Op school leren we dat de mensheid in het Neolithicum een enorme sprong voorwaarts maakte toen zij sedentair werd en het nomadisch bestaan van jager-verzamelaar opgaf.

Maar anders dan mijn schoolboekje indertijd deed voorkomen, was die Neolithische Revolutie uiteraard een geleidelijk proces per familie, c.q. per regio, dat nog niet is voltooid: er worden zelfs in 2018 nog Zuid-Amerikaanse stammen ontdekt die in het stenen tijdperk leven.

Kenmerkend voor de vooruitgangsevolutie is dat het niet langer toevalligheden zijn die het lot van mensen bepalen, maar dat we doen aan zelfmanagement en management van de omgeving door te plannen, kennis te (willen) vergaren en dat te documenteren en te delen met tijdgenoten en volgende generaties. Vooral ook door het managen van de voedselvoorziening door planten en landbouwdieren te veredelen en akkers te irrigeren en te bemesten, zodat er mede ten behoeve van volgende generaties een stijgende opbrengst wordt gerealiseerd. In Nederland doen we met onze dijken en polders zelfs aan watermanagement. In de zo ontstane sedentaire maatschappij werd eerst in de steden en later per natiestaat ook de collectieve leefomgeving geordend met een heel stelsel van wetten zoals het collectieve staatsrecht en het burgerlijk wetboek dat de relatie tussen brave burgers ordent.

Zwart schaap
Soms is er sprake van regressie: dan is er in een familie ineens een zwart schaap met een afwijkende attitude. Voor het beteugelen van zwarte schapen, die menen dat ze gratis kunnen profiteren van het collectief en die zich dus gedragen als een jager-verzamelaar is er het wetboek van strafrecht en voor de lichtere gevallen hadden we nog niet zo lang geleden bv de Rijkswerkinrichtingen en de Woonscholen, die beter functioneerden dan de niet uit de verf komende hufterwoningen.

Witte raven
Het enkele feit dat een groep jager-verzamelaars niet meer rondtrekken en dus sedentair zijn, wil echter niet zeggen dat ze hun attitude veranderd hebben,. Want wie in een bocht van een rivier permanent plenty vis aantreft blijft daar natuurlijk wonen. In de milieus van de jager-verzamelaar komt het uiteraard ook voor dat individuele mensen hun omgeving ver vooruit zijn: geen zwarte schapen doch witte raven. Vroeger bleven ze dan hangen, maar door de kansen die missionarissen, zendelingen, en tegenwoordig de banenmachines van de NGO’s bieden, vervolgen ze vaak hun leven in een westerse omgeving. Maar het is natuurlijk niet best voor de achterblijvers als hun intelligentsia en dus ook het erfelijk potentieel telkens wordt afgeroomd.

Congo
En zo zien we dat in België de Congolezen al decennia gemiddeld hoger zijn opgeleid dan de Belgen; met als kwalijk gevolg dat actievoerders en politici het anderen en zich zelf ten onrechte kwalijk nemen als sommige immigranten wel op de onderste sport van de succesladder blijven staan.

Wie uit een milieu komt waar het normaal wordt geacht om met een kudde vee rond te trekken en jaar in, jaar uit akkers van andere mensen die sedentair leven plat te trappen en leeg te laten vreten, zal zijn opvoeding mee naar Europa nemen en dus niet hebben geïnternaliseerd dat men de hele dag bezig dient te zijn met het managen van zijn eigen leven in relatie tot (de mensen in) de omgeving. Een jager-verzamelaar zal bovendien vaak minder respect hebben voor andermans spullen, dan een landbouwer die met bloed, zweet en tranen iedere centimeter van zijn erf handmatig heeft omgespit en geïrrigeerd; de echte jager-verzamelaar heeft nooit iets opgebouwd, is nooit trots geweest op wat hij tot stand heeft gebracht, en daarom begrijpt hij dat bij de ander niet. Dat is een van de oorzaken van de vechtpartijen in asielzoekerscentra.

Keulen
Extra vervelend is dat sommige jager-verzamelaars ook vrouwen zien als spullen die je kunt inpikken. En zo ontstaan situaties zoals in de beruchte Oudejaarsnacht in Keulen. De determinerende factor zijn hier echter de verdere mores die men in de opvoeding heeft meegekregen. Een typische jager-verzamelaar is de bedel-zigeuner in de grote steden: maar of ze christen of moslim zijn dan wel hun traditionele geloof aanhangen, en of ze al dan niet menen dat ze de medemens die niet tot ‘wij’ behoort, doch tot ‘zij’,  economisch een of meer poten mogen uitdraaien, staat los van hun morele norm dat er nooit fysiek geweld mag worden aangewend. Dat is natuurlijk heel wat anders dan diegenen van de moslims die menen dat de bij het Suikerfeest in de moskee voorgelezen tekst letterlijk moet worden genomen en dat alle mensen die niet de ‘juiste’ mohammedaanse leer aanhangen dood moeten.[1]

Studenten en stagiaires
Het gekke is dat we de laatste decennia steeds meer jager-verzamelaars in de stad toelaten, en dat politici daar nog trots op zijn ook. Dat zijn bijvoorbeeld de buitenlandse studenten die slechts op voordeeltjes uit zijn zoals goedkoop cursusgeld, makkelijke studie aan een HBO-light die zich university noemt, een jaartje leut, de kans op een verblijfsvergunning,  en ga zo maar door. Datzelfde geldt mutatis mutandis voor de honderden buitenlandse stagiaires die twee keer per jaar Brussel overspoelen, in hun eigen bubbel leven, en die qua mentaliteit niet veel anders zijn dan een student en dus quasi individueel moeten worden heropgevoed door het steeds maar uitbreidende leger van BOA’s voor wat betreft geluidsoverlast, vuilnisbakken et cetera.

Toeristen
Ook de ‘moderne’ toerist die een city-trip ziet als een vorm van postzegels verzamelen is een soort jager-verzamelaar; hij ziet de inwoners van die stad als een soort van decorstukken van wie je kunt eisen dat ze Engels spreken, die je ’s nachts wakker kunt houden, en wier cafés je kunt bezetten als een ouderwetse bijbelse sprinkhanenplaag. Kortom: die lui hebben en willen geen relatie met (de mensen) in de omgeving, net zo min als een jager-verzamelaar dat wil. Opmerkelijk is dat deze toeristen-invasie weer extra jager-verzamelaars creëert: zoals taxichauffeurs, uitgifte lokettisten van ijs, patat, wafels, woks et cetera, Deze mensen zijn pseudo-ondernemers: zij managen niet hun cliënteel, doch net als een primitieve visserman verschalken ze iedere vis die in hun toeristenfuik komt. En of die nep-ondernemer een goed of een slecht product levert doet er niet toe: want over een kwartier landt er weer een nieuwe trein uit Schiphol, en ook die lui willen allemaal eten wat Tripadvisor recommandeert.

Trekarbeiders
Bij deze invasie van op het eigen ego-geconcentreerde studenten en toeristen voegen zich in de steden groeiende groepen van wat vroeger trekarbeiders werden genoemd. Stel u voor dat op een school een docent zou zeggen dat hij wel voor minder salaris wil werken als hij dan meer uren krijgt. Dat noemt u oncollegiaal gedrag. Maar zo gaat het mede door het ons opgedrongen EU-beleid, wel in veel beroepen waar men met de handen (in combinatie met hersens) werkt. Denk u dat u nog een baan krijgt in uw beroep als illegalen voor tien uur werk tevreden zijn met slechts 30 euro?

Eigenlijk zijn buitenlandse investeerders, of beter gezegd speculanten, die onze bedrijven opkopen, uitkleden en weer verkopen ook een soort jager-verzamelaar net zoals de zelfverrijkende directies van banken, onderwijsconglomeraten en gezondheidsinstellingen voor wie noch cliënten, noch onze samenleving, en zelfs niet het voortbestaan van het bedrijf ertoe doen. Zij zijn eigenlijk niet anders dan de zelf verrijkende Moegabe-achtigen in sommige derde-wereldlanden.

Samenvattend
Ons land en a fortiori sommige wijken in de grotere steden huisvesten steeds meer mensen die niets met ons noch met onze leefomgeving hebben. Het is een illusie dat men hun betrokkenheid kan vergroten. In tegendeel, het gevaar is groot dat ook de normale bevolking zal worden ‘geïnfecteerd’ en zich steeds meer afstandelijk en ongeïnteresseerd zal gaan gedragen. Wie wil dat?

---

Dit essay verscheen eerder op Polderland

---

Soera 9:5 “Wanneer de heilige maanden voorbij zijn, doodt dan de afgodendienaren waar gij hen ook vinden kan en grijpt hen, belegert hen en loert op hen uit elke hinderlaag. Maar als zij berouw tonen, het gebed verrichten en de zakat betalen, leg hun dan niets in de weg.”