal Duitse schepen (waaronder – maar niet exclusief – onderzeeërs) op zee, en die vielen, naar analogie van een Duitse tactiek uit de Eerste Wereldoorlog, wereldwijd de koopvaardij van de geallieerden aan. De Amerikaanse positie in de Tweede Wereldoorlog liet zien dat Hawaii als vooruitgeschoven post en vlootbasis houdbaar bleek, maar of dat in een komende oorlog weer zo zijn zou? Eén mega-bom er op en de USA is haar vooruitgeschoven positie kwijt. Daarna is het een lange weg de oceaan over – dat zal niet meevallen.

Japan
Dat brengt ons via een zijspoor op Japan. Japan ligt te dicht bij China en de Korea’s om buiten een oorlog te blijven, en ook heeft het land met China enige disputen over eilandengroepen in de Oost-Chinese Zee, en zelfs in de Zuid-Chinese Zee. Als er een oorlog tussen Rusland en de USA uitbreekt, ben ik er zeker van dat China er gebruik van maken zal om haar maritieme aanspraken te verzilveren. De USA heeft aan Rusland al een te grote kluif om zich op China te kunnen concentreren, terwijl dat op termijn naar mijn oordeel toch de grootste dreiging zal zijn. Japan verdedigen – een land met een leger in opbouw, maar dat het 70 jaar vrijwel zonder heeft gedaan – zal niet meevallen maar is in eerste aanleg essentieel. Als de verdediging in Korea ineen klapt is de oorlog daar snel voorbij. Japan moet dan het Groot-Brittannië van WW3 worden. Bloed, zweet en tranen.

Maar aangezien de NATO zonder sterke Amerikaanse vertegenwoordiging op geen enkele manier tegen Rusland zal zijn opgewassen, heeft men geen keus dan in eerste instantie Azië als zijtoneel te behandelen en daar vooral proberen te behouden wat er te behouden valt. In zekere zin is dat de omgekeerde situatie van de Tweede Wereldoorlog, maar een herhaling van de strategie van die periode zit er niet in. Als men Europa niet vlot bijstaat is een oorlog daar voorbij eer ze begonnen is. Europa is namelijk niet alleen militair, maar ook moreel ondermaats. Als de Russen vlot Warschau bereiken is het zelfs de vraag of het westelijk bondgenootschap niet direct ineen klappen zal.

Vliegdekschepen
Wat geeft mij het idee dat de USA en het westen zo zwak zijn dat de genoemde risico’s actueel zijn? Twee zaken, die nauw met elkaar verbonden zijn. De relatieve zwakte van de bondgenoten en de ruggengraat va de Amerikaanse kracht. De zwakte van de bondgenoten heb ik hierboven al geadresseerd, maar niet de zwakte van de Amerikaanse ruggengraat: de vloot die is gecentreerd rond vliegdekschepen. Zowel Rusland als China zou niet graag het enige vliegdekschip verliezen, maar als de USA er twee of drie verliest is de Amerikaanse oorlogscapaciteit in één klap gehalveerd.

Zonder die vliegdekschepen is de USA niet in staat haar bondgenoten voldoende bij te staan. Rusland heeft recent (een paar weken terug) wapens getoond waarmee het die vliegdekschepen uit het water zou kunnen blazen. Als dat correct blijkt is de USA niet in staat haar overzeese bondgenoten bij te staan op het slagveld en komen nucleaire wapens in het spel.

Hoe men in Washington zelf deze situatie beoordeelt? Zelfs als men terecht vol zelfvertrouwen blijkt, zal hetzelfde probleem in de toekomst ernstiger worden. Dat zou een overweging kunnen zijn nu een beslissing te forceren.

Rusland zinspeelde daar gisteren op met de verklaring dat Rusland zekerheid heeft dat de gifgasaanval in Douma door de USA is geënsceneerd. (Vergelijk overigens het verslag van RT eens met dat van de NOS, waar dit onderwerp geheel ontbreekt!!)  Of dit een actie zou zijn met medeweten van de Amerikaanse regering of een stille zet van de Amerikaanse Deep State (die op oorlog uit is?) kun je niet zeggen (als het al waar is!), maar geruststellend is anders. Want de onuitgesproken boodschap was gisteren óók, dat Rusland klaar is om ten oorlog te trekken. En niet zal aarzelen.

De VN is diep ongerust, en begrijpelijk ook.

---

Zie behalve ons dossier Syrië ook ons dossier Zuid-Chinese Zee, dossier Wereldpolitiek USA en dossier Noord-Korea. Alle afleveringen van deze korte serie vindt u hier.

---