Groot nieuws gisteren: de Nederlandse politie kan het niet meer aan. Alsof het nieuws is dat de criminaliteit en de bestrijding daarvan niet in evenwicht zijn in Nederland. Dus als gezagsgetrouwe burger haal je eindelijk eens diep adem en constateert opgelucht dat de overheid aan de slag gaat. Dan heb je het dus niet begrepen.

De politievakbond wil er 2000 rechercheurs bij! Is het niet prachtig? De berichtgeving suggereert dat de overheid genegen is daarvoor haar stinkende best te doen, ook nog.

Maar waar het echt om gaat, houdt men liever onder de pet:

Het probleem is niet alleen dat de criminaliteit de politie sinds jaar en dag  boven het hoofd groeit; dat Nederland al minstens dertig jaar het laagste oplossingspercentage van de westerse wereld kent is ook zo’n feit waar maar niemand ooit conclusies uit trekken wil. Gevoegd bij de totale onwil gearresteerde criminelen op te sluiten en de sleutel weg te gooien maakt dat de hele exercitie van politiewerk is terug gebracht tot het bekeuren van te hard rijdende burgers met behulp van anonieme fotocamera’s. En, niet te vergeten: het langs sturen van de sterke arm als een deurwaarder die boetes komt innen. Wat is er nieuw dat nu ineens acuut wordt?

Wellicht de realisatie dat het nu zo ver uit de hand gelopen is dat het op begint te vallen. En dat de criminaliteit waarvan de overheid de meeste last heeft – diegenen die in het openbare domein rondlopen alsof ze er alles over te zeggen hebben – steeds minder makkelijk te onderdrukken blijkt. Maar doe je daar iets aan met 2000 nieuwe rechercheurs? 200 man met kogelvrije vesten en gewapend met kalasjnikovs lijkt een beter idee. Want de idioten die elkaar gewapend met dergelijke wapens op de openbare weg achterna zitten – alle pogingen van politie-interventie negerend –  zijn slechts het topje van een ijsberg die weigert te smelten.

De afgelopen 15 a 20 jaar heeft er in de Nederlandse onderwereld een omslag plaatsgevonden die maar moeilijk in kaart te brengen is, omdat daarvoor de mensen ontbreken. De vroegere Nederlandse bendeleiders die vaak nog hun opgang beleefden in de jaren 80 en 90 van de 20e eeuw zijn uitgerangeerd, en feitelijk met pensioen. Niet gewoon capo geworden en naar de achtergrond verschoven, maar daadwerkelijk gepensioneerd. De jonge – vaak maar niet uitsluitend Marokkaanse – criminelen die hen hebben verdrongen hebben weinig tot geen wortels in de traditionele milieus waarbinnen de politie veel contacten had, alle diversificaties ten spijt. Een korte blik op de Amsterdamse top-600 geeft weer hoe het probleem zich ontwikkelt. Een aantal van de meer succesvollen is soms nog ingetrouwd in de oude ‘milieus’, maar daarmee is alles gezegd. De diversificaties hebben wel de contacten van deze criminelen binnen de politie sterk bevorderd, maar omgekeerd is geen merkbaar effect te bespeuren.

Ergo, wat binnen de criminaliteit is gebeurd is in zekere zin ons maatschappelijke voorland. De overname van de criminele maatschappij is wat ook de Nederlandse bovenwereld te wachten staat, maar zoiets loopt altijd achter ontwikkelingen als deze aan.

Intussen zit heel Nederland ademloos te kijken naar het proces tegen het fossiel Holleeder, en worden we nauwkeurig op de hoogte gehouden over de strijd tegen criminele motorbendes, die hun posities toch al aan het verliezen waren. Maar dat is eerder een blik op de geschiedenis dan politiewerk dat vandaag de dag het meest nodig is.

2000 rechercheurs? Die had men 25 jaar geleden in moeten zetten tegen de jochies die nu groot geworden zijn. Over een paar jaar zullen die 200 man met kalasjnikovs – die ik noemde als noodzakelijk – zijn gegroeid tot 2000 man. Maar let op mijn woorden: om niet te eindigen als Mexico is een werkelijk daadkrachtige aanpak nodig. Maar die gaat er niet komen – de benodigde mea culpa’s die dan moeten worden uitgesproken krijgen Nederlandse politici echt niet over de lippen.