Justitie houdt op de Brunssummerheide een schouw in een belangrijke zaak, en de pers mag er niet bij zijn. Ophef! Rechtszaken! Nonsens.

De zaak Nicky Verstappen was al bijna een cold case toen Jos B. werd gearresteerd, die naar mijn weten nog steeds ontkent de moordenaar van Nicky Verstappen te zijn. De bewijsvoering is tot nog toe niet eenvoudig gebleken, en dat justitie er mee worstelt is duidelijk. Vanaf gisteravond werd de Brunssummerheide afgesloten voor publiek èn pers, en dat werd ver tevoren aangekondigd. Sindsdien heeft de Nederlandse pers tweemaal een kort geding tegen justitie verloren omdat zij er bij wil zijn, maar dat niet mag. Maar het mokken houdt aan, ook vanmorgen nog:

Wat meldt die NOS ‘wekdienst’?

Op de Brunssumerheide in Limburg begint om 9.00 uur vanochtend de schouw in de zaak-Nicky Verstappen. De rechters en de officier van justitie gaan drie plekken op de heide bezoeken. Pers en publiek zijn niet welkom. Wie toch gaat kijken, kan worden opgepakt door de politie.

En wat was dat geworden als er een staatsverslaggever bij had mogen zijn?

Op de Brunssumerheide in Limburg begint om 9.00 uur vanochtend de schouw in de zaak-Nicky Verstappen. De rechters en de officier van justitie gaan drie plekken op de heide bezoeken. Het publiek is niet welkom. Wie toch gaat kijken, kan worden opgepakt door de politie.

Veel meer is het nooit. Wat gebeurde er bij het kort geding gisteren?

De media krijgen geen toegang tot de schouw op de Brunssummerheide in de zaak-Nicky Verstappen, die voor morgen staat gepland. Dat heeft de rechtbank in Den Haag bepaald in een kort geding dat door verschillende grote mediaorganisaties was aangespannen tegen de rechtbank Limburg en drie gemeenten in die provincie. Daarmee blijft een eerder besluit van de Limburgse rechtbank in stand.

Het was een vreemd kort geding, aangezien een rechter in kort geding in Limburg het justitieel verbod overeind gehouden had. Het gemier ging dus verder: De Haagse rechter vond dat hij er niets mee te maken had, en dat lijkt genoeg voor de media om het opnieuw in Limburg te proberen:

De uitspraak is voor advocaat Christiaan Alberdingk Thijm van de media-organisaties reden om de rechtbank in Limburg vanmiddag nog opnieuw om toegang te vragen. “De rechter wijst erop dat de familie geen bezwaar heeft, en de verdachte wil openbaarheid.”
“Dat zijn nieuwe feiten, en op basis daarvan had een andere afweging gemaakt kunnen worden. We gaan de rechtbank Limburg daarom verzoeken de beslissing te heroverwegen. Wellicht dat ze met de kennis van nu tot een nieuwe beslissing komen”, zegt Alberdingk Thijm.

Uit de aanwezigheid van de pers bij dit soort gelegenheden komt nooit iets anders dan sfeerverhalen in de categorie “Wij waren er bij’. Belangwekkender dan journalisten die zichzelf van belang vinden is dit nooit. Maar de pers die wordt buitengesloten, ook al is er niets om verslag van te doen? Tableau! Daar wordt ze wild van.

Er zijn twee dingen hier die reflectie vereisen:

1. Wat is de toegevoegde waarde van de pers bij zo’n schouw?
2. Wat gaat men doen bij deze schouw?

Zoals ik hierboven al suggereerde, is de toegevoegde waarde van de pers niet groter dan de groei van het eigen ego dat ze er bij mocht zijn. Het enige nieuwswaardige dat verwacht zou kunnen worden, is dat Jos B. huilend breekt, de moord bekent en de ouders van Nicky Verstappen te voet valt teneinde vergeving af te smeken.

Daar is bijzonder weinig kans op, aangezien Jos B. nog steeds ontkent. Terzelfder tijd wordt hier – anders dan bij veel meer rituele schouwen, waarbij vooral de puntjes op de i moeten worden gezet  – klaarblijkelijk wel degelijk gehoopt op een doorbraak of een noodzakelijk extraatje voor de vervolging van Jos B. Dan kun je het als justitie wel zonder lastige pottenkijkers stellen, die ook voor teveel afleiding zorgen. De toegevoegde waarde van de pers is derhalve potentieel negatief.

Zou enig verslaggever het in zijn hoofd halen toegang te eisen bij een autopsie? Bij een cruciale ondervraging van een verdachte? Nee, want er wordt dan gewerkt, en de aanwezigheid van journalisten zal verstorend werken. Dat is hier niet anders. Er zijn op de Brunssummerheide vandaag ook geen onafhankelijke getuigen nodig, die zijn er – zo bleek uit de opsomming door de NOS – ruim voldoende. Maar de onvolwassenheid van de Nederlandse pers staat haar niet toe dat te erkennen. Deze juridische eiserij is niet meer dan een erkenning van een gekwetst ego. Diep betreurenswaardig.