Overheid en prostitutie hebben een bijzonder ongemakkelijke verhouding. De omgang zit de overheid niet lekker, en dat viert zij bot op belanghebbenden.

Eerst hadden we de Valkenburgse zedenzaak en nu de Schiedamse zedenzaak. Opnieuw verbaast het me dat publiek en media helemaal niet stilstaan bij de onrechtsstatelijke en zonder meer gekke en dubieuze wet waarvoor de klanten terechtstaan. Anders gezegd: als men vergelijkbare wetten zou maken voor gedragingen die de gemiddelde Nederlander zou betreffen, dan weet ik wel zeker dat Nederland zou ontploffen van woede. Alleen omdat het nu slechts een marginale groep van ‘vieze’ hoerenlopers betreft, haalt iedereen onverschillig zijn schouders op bij de grove ondermijning van de rechtsstaat.

Zoals ik al eerder betoogde is het volgens Hannah Arendt kenmerkend voor de rechtsstaat dat elke burger duidelijkheid heeft wat wel en wat niet mag en of hij wel of niet de wet overtreedt. Dat impliceert ook dat de burger in een rechtsstaat bewust en zonder vrees voor narigheid de grenzen van de wet mag opzoeken. Een voorbeeld waarbij we dat bijna allemaal doen is de maximumsnelheid op de weg. Als die maximumsnelheid 120 km/u is, dan mag je ook 100 km/u rijden, maar menigeen probeert precies 120 km/u te rijden waarmee bewust de grens van de wet wordt opgezocht.

In een rechtsstaat is daar ook niets mis mee. Zo ook heeft een hoerenloper in een rechtsstaat het recht om bewust en zonder vrees prostituees van 18 jaar te bezoeken als 18 jaar de minimumleeftijd voor prostituees is. Stel nu eens dat geen enkele auto nog een snelheidsmeter heeft maar waarbij een overschrijding van maar één km/u te hard al direct gevangenisstraf oplevert. Dat zou opeens het autorijden tot een totaal andere ervaring maken en vooral een zeer vreeswekkende ervaring! Als automobilist moet je dan qua je snelheid op je gevoel af gaan en uiteraard zullen de meesten dan het zekere voor het onzekere nemen – helemaal als je zelfs de gevangenis indraait bij de minste of geringste snelheidsovertreding – en voor hun gevoel uitdrukkelijk dus fors onder de maximumsnelheid proberen te blijven. En menigeen zal helemaal niet meer de weg op durven.

Zo’n groteske, intimiderende wet die (in dit geval) de automobilist in een positie van grote onzekerheid en angst brengt omdat morgenochtend de politie op zijn stoep kan staan omdat hij onwetend de maximumsnelheid heeft overtreden, is kenmerkend voor een politiestaat die door middel van dergelijke Staatsterreur de burger wil dwingen de grenzen van de wet niet op te zoeken maar precies te doen wat de Staat wil dat de burger doet. Zou Nederland dat acceptabel vinden, dus gevangenisstraffen voor automobilisten die onwetend de snelheid iets hebben overtreden terwijl auto’s geen snelheidsmeters meer hebben?

De situatie waarin de hoerenloper zich nu bevindt is echter die van de automobilist, waarbij geen enkele auto nog een snelheidsmeter heeft maar waarbij een overschrijding van maar één km/u te hard al direct gevangenisstraf oplevert! Nota bene iedereen kan de leeftijd van de prostituee nagaan behalve de klant en juist die klant draait nu de gevangenis in als hij die leeftijd verkeerd heeft ingeschat. Sterker nog, hij draait de gevangenis in als de prostituee hem bewust heeft misleid aangaande haar leeftijd.

‘Geen medelijden’, zegt het OM, ‘als de prostituee zich voorgeeft als 18 jaar dan dien je als klant te beseffen dat ze mogelijk liegt en dat er een kans is dat ze nog geen 18 jaar is en je dus de gevangenis in kunt gaat als je toch seks met haar hebt’. Met andere woorden: het OM vindt dat de hoerenloper elke prostituee die zich als 18-jarige voordoet moet mijden als hij niet het risico wil lopen de gevangenis in te gaan.

Maar dat argument heeft duidelijk een escalerend effect waardoor de gepretendeerde leeftijd van de prostitutie steeds hoger wordt en de onzekerheid bij de klant alleen maar steeds groter. Immers, juist omdat mannen sowieso al geen seks durven hebben met een prostituee die opgeeft nog geen 18 jaar te zijn (om niet het risico te lopen de gevangenis in te draaien), geven minderjarige prostituees nu 18 jaar als hun leeftijd op. Als nu de hoerenlopers het advies van het OM ter harte nemen – en indien de rechter het OM volgt dan zal sowieso dit effect volgen – dan mijden zij voortaan ook alle prostituees die 18 jaar als leeftijd opgeven, waardoor alle 16-, 17- en nu ook 18-jarigen zich zullen voordoen als 19 jaar omdat ze anders geen klanten krijgen. Daardoor worden klanten nog even hard misleid en zal het aantal rechtszaken niet verminderen, waarbij het OM dan zal moeten verkondigen dat de ervaring leert dat minderjarigen zich als 19 jaar presenteren zodat klanten beter moesten weten toen de prostituee opgaf 19 jaar te zijn, et cetera.

Nu zal er vrij snel een moment kunnen komen waarbij die opgegeven leeftijd niet verder omhoog gaat, omdat het verschil tussen bv. een 16-jarige en een 20-jarige meestal wel zal opvallen, maar in de nieuwe prostitutiewet, die nu wordt voorbereid, wordt de minimumleeftijd verhoogd van 18 naar 21 jaar en dan zal het helemaal bal worden voor het OM en totale onzekerheid voor de hoerenloper. Want niet alleen zijn de meeste prostituees twintigers maar hoeveel mensen kunnen met zekerheid het verschil zien tussen een 20-jarige en een 22-jarige of zelfs een 24-jarige vrouw?

De gemiddelde lezer zal dit alles met wellicht enige ergernis lezen. Immers, waarom zou je het opnemen voor een viespeuk die seks met een minderjarige heeft gehad? Niemand wordt toch gedwongen om naar de hoeren te gaan, dus mannen kunnen toch ook gewoon thuis blijven als ze zekerheid willen niet de gevangenis in te hoeven?

Dat is een flauw argument, want in de analoge situatie van de automobilist wordt ook niet gezegd dat hij ook de trein had kunnen nemen (of in de analoge situatie van de onwetende reiziger met drugs in z’n koffer dat hij ook geen vakantie had kunnen nemen). Sterker nog, het gaat hier weer om die rechtsstaat: als je geen prostitutie wilt dan kun je overwegen prostitutie als zodanig te verbieden, maar als je ervoor kiest om prostitutie niet te verbieden dan dient de Staat de betrokken spelers, dus ook de klant, de hier bedoelde rechtszekerheid te bieden en hem niet op te zadelen met een soort zwaard van Damocles die onafwendbaar dreigend boven zijn hoofd hangt, ook als hij zijn best doet binnen de wet te blijven.

De makers van de wet hebben de rechtsstaat ondermijnd door de klant juist elke zekerheid te ontnemen en hebben dat ook bewust gedaan: de makers van deze wet zijn tegen prostitutie überhaupt en hebben met deze wet alvast een opzet gemaakt naar het Zweedse model, waarin de klant van betaalde seks sowieso een misdadiger is (ongeacht de leeftijd van de prostituee). Deze wet beoogt niets anders dan bij wijze van Staatsterreur alle hoerenlopers te intimideren. Niet alleen de minderjarige prostituee misleidt bewust de klant, ook de overheid misleidt hier de klant door enerzijds prostitutie niet te verbieden waardoor klanten denken dat ze niets illegaals doen en anderzijds die mannen wel voor de rechter te brengen als zij nietsvermoedend door derden zijn misleid over de leeftijd van de prostituee. De wet zelf is misleidend: het beoogt iets heel anders (vooral veel meer) dan wat het zegt of lijkt te beogen.

Ik denk dat de gemiddelde Nederlander de hierboven geschetste situatie van de auto zonder snelheidsmeter met gevangenisstraf bij de kleinste overtreding onredelijk wreed zou vinden. De situatie van de hoerenloper is echter nog wreder in de zin dat hij ook bewust wordt misleid om de wet te overtreden (de prostituee presenteert zich immers als meerderjarig dus ‘legaal’) waarna evengoed een zware straf volgt: die situatie heeft daarmee bovendien een sadistisch aspect.

In het werk van de beruchte Marquis de Sade vindt men ook vergelijkbare beschrijvingen waarin de kwelgeest zijn slachtoffers met extra veel plezier martelt door de slachtoffers eerst te misleiden in de gedachte dat ze een goede keuze hebben gemaakt en daardoor hun straf zullen ontlopen waarna de kwelgeest extra geniet van de straf, die de slachtoffers evengoed krijgen, omdat hij de slachtoffers wist te misleiden waardoor die dus extra geschokt en ontsteld zijn dat ze de straf krijgen (het equivalent hiervan is dat de mannen die in de Valkenburgse zaal zijn opgepakt zo heftig schrokken van hun arrestatie dat enkelen in combinatie met de intimidatie van het OM zelfs zelfmoord pleegden)! Marquis de Sade zou de makers van deze wet dan ook beslist complimenteren. Maar in een rechtsstaat hoort zo’n sadistische en terroriserende wet niet thuis.

De oplossing – dus het herstel van de rechtsstaat – is overigens simpel (en was vroeger de normale situatie in Nederland): faciliteer legale bordelen waarna de politie de leeftijd van de prostituees controleert (en daarbij ook op aanwijzingen van mogelijke dwang kan letten). Dit is een zeer effectieve manier om dwang en minderjarigen maximaal uit de prostitutie te weren (en voor zover nodig lijkt me dit ook voldoende tegen het ‘argument’ dat het hier niet om de rechten van de man/prostituant maar om de rechten van de vrouw/prostituee zou moeten gaan: dat mannen nu voor de rechter komen te staan omdat ze onwetend seks met een minderjarige hebben gehad is het gevolg van het sluiten van de legale bordelen waardoor niets meer wordt gecontroleerd en de sector als het ware volstroomt met criminelen, dwang en minderjarigen).

Maar volgens de makers van de nieuwere prostitutiewetten heeft dit oude legaliseringsbeleid ‘gefaald’ (omdat ook in de legale bordelen sporadisch een gedwongen prostituee werd aangetroffen) en moet nu alle prostitutie de illegaliteit in worden gedreven dus naar de onvergunde en ongecontroleerde sector zoals die wordt bedreven in schimmige hotels en kelderboxen (zonder prostitutie zelf te verbieden waardoor die schimmigheid en voor de klant juridisch onduidelijke schemertoestand wordt opgewekt) waarna de heksenjacht op de nietsvermoedende klant kan worden geopend.

Daarbij kan het OM dan in de rechtbank telkens betogen dat de klant wel degelijk kon weten dat hij fout zou kunnen zitten precies vanwege die schimmigheid van de door hem aangetroffen prostitutie. Het oude legaliseringsbeleid heeft echter niet gefaald (waarschijnlijk nergens ter wereld was het percentage gedwongen prostitutie zo laag als in Nederland): er is slechts een vanuit een fundamentalistisch protestantisme en daarom vanuit de VS via Scandinavië overgewaaide intolerantie en bekrompenheid jegens volgens de Bijbel ‘ongezonde’ seksuele contacten.

Het is bepaald geen toeval dat in Nederland de protestants-fundamentalistische ChristenUnie de katalysator is achter de nieuwe oorlog tegen prostitutie in het algemeen en de hoerenlopers in het bijzonder. Hetzelfde fundamentalistisch protestantisme dat in recente tijd in Afrika een heuse heksenjacht op homo’s heeft bewerkstelligd (terwijl Afrika voorheen doorgaans homovriendelijk was), is in Europa nu ook de drijvende en even fanatieke kracht achter de nog maar net begonnen heksenjacht op prostituanten (terwijl Europa voorheen doorgaans prostitutievriendelijk was).

Het onwaarschijnlijke succes komt precies door het enorme fanatisme waarmee de fundamentalisten zoals Segers hun oorlog tegen de ‘onzedelijkheid’ voeren en de bijna totale onverschilligheid bij alle andere partijen die net als de rest van Nederland hun schouders ophalen bij deze door Segers c.s. bedachte wet en de daarop gebaseerde zedenzaken.

---

Di essay verscheen eerder op Geband van Joop