Gisteren heeft in Duitsland de leider van de Beierse zusterpartij van Angela Merkels  CDU, Horst Seehofer, een politieke bom laten afgaan. Inhakend op de uitspraak van het Hof in Karlsruhe afgelopen week stelt hij in een interview in Der Spiegel voor, het plafond van de Duitse bijdrage aan de Euroredding te limiteren tot 190 miljard euro, inclusief de blootstelling van Duitsland aan verliezen via de ECB.

Dat is een hoogst explosief voorstel. Acceptatie door Merkel c.s. zou de euro per direct doen ontploffen. Misschien is het daarom alleen al onverstandig, maar hiermee wordt de discussie in Duitsland komende maanden in ieder geval op scherp gezet. Duitsland is thans via het ECB blootgesteld aan een verlies van tenminste 850 miljard, namelijk.

Aangezien het allemaal al veel verder gegaan is dan wat Seehofers voorstel behelst, kan het bijna niet anders of dat Duitsland komende weken beter en uitgebreider geïnformeerd gaat worden over wat de regering-Merkel tot nog toe heeft toegezegd en gedaan – overigens met instemming van het grootste deel van de Duitse politieke klasse. Maar of Otto Normalverbraucher zich dat allemaal volledig gerealiseerd heeft is een ander punt.

Zoals ik vorige week al stelde: boven een bepaald bedrag kunnen mensen zich nauwelijks nog een voorstelling maken van de omvang en consequenties van bepaalde bedragen, zodat op een totaal van 100 miljard een miljardje meer of minder betekenisloos wordt. Tot natuurlijk via sprokkelen bij bezuinigen een en ander in begrijpelijke pijnpunten wordt omgezet. Dat stadium nadert, want de Duitse economie lijkt zijn maximale rekbaarheid angstwekkend dicht te naderen. En als als gevolg daarvan grote bezuinigingen moeten worden doorgevoerd, zou de verontwaardiging – die al aardig op stoom komt – nog wel eens moeilijk beheersbare vormen aan kunnen nemen.

De meeste lezers van blogs als dit zijn gemiddeld een stuk beter op de hoogte van wat er allemaal in de Eurozone heeft plaatsgevonden dan de gemiddelde Nederlander. In Duitsland is dat niet anders. Maar als discussies zoals hier geregeld plaatsvinden, zich verplaatsen naar de reguliere media, komt onvermijdelijk een moment dat politici zich met concrete argumenten zullen gaan moeten verantwoorden. Prachtige vergezichten als een verenigd Europa waarin wij allen nog lang en gelukkig zullen leven zijn prachtig, maar niet veel gewone mensen zijn bereid daar tot in lengte van dagen de gevolgen van te moeten betalen. En dat is immers precies wat onze politici van ons verwachten.

Het is dan ook niet vreemd dat de politieke EU-klasse zich rot geschrokken is. De CSU is een belangrijke partij, die niet alleen een onmisbare steunpilaar voor de regering-Merkel is, maar bovendien heer en meester in Beieren, thans de belangrijkste Duitse deelstaat – economisch gezien. Haar alijd al aanwezige euroscepsis bleef tot nog toe binnen de perken van de Duitse politieke lijn, maar Seehofer lijkt nu op ramkoers te komen.

ECB-president Draghi stelt nu een ontmoeting met Seehofer voor. Een alleszeggende reactie. Als een top-Eurocraat als Draghi zich plotseling bekommert om de uitspraken van een regionaal partijleider zijn nood en risico hoog, maar Draghi zal dezelfde bui als ik hierboven beschrijf zien hangen. De vraag is natuurlijk of hij daarmee niet te laat is, en er nog ruimte is voor damage control.

Het is een lesje dat voor de Eurocraten mogelijk te laat komt: dat de bezwaren tegen de door de EU genomen risico’s niet slechts leven in de onderbuik, maar dat ook bevestigde politici niet bereid zijn alles te offeren voor het grote verenigd-Europa ideaal. Duitsland gidsland, het heeft iets onwerkelijks.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.