Mooie, empathisch bedoelde woorden ten spijt, verspeelde de ChristenUnie haar status als partij die pal staat voor de rechtsstaat en democratische principes.

Nu weer heeft de partij een meerderheid vóór het wegsturen van minister De Jonge geblokkeerd. Dit soort beslissingen zou wel eens alleen verliezers kunnen opleveren.

De ChristenUnie is een partij met beginselen. En een stevig programma. De praktijk op het pluche staat daarmee steeds meer op gespannen voet. Dat Rutte3 een val van ten minste twee ministers (nog) niet overkomen is (De Jonge om Corona, Wiebes om het toeslagenschandaal), is een gotspe. Zou de CU hieraan hebben meegewerkt onder de roemruchte voorgangers van de huidige partijleider Gert-Jan Segers?

Het huidige CU-electoraat roert zich in meerderheid niet. De kleinste regeringspartij ChristenUnie heeft in deze nog jonge eeuw een nieuwe generatie kiezers aan zich weten te binden. Mensen die Gert Schutte niet kennen en van Piet Jongeling nog nooit gehoord hebben en die de forse staatsrechtelijke draai van de partij prachtig lijken te vinden. Zolang onze partij meeregeert, valt er wat te halen. Er is een groeiende lijst van inmiddels veel meer dan honderdvijftig (!) kleine en wat grotere ‘zegeningen’ die worden geclaimd als resultaten van CU-deelname aan het kabinet.

Weinigen hebben in de gaten dat hier in het perspectief van de grote thema’s van deze tijd, waaronder immigratie, globalisering, pervers klimaatbeleid en cultuurafbraak, een nederlagenstrategie wordt gevoerd. Want helaas gaan ervaren generaties kiezers annex leden hierin mee. Onder anderen tijgers als Ad de Boer, die de Heer op zijn blote knietjes dankt voor de relatief grote invloed van de CU op het landsbestuur. Echter,

wat zou het een Kamerlid baten, als hij gerenoveerde havensluis won, maar schade leed aan zijn natie? Of wat zal een minister geven in ruil voor haar boerenleven?[1]

Waar hebben we het precies over in de context van deze week? VoL’s politiek analist Hannibal blogde woensdag:

deze beschadiging van de rechtstaat is óók een beschadiging van de democratie (…) omdat men de regels heeft veranderd. Speciaal de ongeschreven regels. En hoe vreemd dat mogelijk ook klinken mag: in een democratie zijn die ongeschreven regels belangrijker.

Omdat de CU dé partij van de rechtsstaat was (naast de SGP, maar daar stemde ik vroegâh nooit op) heb ik de politieke leiding en secretariaat van die partij de afgelopen jaren geregeld voorgehouden dat ze hun principes te veel geweld aan deden. Plucheplakken ten koste van respect voor het staatsrecht — je mag hopen dat zoiets hard afgestraft gaat worden met #NL2021. Ik reken er graag op, maar niet teveel.

Let wel, dit gaat niet over de inhoud van allerlei beleid of de pijn van het sluiten van spuuglelijke compromissen. Dat is, wanneer men meeregeert, all in the game. Dit gaat puur over wat Hannibal eerder deze week beschreef. Vanuit zijn (en mijn) gedurende een decade Ruttisme langzaam maar zeker opgebouwde verbijstering: wie ernstig en opzichtig faalt, treedt niet (altijd) af. Blundert de hele ploeg, dan stapt niet de hele ploeg op. Hoe kan dit?

In de tweede instantie gaat het trouwens ook over concrete beleidspunten waarover géén compromis mogelijk is. Omdat duidelijke morele grenzen in het geding zijn. Over een miljardje meer of minder voor de Italianen kun je het nog hebben — hoe zeer het ook gaat om om paarlen voor de Parmazwijnen. Maar de rechtstreekse steun van Sigrid Kaag aan Palestijnse moordmachines in Israël is echt een brug te ver. Kamerlid Joël Voordewind is daar natuurlijk allesbehalve gelukkig mee, maar hij maakt het onvoldoende belangrijk. (Aangezien hij niet herkiesbaar is had een stevige afscheidsactie door hem best gekund.)

Segers’ bel voor de laatste ronde…
Voor de staatsrechtfetisjisten onder ons begon Rutte3 eind 2017 al onder een beroerd gesternte. Gert-Jan Segers liet via een interview met Elsevier weten dat dit “misschien wel de laatste kans voor het politieke midden” was. Met andere woorden, zonder ons en na ons de nieuw-rechtse zondvloed. Een Nexit! Of dat vervloekte Trumpisme…!

Paradoxaal genoeg heeft de ChristenUnie onder het juk van Rutte dus al die tijd gedacht rechtsstaat en democratie juist te dienen. Omdat de “verkeerde populisten” ervan worden verdacht niet rechtsstatelijk, ja, zelfs ondemocratisch te zijn, is het politieke midden heilig verklaard. Het politieke midden dat niet zonder de huidige vijf CU-zetels kan.

‘O, Midden, wij aanbidden U’
Met 76 zetels regeren (inmiddels nog maar 75) en dicht bij elkaar blijven kruipen, doet de democratie hoe dan ook weinig goed. Het argument om Hugo de Jonge niet weg te sturen, en waarin de CU (uiteindelijk) meeging, graag of niet, komt erop neer: dat doe je niet, een minister wegsturen, middenin een pandemie; lost niks op. Ik vind dat een gevaarlijk argument. In het algemeen wordt de samenleving steeds ingewikkelder. Een toenemend aantal problemen is daardoor waarschijnlijk veel complexer dan vroeger, en dus neemt ook de kans op enorme schandalen toe. Inderdaad, vroeger is niet nu en nu is vroeger niet. Maar men is inconsequent, door al te vurig gewenst beleid voor een gewenste werkelijkheid veelvuldig met archaïsche middelen óf bewezen faalmechanismen te willen voeren.

Bovendien: moet het grotendeels ongeschreven staatsrecht daarvoor wijken? Ik zie het misbruik van bovenstaande pro-Hugo de Clown-dooddoener alleen maar verder toenemen. Hoe krijgt de volksvertegenwoordiging ooit nog een kabinet aan het wankelen? Ze maakt haar eigen wapens bot.

Een ‘cultureel rechtsere’ CU moet toch kunnen vlammen?
De ChristenUnie lijkt al een poos niet voor rede vatbaar. De partij staat stabiel op twee zetels winst, en zeven virtuele zetels is relatief veel als je er vijf van pluche bezit. Zoals gezegd: reken niet te zeer op een harde afrekening. Drie of vier zetels voor de CU op 17 maart (een of twee zetels verlies) zal er niet in zitten. Toch zou de partij misschien nóg hoger scoren dan zeven en de weggelopen kiezers terugwinnen als de CU het kabinet zou laten vallen. Helaas weten we dat niet zeker. Want ‘wie breekt, betaalt‘ gaat vaak op (niet altijd). Evenmin weten we zeker of de partijleiding de stabiel ogende winst in de peilingen laat meewegen in haar beslissing om De Jonge alsnog de hand boven het hoofd te houden. En ten slotte weten we óók niet zeker of de virtuele winst ook verzilverd gaat worden op 17 maart a.s.

Kortom, het zou de CU nog wel eens een schamele stabilisatie op vijf zetels kunnen opleveren. Daar zal niemand erg tevreden mee kunnen zijn – noch het teleurgestelde smaldeel in de achterban noch de partij zelf. Beide blijven dan achter met een kater. Tot de ontdekking komend dat men staatsrechtelijk te weinig principieel is gebleven (exit Partij van het Staatsrecht) en zich grotendeels doof hield voor het meer ‘conservatieve’ deel van de achterban dat zich grote zorgen maakt over de toekomst van Nederland.

Dat laatste is een zorg die verder reikt dan het voortbestaan van dit kabinet. Via Een Vandaag liet Segers weten dat “zijn grote ambitie” bij de presentatie van het regeerakkoord in oktober 2017 gedeeltelijk is mislukt. “Maatschappelijke kloven overbruggen, wilde de leider van de ChristenUnie”. Wie het artikel leest, mist het hele ‘culturele’ aspect. Maar we weten inmiddels dat dit voor Gert-Jan “SJWegers” bestaat uit toegeven aan drammende minderheden met een niet-Nederlandse achtergrond…

---

1. Geheel vrij naar Jezus Christus, Mattheüs 16 vers 26