Na afloop van de uitgerekte EU-top vrijdagnacht waren zaterdag de eerste commentaren op het resultaat van David Cameron voorzichtig. Tegenstanders vlogen er direct vol in, maar dat was niet onverwacht. Desalniettemin leek er bij de media een zekere welwillendheid te bespeuren. Die is nu na het weekend volledig verdwenen.

Het resultaat waarmee David Cameron thuis kwam was niet waarop het UK hoopte – indien men hoopte dat er ruimte zou zijn om op eigen voorwaarden deel te blijven uitmaken van de EU. Dat was ook niet mogelijk, gezien de algemene attitude die binnen de Eurocratie leidend is: de alsmaar verder integrerende unie. Dat onze regering weigert dat in te zien is een beschamende vertoning – of een uitstekende reden voor diep wantrouwen.

De entree van de Londense burgemeester Boris Johnson aan de zijde van het Leave-kamp is een zware klap voor de Remain-groep. Niet alleen is Johnson een zeer populair politicus met groot overtuigend vermogen, maar bovendien is hij de gedoodverfde opvolger van David Cameron mocht die op korte termijn vertrekken. En als de premier het Brexit-referendum verliest op 23 juni, dan is hij nog diezelfde avond weer gewoon parlementariër in plaats van regeringsleider.

Maar wat absoluut dodelijk is voor welke campagne Cameron zich ook had voorgesteld, is de mededeling die vanmorgen door de Franse regering werd gedaan. (rechts) Cameron had dit weekend gesteld dat zijn onderhandelingsresultaat in een EU-verdrag zou worden verwerkt – maar Frankrijk ontkent nu al dat dat een optie is. Duitsland lijkt op dezelfde lijn te zitten, en dat ondergraaft de laatste geloofwaardigheid waarmee Cameron thuis kwam. Aangezien juist die speciale positie van het UK in een verdrag zou moeten worden vastgelegd om van werkelijke waarde te zijn. Een mes in de rug van David Cameron, en een ontkenning van alles wat hij probeert het Britse publiek te verkopen.

De EU-gezinde Britse pers is er ongelukkig mee. Een strijd tussen Cameron en Johnson zal het eigenlijke onderwerp overschaduwen vreest men, en het Remain-kamp kunnen splijten. Dat is een realistisch gevaar, maar niet het enige.

Met hetzelfde recht kun je zeggen, dat Cameron door een te sterke drang richting consensus binnen zijn partij zijn kansen verspeeld heeft. Tijdens de coalitie met de LibDems wachtte men op verbetering van de economie om te voorkomen dat het juist daar om zou gaan in een In/Out-referendum. Om er achter te komen dat nog voor dat voldoende in het collectief geheugen was weggezakt, een migratiecrisis van epische proporties zou uitbreken. Waardoor de druk om te vertrekken alleen maar groter geworden is.

Gisteravond zag ik een herhaling van een gesprek dat Cameron ’s ochtends had gehad op de Andrew Marr-show, een bekend politiek ochtendprogramma op zondag. Meest opvallende scène: David Cameron die met de hand op zijn hart zijn diepe liefde voor het UK betuigt. Ik twijfelde niet eens aan zijn oprechtheid maar bedacht me wel, dat als hij al in dit stadium met dergelijk emotionele hagel komt, zijn argumenten toch wel heel mager zullen zijn. Dat zullen er meer hebben beseft.

Zaterdag al koos een groep van zes ministers er voor om zich openlijk tot het Brexit-kamp te bekeren, onder leiding van een persoonlijk goede vriend van Cameron, minister van Justitie Michael Gove. Nu ook Johnson het tegen de officiële lijn opneemt, wordt de situatie van David Cameron heel penibel.

In een campagne van vier maanden kan nog veel gebeuren, maar de eerste peilingen op basis van initiële reacties van de Britse bevolking wijzen naar de uitgang. Zoals het er nu voor staat, heeft het Leave-kamp een onbetekenend kleine voorsprong. Het referendum lijkt te zullen worden beslist door de massa mensen die hun gedachten erover laten beïnvloeden door de komende campagne. Maar al deze mensen zullen met hernieuwde aandacht alles gaan volgen wat onder de hoede van de EU nu in Europa gebeurt. Het dagelijks nieuws over de migratiecrisis en bijbehorend EU-falen zou op zichzelf genomen al volstrekt dodelijk kunnen zijn. Maar het gedraai en het gekuip van de EU-leiders naar David Cameron toe, laat maar twee mogelijke conclusies open:
a) Cameron heeft glashard gelogen en een toneelstukje opgevoerd over zijn resultaat
b) Cameron is gruwelijk belazerd door zijn EU-onderhandelingspartners

Het maakt weinig uit welke van deze conclusies iemand bereiken zal. Beiden wijzen immers onontkoombaar naar de noodzaak om zo snel mogelijk te vertrekken. Het moet wel heel raar lopen wil Brexit niet na 23 juni zal worden geregeld. Inclusief de hele ontrafeling van de EU die daarmee op gang zal komen.