Nederland zal officieel niet deelnemen aan de Europese Transactietaks, de belastingmethode van EU-overheden om naar believen te kunnen graaien in de achterzak van banken. Maar betalen gaan we toch, natuurlijk. Wij, letterlijk. Want wie denkt dat de banken het niet zullen doorberekenen, is een naïve idioot.

Officieel is de bankentaks een Europese poging banken aan te slaan voor excessieve winsten. De financiële transactietaks (FTT), de gekozen vorm, is alleen bedoeld voor transacties van banken en grote investeerders. De ministers van alle 27 EU-landen hebben inzage, maar alleen zij die het gaan invoeren hadden stemrecht afgelopen woensdag, toen men er in Brussel over sprak. Het gaat hier bij om Duitsland, Frankrijk, Spanje, Italië, België, Oostenrijk, Portugal, Griekenland, Estland, Slowakije en Slovenië.

Spanje, Griekenland, Portugal, Frankrijk, België en Italië zijn in dit rijtje de ‘usual suspects’, aangezien het een prima methode is om niet al te opzichtig geld uit het klantenbestand van banken te trekken, en deze landen een schreeuwende behoefte hebben hun burgers nog wat verder uit te melken. En dan liefst een die hen niet direct opvalt, want er gebeurt al zoveel op dit moment. Het is alsof je je tegen een massale muskietenaanval moet verweren met de vliegenmepper van je oma, en daarbij wild om je heen slaat om ze af te schrikken.

Kansloos, dus.

Dat probleemlanden als Cyprus en Ierland ontbreken heeft alles te maken met hun bankensector: Cyprus moet er van leven, de Ierse bestaat bijna niet meer. Geld kan men er in ieder geval niet halen op korte termijn, en hun afwezigheid in het bovenstaande illustere rijtje is in dat verband significant.

De afwezigheid van Nederland is om een andere reden logisch: ons land heeft door fusies, faillissementen en overnames een dermate overzichtelijk bancair landschap dat zelfs de meest simpele zielen zouden beseffen wat er gaande is, mits men er instapte. Nu ook de smoes ‘moet van de EU‘ steeds minder als een geldig excuus wordt beschouwd, kon Nederland er beter buiten blijven. Bovendien is ons land via belastingen op aardgas, autobrandstoffen, alcohol en sigaretten al dusdanig actief op het gebied van indirecte heffingen, dat men liever goede sier maakte met het weglaten van dit nieuwste Europese speeltje.

Opvallend detail: de taks zal niet gelden voor de transacties van het ESM, en de uitgiftes van staatsleningen. Zodat er altijd mensen zullen zijn die denken dat dat een betere deal zou kunnen zijn, staatsleningen. Ongelukjes bestaan nu eenmaal niet. En de opbrengsten van dat nieuwe speeltje worden voorlopig geschat op 31 miljard. Die moet zoals gezegd van de Europese burgerij komen, ergo: van de gebruikers van banken. Dat is tegenwoordig bijna iedereen natuurlijk, maar voor de zekerheid hangt Frankrijk er een officieel verbod op contante betalingen hoger dan 1000 euro aan vast, formeel ter bestrijding van zwart geld.

Waarom komt die taks er – in ieder geval voorlopig – niet naar mijn idee?

Het wordt te ingewikkeld, en vooral is het een te grote aanslag op de economie. Landen als Duitsland en Oostenrijk hebben dan wel stemrecht omdat ze deze belasting zeggen te willen invoeren, maar zouden ze het ook echt doen? Verstandig is anders. Ook de Duitsers en Oostenrijkers weten wie uiteindelijk de rekening moeten voldoen. Bovendien bevordert het de concurrentiekracht van landen die niet meedoen in de strijd om de vestigingsplaats voor financiële instanties, iets wat overheden zelf heel belangrijk vinden.

Als belangrijke landen er uiteindelijk van afzien, kun je op je vingers natellen wat de volgende stappen zullen zijn. De EU gaat zich er zelf mee bemoeien, en presto! over een jaar of vijf wordt het Europabreed ineens alsnog ingevoerd. Als EU en euro dan nog bestaan, natuurlijk.

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.