Het heeft een stief aantal decennia geduurd, maar de sleet der geschiedenis heeft de Tweede Wereldoorlog eindelijk achterhaald.

Dat de tweede Wereldoorlog ooit uit het collectieve geheugen zou verdwijnen voor wat het was is onvermijdelijk. Zodat ook deze uithaal van het FvD niet meer oproept dan wat rituele ophef in PvdA-kringen. Zo bezien is die poster van het FvD die vandaag op sociale media tot ophef leidde weinig anders dan een teken des tijds:

Tot mijn verrassing volgden ze bij de Vooravond ongeveer dezelfde gedachtegang, gezien het onderwerp van vanavond en hoe ze dat aankondigden:

Was Napoleon de verlichte overwinnaar van Europa? Of een slavenhandelaar, vrouwenhater en dictator? We bespreken het met, rechtshistoricus Madeleijn van den Nieuwenhuizen (@zeikschrift), Parisienne Chazia Mourali en voormalig Frankrijk-correspondent @stefandevries. #devooravond pic.twitter.com/XtWrbnjOeG

— De Vooravond (@devooravondtv) May 3, 2021

Ook GeenStijl kwam dat tegen, zij het op een andere manier. Daar was het vooral een conclusie die je moest trekken uit het topic over de Volkskrant-berichtgeving over de wordingsgeschiedenis van die poster afgelopen weekend: Geen fraai verhaal, maar het deed me naadloos herinneren dat Mark Rutte een jaar of acht geleden half Nederland over zich heen kreeg toen hij niet bleek te weten waarvoor de Hollandsche Schouwburg in  Amsterdam berucht was.

Ik moet bekennen dat ook ik het toentertijd moest opzoeken. NIet alleen ben ik geen Amsterdammer, maar mijn keuze voor een andere hoofdrichting had me bij geschiedenis vrijgesteld van dergelijke kennis. En nee, ik had me er nooit uitgebreider in verdiept. Je kunt niet alles weten, en ik neig er toe me bedeesd op de achtergrond te houden als de oorlog ter sprake komt – ik heb er als klein aapje al genoeg onder geleden, dat ik voortdurend werd gebombardeerd met het lot van Rotterdam in 1940, dat mijn oma in persoon had meegemaakt, en waarover ze nooit over uitgepraat raakte.

Dat ook daar voor mij de sleet der geschiedenis in is geraakt heb ik mezelf vergeven. Dat is maar beter ook. Niets is eeuwig, schuldgevoelens nog de minste van alle.

Voor wie zich nog bezig hield met de verbinding met Napoleon als bruggetje naar dit verhaal: de haat en afkeer van wat de Franse revolutie heeft betekend voor ons land zat er lang heel diep in. Tot de fusie tot het CDA in 1975 had je in ons land de Anti-Revolutionaire Partij (ARP). Met dat Anti-Revolutionaire werd de Franse Revolutie bedoeld, die bij de stichting van de ARP al zo’n zeventig jaar verleden tijd was. Je kunt natuurlijk staande houden dat het geheugen voor geschiedenis in de 19-de eeuw in Nederland beter was dan nu. Dat is zeker waar, en wie ooit van Gerard Reve zijn eerste grote succes De Avionden heeft gelezen, begrijpt ook hoe dat zit: er was te weinig te doen om te vergeten, dus maalde je in je hoofd voortdurend langs dezelfde lijnen.

Maar eens is ook dat voorbij, en hoe treurig ook voor de mensen voor wei de dodenherdenking echt iets betekent (wat ik graag respecteren wil): vandaag is de dag. Daar zullen we mee moeten leven, omdat het leven verder gaat.