Het is niet echt de vraag of er een linkse kerk bestaat in Nederland of niet. De vraag is meer hoe we ervan af komen.

Links zijn de apostelen van het gelijkheidsgeloof. Rechts zijn de normale mensen die dat geloof onzin vinden. Voor de rest hebben rechtse mensen heel uiteenlopende ideeën. Het enige wat ze verbindt is dat ze allemaal links niet zien zitten.

Raymond van den Boogaard probeerde in de NRC van 28/9/15 om rechts eens wat beter te definiëren. Hij noemde als voorbeelden van rechts het verzet tegen de grondwet van Thorbecke, het doctrinaire antisemitisme van het Interbellum, de collaboratie in de Tweede Wereldoorlog, het verzet tegen de Indonesische onafhankelijkheid en de xenofobie van de aanhang van Wilders en Janmaat. Hij zag daar geen onderling verband tussen en dat zag hij naar mijn mening wel goed.

Rechts heeft weinig of niets dat het onderling bindt. Rechts is als het ware alleen maar inbeelding van links. Bovendien waren het fascisme en het nazisme niet rechts maar links en waren ‘linkse’ mensen als Den Uijl en Aantjes in de oorlog allesbehalve verzetsmensen. Het verzet waren de communisten – die ik persoonlijk nooit links of progressief zou willen noemen – en verder was het verzet in hoofdzaak rechts.

Van den Boogaard had kritiek op Fennema in diens discussie met Paul Witteman drie jaar geleden, in Buitenhof van Zondag 27 september 2015.

Fennema noemde in die discussie ras wel degelijk een zinnige categorie om onderscheid te maken tussen mensen en hij kon dat volgens Van den Boogaard ten onrechte ‘ongestraft’ doen. Jammer genoeg legde hij niet uit hoe dat straffen in zijn werk had moeten gaan, maar hij bedoelde waarschijnlijk dat Fennema een taboe had doorbroken en dat men dit niet zo maar had moeten laten passeren.

De petitie van Geen Peil voor een referendum over het associatieverdrag tussen de EU en de Oekraïne noemde hij ‘varen onder valse vlag’. Het zou daar niet zozeer zijn gegaan om het associatieverdrag zelf maar om het bereiken van meer Europese democratie.

Het hele verhaal van Van den Boogaard vond ik niet zo concludent. Hij maakte duidelijk dat hij voor links en tegen rechts was, maar wat we onder een van beiden moeten verstaan kwam er niet uit. Een warrige man, die Van den Boogaard.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp