Het Catalaanse regioparlement heeft ingestemd met een ‘routekaart’ naar onafhankelijkheid. Daarmee is een belangrijke stap naar het uiteenvallen van de Spaanse eenheidsstaat genomen. En dat zal ook gevolgen hebben voor de EU.

Van de 135 leden van het regioparlement stemden 72 voor de routekaart. Deze relatief kleine meerderheid werd bereikt op 27 september, maar is voldoende. De Spaanse regering in Madrid is nog altijd mordicus tegen het Catalaanse streven, maar lijkt haar toon iets te matigen ten opzichte van eerdere uitspraken:

Catalonië maakt zich niet los en er komt geen breuk met Spanje, aldus premier Rajoy. Hij vecht de stap van het Catalaanse parlement aan bij het constitutionele hof. Om de separatisten te stoppen ,,gebruiken we alleen de wet, maar heel de wet”, zei Rajoy.

Een eerdere suggestie dat de regering in Madrid erover dacht het leger in te zetten lijkt hiermee (voorlopig?) van tafel. Het huidige standpunt is dat deze ‘routekaart’ geen juridische betekenis heeft, omdat de Spaanse wet niet voorziet in een uittreding van een regio uit het staatsverband.

De routekaart voorziet echter ook in de verplichting binnen 30 dagen een eigen belastingsysteem en een systeem van sociale zekerheid te introduceren. En dat houdt dus in dat Catalonië een staat binnen de staat zou worden. Dit komt neer op een versnelling van het onafhankelijkheidsproces, maar doordat op 27 september geen absolute meerderheid van de stemmers vóór onafhankelijkheid stemde, lijken de separatisten meer dan ooit vastbesloten om duidelijk te maken dat het proces niet meer kan worden gestopt.

Dat de centrale regering de bevoegdheid heeft om in een onwillige regio in te grijpen lijkt nog steeds een groter gevaar te zijn voor de onafhankelijkheidsdrang van Catalonië. Wat niet wegneemt, dat dan Spanje zou kunnen ontploffen. Ook in Baskenland immers lijkt een afscheidingsproces op gang te zullen komen.

Voor de regering in Madrid is het Catalaanse onafhankelijkheidsstreven echter ook een troef: met landelijke verkiezingen (20 december) in aantocht kunnen Rajoy c.s. onbelemmerd de nationalistische kaart spelen. Als Catalonië inderdaad een week voor die verkiezingen zelf een belastingsysteem instelt, kan de regerende PP praktisch onweersproken wijzen op de financiële rampspoed die dit voor de rest van het land betekenen zou. Dat zou haar een mandaat kunnen bezorgen waarop zij gezien de economische situatie al niet meer leek te hoeven rekenen.

——————————————————————————————————

Zie ook eerdere stukken over het Catalaanse vrijheidsstreven.