DE WERELD NU

Brexit – weer uitstel? Situatie UK/EU verandert niets

Brexit

Wellicht het meest bizarre aan de wet die het Britse Lagerhuis gisteren tegen de zin van de regering-Johnson doordrukte, is dat die geen enkel perspectief biedt op vooruitgang van wat voor soort ook. Integendeel zelfs.

De positie van Johnson was kristalhelder: per 31 oktober gaan we er uit. Toen het Lagerhuis vervolgens een wet aannam die de premier verplicht in Brussel te gaan smeken om verlenging van de onderhandelingsperiode (die probleemloos zal worden toegekend, dat staat vast), legde Johnson een motie op tafel voor nieuwe verkiezingen, al op 15 oktober. Zowel de eerst mogelijke datum als net twee dagen voor de cruciale bijeenkomst van 17 oktober met de EU, gedurende welke Johnson nog een laatste poging richting een deal had willen doen. Maar ook doe weigert het parlement, bewust als het zich is dat nog steeds een meerderheid van de Britten wil dat Brexit plaatsvindt. En die meerderheid van circa 54% wil steeds minder eisen stellen – als het maar gebeurt. En zo snel mogelijk.

Is denkbaar dat dit sentiment om zal slaan? De Remoaners lijken het te denken, maar waarop ze dat baseren begrijpt niemand. Dat verklaart wel waarom een meerderheid van dit parlement weigert naar de kiezer te gaan – een volgend parlement zal hoogstwaarschijnlijk veel meer Brexit-minded zijn dan de huidige groep parlementariërs.

Waarom de premier niet aftreedt en het parlement niet ontbonden wordt, zoals in elke normale democratie? Omdat de premier in vroeger tijden de unieke macht had het moment van nieuwe verkiezingen zelf te bepalen, mits dit maar binnen vijf jaar na de vorige verkiezingen plaatsvond. Dit werd eind vorige eeuw ondemocratisch bevonden, en nu mag het pas aanmerkelijk eerder mits tweederde van het parlement er mee akkoord gaat. En zoals ik hierboven al aanstipte, dat gaat veel Remoaners hun zetel kosten. Ze klampen zich nu krampachtig vast aan zowel de EU als aan hun zetel door zich te verzetten tegen vervroegde verkiezingen. Oók Labour, dat overigens niet in staat wordt geacht onder leiding van Corbyn de eerstkomende verkiezingen te winnen. Corbyn zelf wil wel, maar zijn partij verbood het hem.

Doordat de 21 Conservatieven die mee stemden met de oppositie door Johnson de partij zijn uitgegooid, is zijn positie binnen zijn partij echter aanmerkelijk sterker geworden. Oók. omdat dat zijn positie tegenover Farage’s Brexit-partij duidelijk maakt: ze hebben nu hetzelfde doel. Maar doordat de regering nu opnieuw 21 leden van haar meerderheid verloren heeft, is verder regeren geen serieuze optie, en kan door de oppositie niet lang worden gerekt op straffe van irritatie bij het electoraat.

Eerder deze week ging ik er daarom van uit dat nieuwe verkiezingen nabij zijn, maar de eis van Labour dat eerst de nieuwe uitstelwet moest worden aangenomen alvorens over nieuwe verkiezingen te praten valt gooide roet in het eten. Johnson cs gaven daarop hun verzet op. Desondanks is de formulering van die eis ambigu; nu het Hogerhuis ook heeft ingestemd met hernieuwd uitstel is aan de voorwaarde van Labour voldaan, en kunnen Johnson en Corbyn het eens worden over nieuwe verkiezingen. Labour zal dit omzichtig aanpakken, aangezien de LibDems en de Greens belangrijke politieke concurrenten zijn – en fanatiek EU-gezind. Corbyn hoopt nog steeds de volgende Britse premier te kunnen worden.

De plotselinge ommekeer van de regering in het Hogerhuis maakte nog wat interessante speculaties los over de juridische mogelijkheden van de regering deze bruuskeringswet te negeren. Anders dan dat Johnson cs het gewoon opgaven zijn de volgende mogelijkheden daartoe:

second possibility is that the government may have concluded that it has other, more effective, means to frustrate the bill than an unpopular Lords filibuster. It could, for example, withhold Royal Assent. The legal expert Robert Craig recalls yet another arcane procedural requirement. It is called Queen’s Consent which – if you can believe it – is different from Royal Assent. Queen’s Consent relates to legislation that shifts the royal prerogative – in this case the right of the Crown, and the government as its agent, to conduct international negotiations. Withholding the Queen’s Consent would constitute an effective government veto. We are not in a position to offer any legal or procedural interpretation of our own, let alone to judge whether this avenue will be pursued.

A third possibility is that the government and opposition parties may have struck a deal on the next election. Yesterday, Labour abstained on the government motion under the fixed-terms parliaments act to hold early elections. There is a big debate within the Labour Party, with Keir Starmer and other pro-Remain MPs wanting to prevent Johnson from being able to trigger a no-deal Brexit even if he were to win elections.

We still believe that elections are more likely than not, simply because we don’t believe that Labour can hold its position for very long. Nicola Sturgeon, the leader of the Scottish National Party, also come out in favour of early elections and criticised Labour for trying to block it. The longer this stalemate goes on, the more it will reverberate against the party. As an opposition leader you don’t want to go into an election with the prime minister calling you a big girl’s blouse, as happened yesterday, or a chlorinated chicken.

De mogelijkheden die het onthouden van een Queens consent en de werking er van biedt vindt u hier. Het komt er op neer dat de wet die het Lagerhuis aan nam de instemming van premier Johnson vereist. Het zou me zeer verbazen als dat er in zat. Daarmee is het een dode letter, waarover alle Britse MP’s een paar weken mogen gaan kniezen tot het verlengde reces afgelopen is.

Mijn inschatting: binnen twee maanden verkiezingen, en een No-Deal staat bij mij nog steeds genoteerd op 100%. Weddenschappen – mits ik die financieel dekken kan – worden zonder verder voorbehoud geaccepteerd.


Over Brexit schreven we eerder al een heleboel. Dat vindt u hier.

 

12 reacties

  1. D. G. Neree schreef:

    Grappig zo’n regering die in een bloedige strijd tegen zichzelf verwikkeld is en er steeds vaster in komt te zetten. Iemand moet deze Gordiaanse knoop doorhakken, want zo komt niemand een stap verder. Als ik BJ was zou ik zeker het veto uitspreken als dat grondwettelijk kan. Laat het constitutionele hof er maar een tijdje over kibbelen.

    Intussen tikt de klok door. tik tak tik tak tik tak tik tak

  2. D. G. Neree schreef:

    Bij een veto zal BJ natuurlijk beschuldigd worden van dictatoriaal beleid, maar wat kan hem dat schelen? Hij wordt toch al door iedereen belachelijk gemaakt en door het slijk gehaald. Hij heeft wel het merendeel van de bevolking achter zich. En de Brexitpartij. En de koningin (?)

  3. D. G. Neree schreef:

    BJ zou ook de noodtoestand kunnen uitroepen vanwege de obstructie van zowel de EU als de remainers. Er is na het referendum door het parlement besloten dat de regering het referendumresultaat zou uitvoeren en daarom is hij gewoon gerechtigd om eind oktober de knoop door te hakken en het al onterecht uitgestelde artikel 50 uit te voeren. De politici die het blijven frustreren plegen landverraad en ondermijnen de democratie door er een schijnvertoning van te maken.

  4. D. G. Neree schreef:

    Het mooiste zou zijn een verklaring van de Koningin, dat het volk gesproken heeft bij het referendum en dat ze haar handtekening niet zal zetten onder een nieuw uitstel.

  5. D. G. Neree schreef:

    vreemd, geen andere reacties. Is iedereen met stomheid gelagen door die van mij?

  6. Ravian schreef:

    @ D.G. Neree

    Nou, vooruit dan… 😉

    Ik ben benieuwd hoe veel meer het Britse parlement nog op de Britse kiezers moet schijten alvorens deze bewapend met hooivorken en dubbelloops jachtgeweren naar het palace of Westminster op gaan trekken.

  7. Karel J.A.M. Want schreef:

    Ik volg de ontwikkelingen met belangstelling en nu staat er weer een interessant artikel in het FD staat: “ Toch zullen de Britten binnenkort naar de stembus gaan, ervan uitgaande dat er geen deal met de Europese Unie (EU) komt. Een verkiezingszege zou Johnson uit de penarie helpen. Sterker nog: de premier kan wellicht zijn voordeel doen met de nederlagen van afgelopen week.
    Kijk maar naar die speech in West Yorkshire. Johnson zei ‘liever dood in een greppel’ te worden gevonden dan dat hij Brussel om uitstel van de brexit vraagt, iets waartoe de oppositie hem nu wel aan het dwingen is.
    Dat kan alleen maar betekenen dat de Tory-leider van plan is geen premier meer te zijn als er na de Europese top van 17 en 18 oktober geen nieuwe deal ligt. Als hij aftreedt vóór 19 oktober, of op zijn minst de koningin adviseert dat hij het vertrouwen van het Lagerhuis kwijt is en dat er wellicht iemand anders als premier moet worden aangesteld, kan hij voorkomen dat hij degene is die naar Brussel moet. Die taak valt dan waarschijnlijk aan Labour-leider Jeremy Corbyn.
    Vernedering boven belofte. Kennelijk verkiest hij de vernedering van aftreden boven het breken van de belofte waarop hij zijn premierschap heeft gebouwd. Die is: we verlaten de EU op 31 oktober, uitstel is geen optie, we sluiten het brexithoofdstuk eindelijk af.
    ‘Door het premierschap op te geven lukt het niet meer om op 31 oktober te vertrekken, maar in ieder geval kan Johnson zeggen dat het niet aan hem lag, dat dit hem werd opgedrongen’, zegt een bron uit de Britse diplomatiek. Dat is precies wat voor Johnson de sleutel is tot het winnen van de verkiezingen. Hij portretteert zich als de man die de uitkomst van het referendum, oftewel de wil van het volk, zal uitvoeren. Corbyn is de man van de politieke obstructie, van ‘zinloos uitstel’ en de ‘overgave aan Brussel’. Johnson zegt het letterlijk in zijn toespraken. ‘Wie heb je liever in de onderhandelingen met Brussel, hij of ik?’
    Johnson kan het zich niet veroorloven om zachtaardig over te komen op het gebied van de brexit, want dan lopen kiezers over naar de Brexit Party van Nigel Farage. Die heeft Johnson een niet-aanvalsverdrag aangeboden als de premier voor een no deal kiest. Maar Johnson gelooft een akkoord met de EU te kunnen sluiten, en zal dus electorale concurrentie van Farage houden.
    Riskante strategie. Hierdoor heeft Johnson ook van zijn partij een soort Brexit Party gemaakt. Het is een riskante strategie, die hem veel stemmen zal kosten in Schotland en rond Londen. De vraag is of hij in de meer brexitgezinde gebieden in het midden en noorden van Engeland voldoende stemmers bij Labour kan wegtrekken.
    Johnson is zich daarvan bewust, en is daarom al de hele zomer bezig geweest om niet-brexitgerelateerde plannen te lanceren die goed liggen bij Labour-stemmers. Er komt extra geld voor scholen en voor ziekenhuizen. En voor veiligheid, Johnson stond niet voor niets bij de politieacademie. Het tijdperk van ‘austerity’, het gehate decennium vol bezuinigingen en wegkwijnende publieke voorzieningen, is voorbij, zo zei minister van financiën Sajid Javid triomfantelijk toen hij woensdag zijn nieuwe begroting presenteerde.”
    Wat ik mis in heel veel commentaar is de optie die vorige week in het dagblad Trouw werd genoemd en dat is dat niet alle lidstaten akkoord zullen gaan met een verder uitstel van de brexit. Hhierbij is expliciet verwezen naar Hongaarse premier Orban die goede banden lijkt te hebben met Boris Johnson en al heeft aangekondigd uitstel met zijn veto te willen voorkomen.

  8. El Cid schreef:

    @Karel J.A.M. Want

    Dat laatste was wat ik ook dacht. Orban kan ons( Eu haters) allemaal redden en een veto uitspreken. Zeker nu Salvini dat (even) niet meer kan.

    Wat denken die landverraders nou eigenlijk? Dat Johnson écht gaat onderhandelen. Een kind weet dat dát niet serieus gaat gebeuren. Deze hele coup vanuit het Britse parlement is niets anders dan dát. Een staatsgreep tegen het gewone volk. Wat mij betreft worden ze allemaal opgehangen wegens hoogverraad.

  9. Ravian schreef:

    @ El Cid

    “Wat mij betreft worden ze allemaal opgehangen wegens hoogverraad.”

    Wel eerst nog even in de pek en veren s.v.p.

  10. El Cid schreef:

    @Ravian

    🙂 U mag eerst nog even in de weer met die rommel. Daarna voltrek ik dan wel de vonnissen. Maar reken er maar wel op dat van uitstel géén afstel gaat komen….

  11. A. Osorio schreef:

    El Cid: s ruzie met uw vrouw, slecht geslapen of probleempjes op uw werk? Waar komt deze bak met stront die U over wat een normale discussie van voor en tegenstanders Brexit zou moeten zijn vandaan? Het kan wel enigszins beschaafd ook, hoor!

  12. Ravian schreef:

    @ A.Osorio

    Sinds wanneer is het verlangen naar gerechtigheid en democratie een “bak vol stront over”?
    Misschien hebt u zelf wat van het bruine spul in de oogjes zitten en ziet u een en ander niet meer helemaal helder.
    Voor een duidelijk gebrek aan “beschaafd” moet u bij het Britse parlement wezen.