Het kabinet kondigde onlangs aan dat per 20 september mogelijk de 1,5 meterregel en het thuiswerkadvies vanwege Corona vervallen. Wordt dat oorlog tussen wel en niet-gevaccineerden? Hoe kan de werkgever een veilige werkomgeving garanderen?

Een bedrijfsarts mag wel vragen of uw werknemer is gevaccineerd, als daar een goede reden voor is. Bijvoorbeeld omdat een werknemer met kwetsbare mensen werkt. Een werknemer mag daarna zelf bepalen of hij deze vraag beantwoordt. De bedrijfsarts mag dit weer niet met u delen als werkgever. De bedrijfsarts mag wel een algemeen beeld van het aantal gevaccineerde werknemers met u delen.

‘Terug naar de werkvloer bron van ruzie, voer voor juristen’, meldde De Televaag (webarchief, geen paywall) onlangs. Dat wordt inderdaad nog een hele klus. Er is jurisprudentie, uit Curacao weliswaar, maar gezien de ‘eenheid in het rechtsgebied van het Koninkrijk’ moet dat niet worden beschouwd als een vonnis van een bananenrechtbank.

Juriste Sietske Bergsma reageerde in dit verband vrij cynisch op Twitter:

Creatief hoor. Omdat ongevaccineerden aanleiding zijn voor “ruzie op de werkvloer” of zoiets en werkgevers verplicht zijn een veilige werkomgeving te bieden is er een handvat voor uitsluiting. Making it up as we go along. https://t.co/eenpZpuUcO

— Sietske Bergsma (@SBergsma) August 23, 2021

Als er groepen niet gevaccineerd zijn kan dat lastig zijn. Alle werknemers hebben recht op een veilige werkomgeving, maar hoe gaan gevaccineerden en ongevaccineerden met elkaar om? En wat is veilig? Voldoende duidelijk is dat zowel gevaccineerden als ongevaccineerden besmettelijk kunnen zijn. Gevaccineerden kunnen een gemuteerd virus verspreiden – net als bij griep of verkoudheid. Niet gevaccineerden die Corona hebben doorgemaakt blijken – zo blijkt inmiddels – genieten dankzij hun natuurlijk immuunsysteem een sterkere en veel meer langdurige bescherming tegen covid(-varianten).

Volgens privacywaakhond Autoriteit Persoonsgegevens mag een werkgever geen medische gegevens van zijn personeel verwerken. “U mag uw werknemers dus niet vragen naar hun gezondheid of een test afnemen ter controle. De reden van een ziekmelding bijhouden mag ook niet. Zo is dat geregeld in de privacywet, de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG).” Bovendien is inmiddels ook duidelijk dat de PCR-testen en de zelftesten onvoldoende betrouwbaar zijn. Alleen de serologische test, zoals bij de bloedbank afgenomen, geeft werkelijk uitsluitsel.

Biologisch laboratorium
In het biologisch laboratorium dat Nederland tegenwoordig is, komt binnenkort de proof of the pudding uit het mbo, het hbo en de universiteiten die open gaan of zijn. Daar staan docenten tegenover grote groepen jongeren die Corona kunnen verspreiden en die veelal – terecht – minder vaak gevaccineerd zijn. Dus kan ook onderwijspersoneel geïnfecteerd worden, ook als ze gevaccineerd zijn, vooral door de deltavariant waartegen vaccinatie minder bescherming biedt.

In De T. zegt de werkgeversorganisatie VNO-NCW dat vooral de onzekerheid omtrent de Corona-maatregelen storend werkt. “Zo is de datum van 20 september nog altijd onzeker. Dan is het lastig om je daarop voor te bereiden. Zeker ook omdat er nogal wat abrupte wijzigingen steeds zijn geweest in het beleid en mensen niet zeker zijn of het er dit keer nu wel van komt.” In andere landen wordt een vaccinatieplicht overwogen of ingevoerd. In Nederland wil het kabinet voorlopig niet verder gaan dan sterk aandringen op je laten prikken. Ondanks de hoge vaccinatiegraad in Nederland zijn zo’n 1,8 miljoen mensen niet ingeënt. Dat leidt voor werkgevers tot een groot dilemma, volgens VNO.

De ene werknemer wil ongetwijfeld weer dolgraag op kantoor werken, de andere zal dat onveilig vinden. Te verwachten valt dat werkgevers de terugkeer naar kantoor vermoedelijk stap voor stap doen en werknemers de ruimte laten ook thuis te werken.

Geen vaccinatieplicht
Het gerecht in Curaçao stelt dat er geen algemene vaccinatieplicht bestaat en dat zulke verplichtingen niet passen binnen de arbeidsverhouding. Het laten vaccineren raakt het recht op onaantastbaarheid van het menselijk lichaam en het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer. Als werkgever dien je deze grondrechten van je werknemers te respecteren.

Het gerecht besluit de arbeidsovereenkomst desondanks te ontbinden wegens veranderende omstandigheden door een wijziging in de bedrijfsvoering waarin de werkneemster na wijziging niet meer past. Wel heeft de werkneemster recht op een aanvullende vergoeding. Hiermee komen we tot de conclusie dat een ontslag op staande voet voor een werknemer die weigert te vaccineren te ver zal gaan maar dat het gerecht wel een opening geeft om, wanneer de omstandigheden het met zich meebrengen, te besluiten dat voortzetting van de arbeidsrelatie niet haalbaar zal zijn. Het weigeren van een vaccinatie alleen zal hier waarschijnlijk niet voldoende voor zijn, er zullen bijkomende omstandigheden nodig zijn die de voortzetting van de arbeidsrelatie onmogelijk maken.

Dus wanneer de werkgever de dagelijkse praktijk verandert wegens het vervallen van de Corona-beperkingen kunnen ongevaccineerde werknemers ontslagen worden – met een vergoeding overigens? De overkoepelende vraag is: hoe dragen werkplekken bij aan de bedrijfsdoelstellingen, bedrijfscultuur en onderlinge samenwerking? Dit zet wel een deur wagenwijd open voor argumenten, die slimme arbeidsadvocaten zeker in stelling zullen brengen.

Thuis werken
Onderzoeken wijzen ook uit dat aan huis werken ten gevolge van de Corona-episode op veel grotere schaal gebeurt dan vóór die tijd. Of je daarmee gevaccineerden en ongevaccineerden – al naar gelang hun wensen – uit elkaar kunt houden is vervolgens een vrijwel onoplosbaar probleem. Denk ook maar aan tandarts-assistenten, treinmachinisten, buschauffeurs, politieagenten, artsen, vrachtwagenchauffeurs en wat dies meer zij. Goede raad (van een advocaat) is duur!

Volgens de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is er ook nog een achterdeurtje via de bedrijfsarts. Inzake: “Ander werk of werkplek voor werknemer zonder vaccinatie: U mag een werknemer die niet gevaccineerd is geen ander werk geven of op een andere werkplek neerzetten. De bedrijfsarts adviseert u of en hoe een medewerker aan het werk kan. Dit advies geeft de bedrijfsarts met de gegevens die hij heeft van een werknemer. Het advies mag geen gegevens bevatten die terug te leiden zijn naar 1 werknemer.“

“Het is belangrijk dat u weet waarom een werknemer zich niet wil laten vaccineren. Als dit om medische redenen is, kan de werknemer dit met de bedrijfsarts bespreken. Dan kunt u daarna samen met de werknemer en bedrijfsarts bekijken hoe u de kans zo klein mogelijk maakt dat deze werknemer collega’s, patiënten of cliënten besmet. Bijvoorbeeld door persoonlijke beschermingsmiddelen tegen verspreiding van het coronavirus te dragen. Of door tijdelijk ander werk te gaan doen.“

Naar de rechter
Komt u er echt niet uit met uw werknemer? Dan heeft u of uw werknemer de mogelijkheid naar de rechter te stappen als u binnen de arbeidsrelatie geen overeenstemming kunt bereiken over de:

– door de werknemer (ervaren) vaccinatiedwang of vaccinatiedrang; en
– uw wens om besmettingsgevaar zoveel mogelijk tegen te gaan.

Een rechter weegt de belangen van u en de werknemer af en kijkt of er is voldaan aan het:
– Noodzakelijkheidscriterium: is vaccinatie nodig voor het doel om coronabesmetting op de werkvloer zoveel mogelijk tegen te gaan?
– Proportionaliteitscriterium: hoe verhoudt een en ander zich tot de belangen van de werknemer?
– Subsidiariteitsbeginsel: kan de werknemer het doel ook op een minder ingrijpende manier bereiken?

Daarmee komt vast te staan of uw instructie aan uw werknemer om zich te laten vaccineren tegen corona redelijk was. En of uw werknemer die moest opvolgen.

Geitenpaadje
Met al deze sluiproutes houd je als werknemer weinig wapens over om je vaccinatie te weigeren. Maarrr: er is nog wel een geitenpaadje. De werkgeverslobby van VNO-NCW houdt – op een verborgen plekje op haar website en zonder daar veel ruchtbaarheid aan te geven – een pleidooi voor het beschikbaar stellen van medicijnen voor het voorkomen van Corona, zoals de meeste wel weten ivermectine, hydroxychloriquine, AZT, vitamine D en zink. De medicijnen zijn door de clusterfuck-clown De Jonge verboden waarbij schrikbarend hoge boetes op verstrekking ervan zijn gesteld.

“Het is geweldig dat er een nieuwe doorbraak is in de strijd tegen Corona: er komen steeds meer nieuwe, effectieve medicijnen en behandelingen tegen COVID-19 beschikbaar. Met deze medicijnen kan voorkomen worden dat mensen na besmetting op de intensive care belanden of overlijden. Daarmee kunnen we ook voorkomen dat onze schaarse ziekenhuiscapaciteit weer overbelast wordt”, delibereert Anthony Stigter, beleidssecretaris gezondheidszorg op de website.

Zonder al te somber te willen zijn is mijn vrees eigenlijk dat er op 20 september niets ingrijpend zal veranderen. Iedereen kan op zijn bloemschoenen aanvoelen hoe dit verder verloopt: door testen in het onderwijs en mensen die gratis tests bij de overheid bestellen zal het aantal (vals)positieve tests weer stijgen, mede omdat het griepseizoen er weer aankomt en de gemiddelde test nog geen verkoudheidje van Ebola kan onderscheiden.

Dit onwillige demissionaire kabinet en dito onverantwoordelijke (bewinds)personen hebben al zo vaak de plank grondig misgeslagen en de schouders opgehaald, hier heerst een pathologie met psychopathische trekken. Verdeeldheid en angst zaaien, misleidende communicatie en indoctrinatie voeren immer de boventoon. Het zou op zijn zachtst gezegd naïef zijn om daar plots optimistisch over te worden.

---

Meer feiten en opinies over vaccinatie tegen Corona vindt u hier. Het Corona-virus (Covid-19), de wijze van aanpak van Corona en haar sociale en economische gevolgen vindt u hier.