Minister van Financiën Sigrid Kaag wil 4,7 miljard euro uit het Europese Corona-herstelfonds, nog geen tiende van wat Nederland aan leningen en giften heeft gestort. Hiervan gaat het leeuwendeel gewoon terug de staatskas in voor uitgaven volgens het coalitieakkoord. Uw geld is weg.

Het doel van het herstelfonds van 807 miljard euro was om EU-landen de klap van de Corona-crisis te helpen opvangen en hun economieën te versterken. Nederland is het laatste EU-land dat nog plannen moet indienen bij de Europese Commissie. Het gaat om 39 plannen op onder meer het gebied van klimaat en volkshuisvesting.

Nu is het zo dat het conceptvoorstel geen nieuwe plannen bevat maar uitsluitend maatregelen die ook in het coalitieakkoord staan. Op last van de EU is opgenomen dat een groot deel van het geld móet gaan naar klimaat (37%), en digitalisering (bij Defensie in Nederland) en artificial intelligence (20%) ten koste van andere portefeuilles zoals zorg, koopkrachtherstel en steun aan hard getroffen MKB-bedrijven.

Zoals dat de zaken er nu voorstaan verloopt dat weer volgens de bij de EU gebruikelijke wijze: subsidies ontvangen en het geld vervolgens lekker zelf opmaken of over de balk smijten. Landen als Spanje en Frankrijk geven grote bedragen uit aan minimumlonen en pensioen. Italië wil er basisinkomen en pensioenen van betalen, 9 miljard aan genderdiversiteit en inclusiviteit en de maffia is ijverig bezig het geld uit de zakken van de overheid te trekken.

Door de EU-regels was het op voorhand al niet mogelijk om het herstelfonds echt in te zetten voor de mensen die ook écht zijn getroffen in de afgelopen jaren door Corona en de lockdowns. Daarmee heeft het Corona-herstelfonds weinig echt te maken met het herstellen van de schade ten gevolge van Corona en kan het geld niet aangewend worden om ondernemers te helpen, of burgers te steunen in de verlies van hun koopkracht. Een fractie van het geld wordt verder besteed aan verbetering van zorg.

Regelrechte diefstal
Overigens was een voorwaarde destijds dat er als Nederland aanspraak wilde maken op het herstelfonds men onder andere versneld de hypotheekrenteaftrek en zelfstandigenaftrek moest afbouwen – wat  miljarden kost waardoor het Corona-herstelfonds per saldo nagenoeg niks zou opleveren. Die plannen lijken nu voorlopig ongemoeid te worden gelaten. De vraag is voor hoe lang.

De oppositie roert zich al. Van Haga (BVNL) onder meer: “Het geld dat Nederland krijgt uit het Corona-herstelfonds, gaat het kabinet grotendeels spenderen aan de klimaatplannen, regelrechte diefstal. Dit geld zou ten goede moeten komen aan allen die schade hebben geleden door het Corona-beleid.”

Dit Corona-herstelfonds was eigenlijk gewoon een manier om flink wat geld over te kunnen maken naar zwakkere Europese landen, zonder dat ze daardoor aan alle strenge voorwaarden van het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM) hoefden te voldoen. Er werden nog wel wat eisen gesteld om de economieën te hervormen, maar dat stelt natuurlijk geen klap voor. Via de omweg van de EU – waarbij 80% van de verstuurde gelden in de bodemloze put Zuid-Europa verdwijnt – verzaakt Nederland nu het eigen bedrijfsleven te helpen met steungeld.

Bezwaren ingeslikt
Het geld was bedoeld om de zwaar door Corona getroffen economieën een steuntje in de rug te geven. Uit naam van Europese ‘solidariteit’. Aanvankelijk maakten minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) en premier Mark Rutte (VVD) bezwaar. Nederland wilde in ruil voor de miljardensteun dat de zuidelijke netto-ontvangers economische hervormingen doorvoeren. Maar Rutte bezweek alsnog onder de druk van zijn Europese collega’s. Mocht blijken dat de lidstaten niet hervormen, dan moeten ze het geld terugstorten en vervalt de Nederlandse plicht tot betalen. Rutte presenteert het als een Hollandse victorie, maar het blijkt een pyrrusoverwinning.

Niet onvermeld mag blijven dat de Commissie dat de 807 miljard euro van het herstelfonds zelf gaat ophalen op de kapitaalmarkt, onder garantie van de lidstaten. De financiële dekking hiervoor is vrijwel non-existent. De rekening wordt acht jaar in de toekomst geschoven en moet in dertig jaar worden terugbetaald. De bedenkers van deze constructie zijn tegen die tijd natuurlijk nergens meer te bekennen, maar Nederland draait in de toekomst wel op voor de rekening. Onder het mom van ‘Europese solidariteit’.

Wanneer in de toekomst onverhoopt een lidstaat niet kan of wil betalen? Stel bijvoorbeeld dat Italië of Griekenland tegen die tijd nog steeds kampt met een torenhoge staatsschuld en niet kan bijlenen om aan zijn aflossingsverplichtingen te voldoen? Ook daarop heeft de Commissie wat gevonden: dan nemen de overige lidstaten die verplichtingen gewoon over. De rekening kan dus voor Nederland nog veel hoger uitvallen.

Permanente financiering
Ten slotte moet worden opgemerkt dat het fonds ook niet éénmalig is, zoals premier Rutte ons wil doen geloven. Van verschillende kanten (eurocommissarissen, centrale bankiers, adviseurs van de Franse president Macron) is al aangegeven dat het herstelfonds een buitengewoon geschikt financieel instrument is om toekomstige crises aan te pakken. Een permanent herstelfonds dus. De EU is naarstig op zoek naar mogelijkheden om zelf kapitaalmarkten aan te boren om haar ondemocratische plannetjes te financieren en door te drukken.

Een dergelijke vorm van Europese solidariteit dreigt voor Nederland peperduur uit te pakken. Rutte c.s. zouden een opt-out moeten bedingen ter voorkoming van dergelijk naderend onheil, maar gaan dat niet doen. Zo bezien wordt een Nexit ook een steeds beter idee: Nederland kan tegen scherpe tarieven ook zelf geld uit de kapitaalmarkt ophalen, en zonder over bizarre EU-voorschriften na te denken, besteden aan het achterstallig onderhoud in de eigen economie.

---

Meer over het Corona-fonds leest u hier en hier. Meer over Eurobonds en wat dies meer zij vindt u hier.