Het Front National heeft gisteren in de eerste ronde van de Franse regioverkiezingen onbarmhartig toegeslagen. Een peiling van zaterdagmiddag meende dat het FN en de Republikeinen van Sarkozy nek-aan-nek lagen. De uitslag toonde een gat van 3% in het voordeel van het FN, dat met 30,6% ruim de grootste partij werd.

Er werd al enige tijd serieus rekening gehouden met een sterke opkomst van het FN, iets waar de Parijse aanslagen van 13 november maar marginaal aan bijdroegen. Juist in Parijs doet het FN het relatief matig. Er werd vooraf rekening gehouden met twee regio’s die naar het FN zouden kunnen gaan, maar na zondag is de uitgangspositie voor de 2e ronde dat het FN in zes regio’s start als favoriet. De socialisten in 1 a 2, en de Republikeinen in 3. Corsica gaat mogelijk naar een regionale partij.

Tot op heden regeerden de socialisten in alle regio’s op één na. Volgende week bij de tweede ronde zullen de socialisten in de twee regio’s waar het FN het best presteerde niet deelnemen (in Corsica haalde de PS overigens de 2e ronde niet eens), maar of dat helpen zal is een lastig te beantwoorden vraag. De gedachte dat de socialisten met hun abstinentie al hun stemmen zouden kunnen overhevelen naar de Republikeinen (LR) van Sarkozy is op zijn best wishful thinking. De oud-president is in het noorden behoorlijk impopulair. Wie de moeite nam gisteren socialistisch te stemmen heeft vrijwel zeker geen boodschap aan de LR, en zal naar het zich laat aanzien thuisblijven.

Hoewel de cijfers in bovenstaande illustratie slechts prognoses zijn op basis van exitpolls, lijken ze voldoende betrouwbaar te zullen zijn om ze te gebruiken als basis voor enige voorspellingen. Dat de socialisten Aquitanië en Bretagne zullen behouden lijkt wel zeker, ook doordat veel kleinere linkse partijtjes die de tweede ronde niet haalden (de grens is 10% in de 1e ronde, zie hier voor een duidelijke uitleg) door hun afwezigheid in de 2e ronde de socialisten zullen bevoordelen. Over het algemeen bevelen zij die partij ook aan bij hun kiezers uit de 1e ronde. Dat mechanisme werkt ook voor LR, zodat het FN het in de 2e ronde moeilijk er zal hebben de grootste te worden. Gemiddeld stemde circa 20% van de Fransen in de 1e ronde op een andere partij dan de grote 3.

Het is in het Franse systeem voor deze verkiezingen belangrijk de grootste te worden, omdat de grootste partij automatisch een bonus van 25% van de zetels krijgt. Dat houdt in dat 33% van de stemmen (mits men de grootste wordt, natuurlijk) voldoende is voor een meerderheid van de afgevaardigden in een regio. Die regeling, en de wetenschap dat veel stemmen van kleinere partijen hun kant op komen, maakt het een uitgemaakte zaak dat de LR zal winnen in Auvergne, Ile-de-France, Normandië en het Pays de la Loire. Of het FN nog kan worden ingehaald in de Provence en Nord-Pas-de-Calais mag worden betwijfeld, maar de meeste ogen zullen gericht zijn op de Elzas en Bourgogne. Daar zou de voorsprong van het FN net voldoende groot kunnen zijn om als eerste de finish te passeren. Wie de regio Centre krijgt zal meest waarschijnlijk afhangen van het gevecht tussen PS en LR, al zijn daardoor verrassingen niet uitgesloten.

Als het FN vier regio’s weet te veroveren is Marine Le Pen de grote favoriet bij de presidentsverkiezingen in 2017. Eerdere peilingen lieten al zien, dat Le Pen in de 2e ronde zou winnen van Hollande, maar verliezen van Sarkozy. Van het gevecht om de 2e plek zal over 2 jaar alles afhangen. Een beetje een pijnlijke constatering voor iemand als Sarkozy, toch een oud-president. Maar nog pijnlijker voor president Hollande. Nog nooit werd een president uitgeschakeld in de eerste ronde als hij opging voor herverkiezing. Maar daarin verliezen van Le Pen is mogelijk een onverdraaglijke gedachte – evenals het idee om niet deel te nemen, om zo Sarkozy een vrije doortocht te geven.

De Franse politiek zal er de komende jaren alleen maar interessanter door worden.