Over de vraag of het ministerie van VWS zich politiek sturend heeft beziggehouden met de Corona-crisis is nu stennis. Aanvankelijk was dat juist over het gebrek aan sturing.

Feit is dat elke politieke sturing tijdens die periode vanuit de kamer ontbrak: niemand durfde of wilde zijn vingers branden.

Partijen in de Tweede Kamer zijn niet te spreken over de bemoeienis van het ministerie van Volksgezondheid met adviezen van het Outbreak Management Team (OMT) tijdens de Corona-crisis. Oppositiepartijen maar ook regeringsfracties hebben veel vragen over wat er nu precies is gebeurd en willen alle gewisselde stukken inzien. Dat bleek in een debat in de Kamer dat eigenlijk over de gisteren aangekondigde versoepelingen zou gaan, maar uiteindelijk vooral over het OVV-rapport over de Corona-crisis en de OMT-adviezen ging.

Het probleem dat zo ontstaat is het karakter van de OMT-adviezen: gebaseerd op wetenschap, of op VWS-inzichten?

Nieuwsuur berichtte vrijdag over de bemoeienis met de OMT-adviezen. Uit onderzoek waarbij duizenden stukken en e-mails werden bekeken bleek dat VWS in de eerste maanden van de crisis verschillende keren probeerde om tekstuele wijzigingen in conceptadviezen van het OMT aan te brengen. In sommige gevallen lukte dat ook.

Ambtenaren die de adviezen vragen die ze willen horen? Het moet niet gekker worden, bedoelt men hier. Dat dit in Den Haag de gebruikelijke gang van zaken is blijft buiten beschouwing. Een grote verrassing kan het derhalve niet zijn geweest. Clubs als het OMT zijn in zo’n geval de schaamlap voor het gevoerde beleid. Als de Kamer wil dat dat verandert, heeft ze nog een hoop werk te doen.

Bij besluiten over Corona-maatregelen gaf het kabinet de afgelopen jaren steeds aan veel belang te hechten aan de adviezen van de experts in het OMT. Dat in sommige gevallen geprobeerd is de tekst van de adviezen aan te passen vinden partijen in de Kamer onbegrijpelijk.
Volgens een deel van de Kamer is de onafhankelijkheid van het OMT daarmee in het geding. Bijvoorbeeld bij de vraag of er in het begin van de pandemie in verpleeghuizen uit voorzorg mondkapjes moesten worden gedragen.

Zeker als dat een praktische context bleek te hebben:

Uit het onderzoek van Nieuwsuur bleek dat ambtenaren vroegen een zin toe te voegen die het dragen van mondmaskers in de ouderenzorg ontmoedigde. Oppositiepartijen verwijten het ministerie van Volksgezondheid doelbewust ‘de boel te hebben misleid’ omdat er een tekort was aan beschermingsmiddelen.

Dat er ten tijde van de besproken adviezen te veel mee is geschermd, maakt wat nu gebeurt logischer:

DENK-Kamerlid Kuzu vindt dat Nederland “keihard besodemieterd” is. SP-Kamerlid Hijink herinnert zich dat toenmalig minister De Jonge op vragen over de mondmaskers steeds naar het OMT-advies verwees waarin stond dat dat niet nodig was. Hij zegt “piswoest” te zijn over de druk vanuit VWS. Hij wil alle andere communicatiestukken tussen VWS en het OMT boven tafel om te kunnen oordelen of er nog meer aanpassingen zijn gedaan. SGP-Kamerlid Van der Staaij wil een onderzoek naar de onafhankelijkheid van de adviezen.

Want deel van het probleem blijkt nu dat de minister zich toentertijd verschool achter die OMT-teksten.  De huidige minister kijkt daar anders naar:

Al met al vindt een aantal partijen dat er sprake is geweest van “politieke sturing”. Volgens minister Kuipers van Volksgezondheid gaat die conclusie veel te ver. Hij zegt dat ambtenaren alleen teksten hebben verduidelijkt, maar dat conclusies niet veranderd zijn. Volgens Kuipers ging het “voor zover hem bekend was” alleen om “een noodzakelijke vertaalslag”. De adviezen van de OMT’ers waren volgens Kuipers af en toe zo technisch dat niet altijd duidelijk was wat ze in de praktijk betekenden.
Kuipers zegde in het debat toe te bekijken of alle stukken en mails die tussen VWS en OMT gewisseld zijn naar de Kamer gestuurd kunnen worden. Kamerleden willen op die manier bekijken of en zo ja welke aanpassingen er nog meer gedaan zijn.

Maar overweegt dus de Kamer inzicht te geven in de gang van zaken. Dat wordt nog interessant.

---

Meer over de ontwikkelingen richting een plicht u te laten inenten, vaccinatiedwang en een vaccinatiepaspoort leest u hier. Meer feiten en opinies over vaccinatie tegen Corona vindt u hier. Het Corona-virus (Covid-19), de wijze van aanpak van Corona en haar sociale en economische gevolgen vindt u hier.