De generatie die in Europa zo ongeveer rond de Tweede Wereldoorlog geboren is, kun je rustig betitelen als zondagskinderen. Zonder veel verplichtingen kregen zij een wereld in de schoot geworpen waar een deel van de vooroorlogse normen, waarden en verdraagzaamheid nog normaal was.

Wat die generatie zondagskinderen met die wereld gedaan heeft valt bepaald niet mee.

Het was de eerste generatie die werd opgevoed met de gedachte dat geweld zodanig slecht is, dat het eigenlijk onder geen enkele omstandigheid te rechtvaardigen is. Een prachtig idee, maar zo jammer dat dat wereldwijd niet tegelijkertijd gemeengoed werd. Wel projecteerde deze generatie van rond de oorlog dit idee op haar kinderen. Met als onbedoeld gevolg dat er nooit een minder handelbare generatie opgroeide. Ondersteund door de gedachten van het postmodernisme was iedereen in aanleg hetzelfde, en alles toeval.

Dat dat tot ongelukken leiden moest lijkt onvermijdelijk, maar in de praktijk viel dat nog wel mee. Helaas, kun je daaraan direct toevoegen, want nergens leren mensen zoveel van als van fouten die direct worden afgestraft. Fouten die met een zekere vertraagde ontsteking in je nadeel werken hebben als bijproduct dat je kunt ontkennen dat er een logisch verband is tussen oorzaak en gevolg. Mogelijk is dat inderdaad ook waar voor de manier waarop sinds de 19e eeuw met het ons omringende milieu werd omgesprongen, maar veel meer nog is het waar als het gaat over de omgang met bodemschatten, en de resultaten van handel, wetenschap en nijverheid.

We zijn gaan denken dat dat ons recht is.

Dat het altijd zal beklijven.

Dat er altijd een technologische oplossing zal zijn, zonder pijnlijke morele dilemma’s.

De strijd tegen deze immense zelfgenoegzamheid is zo ongeveer het enige dat mij inneemt voor de oorspronkelijke milieubeweging en haar aanhangers. Maar aangezien ook deze groep tegenwoordig vol zit met meutes zelfgenoegzame burgers die heel tevreden zijn dat ze met hun chequeboek hun aflaat hebben betaald, is het resultaat er van vooral bedroevend. In plaats van bewustzijn werd een aflaatcultuur gecreëerd. Dat maakte de zaken niet beter, integendeel.

Laat ik daar nog een voorbeeldje van geven: Afrika en de rest van de derde wereld. In onze eigen maatschappij heeft rijkdom direct geleid tot een snelle verzadiging, gevolgd door een bevolkingskrimp. Dat is de meest effectieve manier van milieubewustzijn die mogelijk is. Wat daar weer tegen in gaat, is dat we die delen van de wereld waar rijkdom niet werd verworven door eigen arbeid, financieel zijn blijven steunen, en bovendien hebben voorzien van medicijnen en andere gezondheidsverbeterende zaken die tot een ware bevolkingsexplosie hebben geleid. Wie zoekt naar schuldigen en oorzaken van het uitsterven van vele diersoorten in bijvoorbeeld Afrka, behoeft slechts in de spiegel te kijken. Door de negertjes in Afrka te behoeden voor vele onplezierige ziekten maakte U zich daaraan direct schuldig.

Want om beide zaken regelijkertijd goed te regelen ontbreekt het ons aan zelfbeheersing. Aan ons als soort, dus. Juist die volkeren die ploteling de kans kregen hun eigen bestaan tijdelijk te verbeteren door intensvievere jacht en vismethoden, werden altijd in bedwang gehouden door hun eigen onvermogen zichzelf in de breedte gezond te houden. Toen die belemmering wegviel werden ze een plaag voor het ecostelsel waarin zij leefden.

De zondagskinderen in de ontwikkelde wereld weigeren zich dit te realiseren en dienovereenkomstig te handelen. De grenzen open zetten voor allerhande economische “vluchtelingen” zal hetzelfde probleem ook hier introduceren. Misschien niet gelijk, maar onvermijdelijk, en vernietigend. Want wie kosteloos wordt gevoed zonder aanwijsbare tegenprestatie concludeert al snel dat dat kennelijk een recht betreft. De instromende asielmigranten zullen in toenemende mate het milieubewustzijn in de ontwikkelde wereld slopen. Zoals syfilis (ten onrechte overigens) werd betiteld als Montezuma’s revanche, zo zijn de asielmigranten Malthus revanche.

Ieder uitstel van pijnlijke maatregelen verhoogt de inzet.