Het Novum-radiojournaal meldde vannacht opgelucht dat de Europese bankenunie door de ECB in 2013 een aanvang zou nemen volgens de leiders van de Eurozone, die in Brussel in conclaaf zijn. Niet alleen een optimistisch bericht, maar bovendien een waarvan het waarheidsgehalte niet kan worden vast gesteld.

Eerder gisteravond werd al unaniem een vrolijk bericht over de voortgang in Griekenland in omloop gebracht, waarover beter geïnformeerde mensen zich terecht achter op het hoofd zullen krabben:

We welcome progress made by Greece and the troika towards reaching an agreement on the policies underpinning the adjustment programme and look forward to the conclusion of the ongoing review. The Eurogroup will examine the outcome of the review in light of the troika report and will take the necessary decisions.

Et cetera.

Wat de Europese leiders meldden over de Bankenunie was echter meer divers. De Franse president Hollande:

EU SUMMIT CONFIRMS JUNE DECISION ON BANK UNION

Angela Merkel echter:

NO DIRECT BANK RECAP WITHOUT EU BANK SUPERVISION

Barroso:

ECB OVERSIGHT TO BE INCLUSIVE FOR NON-EURO STATES.

En Herman van Rompuy hield het er op dat:

het bankentoezicht waarschijnlijk operationeel wordt in de loop van 2013.

Hier is geen sprake meer van een dubbele tong; het lijkt meer op dronkenmansgelal. In welk perspectief deze uitspraken moeten worden gezien heb ik gisteren al besproken. Iedereen zit nog in de loopgraven, en het front is niet gewijzigd.

De details van de Bankenunie zullen volgens Van Rompuy worden uitgewerkt door de Raad van Europa, de vergaderclub van ministers van financiën onder leiding van de gecertificeerde leugenaar Jean-Claude Juncker. Aangezien de RvE pas op 12 november weer bijeen komt, kun je alleen concluderen dat regeringsleiders er niet zijn uitgekomen, en het aan de technocraten overlaten met een voor iedereen acceptabel voorstel te komen. Agree to disagree, zoals we gewend zijn van dit verheven gezelschap.

De verklaring over de Bankenunie zelf is niets anders dan de bekende blahblah, zodat er de komende weken ongetwijfeld zal worden gevochten over de exacte interpretatie van de afspraken. Met alle schijnbewegingen en verontwaardiging die daar in een club volwassen egoïsten bij schijnen te horen.

Voorafgaand aan de eigenlijke besprekingen hadden president Hollande en Angela Merkel nog een onderonsje in een poging het samen eens te worden, maar de Frans-Duitse motor is definitief in de soep gelopen lijkt het. Merkel en Hollande gingen in ijzigheid uiteen. Waarbij Merkel werd betrapt op een ongelukkig hoofdschudden, en Hollande vooral boos keek.

Die hele Bankenunie is niet alleen een onzalig plan, maar bovendien een bijzonder tijdrovend pad in een periode dat daarvoor de tijd ten enenmale ontbreekt. Een toezichtapparaat opbouwen dat duizenden Europese banken moet gaan controleren doe je niet in een paar maanden, en de uitspraak dat de Bankenunie in de loop van 2013 in werking treedt is totaal ongeloofwaardig. En aangezien een Duitse eis is, dat de herkapitalisatie vanuit het ESM van banken die dat nodig hebben pas kan plaats vinden als alle toezicht beschikbaar is, moet je je afvragen of niet een aantal banken niet reeds voor die tijd zal zijn omgevallen. Zelfs de eerder genoemde datum van 1 januari 2014 is als startmoment ambitieus te noemen.

Er is nog een klein detail waar de regeringsleiders lichtvoetig overheen walsten: er zijn weer juridische problemen. De EU heeft de afgelopen week een juridische opinie gevraagd en ontvangen. De Financial Times (paysite!) meldde woensdag al, dat het de hand had gelegd op dit document, waarin wordt gesteld dat zeggenschap voor de niet-leden van de Eurozone – die de EU heel graag ook onder dat bankentoezicht wil brengen – volgens de huidige verdragen onmogelijk is, en juridisch niet eenvoudig omzeild kan worden op een wijze die voor niet-eurolanden acceptabel zal zijn. De FT:

Those non-eurozone countries that want to opt into the bank supervision regime would also be legally unable to vote on any ECB decisions – a key demand of countries such as Sweden and Poland. While it is common for lawyers from different EU institutions to disagree on aspects of proposals, diplomats involved in the talks said the sharp difference in legal opinion would complicate efforts to overcome the deep-set concerns of some member states.

Bovendien schijnt het niet mogelijk te zijn op te nemen dat alle deelnemende landen hun eigen regels kunnen laten meewegen in de behandeling van de nationale banken onder het toekomstige ECB-gezag. Zeker voor landen als Duitsland en Nederland is dat een belangrijke hinderpaal.

Over het Masterplan van Herman van Rompuy is ondertussen nog geen enkel besluit genomen, behalve dat hij er verder aan werken gaat. Wordt vervolgd op de volgende top in december. Op zich is dit onrustbarend genoeg, en het was me liever geweest als het keihard was afgeschoten. Opnieuw is een klein stapje gezet op weg naar een federaal Europa. Van Rompuy volgt duidelijk de strategie die ooit Josef Stalin aan de macht bracht: kleine stapjes en steeds de juiste mensen op de juiste plekken plaatsen.

Als ik er geen vertrouwen in zou hebben dat de euro uiteindelijk de lont in dit kruitvat worden zal, had ik er wanhopig van kunnen worden.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.