Wie zich nog afvroeg hoe strak Griekenland nog onder de EU-plak zit de komende jaren heeft gisteravond een antwoord gekregen, dat desalniettemin voor tweeërlei uitleg vatbaar is.

Gisteravond verhoogde S&P tamelijk onverwacht – Moody’s waarschuwde maandag nog voor de onhoudbaarheid van ook de huidige Griekse schuldpositie – de kredietrating van Griekenland van SD (gedeeltelijk default=faillissement) naar BB-, met stabiele vooruitzichten. Dit is een verhoging met zes stappen. Als u bedenkt dat de ladder van S&P totaal 20 stappen omvat van AAA tot failliet, dan zult u begrijpen dat hier sprake is van een bijzondere constatering door S&P. De verklaring stelde kort:

De opwaardering geeft onze visie weer op de vastberadenheid van lidstaten van de Europese Monetaire Unie om Griekenland binnen de eurozone te houden.

Op zich duidelijke taal, maar wat bracht S&P tot deze stap? Niet de terugkoop van Griekse schulden. Daarvan profiteerden vooral hedgefunds, die hieraan honderden miljoenen verdienden. Echter, enerzijds lijkt het er op dat Griekenland hierdoor weer onbeperkt kan gaan lenen omdat de EU te allen tijde de schulden van het land zal blijven dekken. Anderzijds suggereert het dat de EU de touwtjes in Griekenland dusdanig stevig in handen heeft, dat de Griekse regering geen kant meer op kan, en precies zal doen wat Brussel dicteert.

Griekenland balanceert volgens een analyse van de Duitse krant Frankfurter Algemeine op de rand van een burgeroorlog. In die precaire situatie is dociel volgen van de directieven van de EU wellicht onverstandig, maar kent toch een eigen logica, omdat de regering-Samaras de zaken niet meer in eigen hand heeft. Berichten eerder deze week dat de regering in Athene opnieuw lijkt te falen bij het incasseren van voldoende belastinginkomsten zijn een nieuwe indicatie, dat vanuit de EU blijkbaar gedacht wordt over een volledige overname van het gezag in het land. Dat als dat openlijk gebeurt dat een Griekse volksopstand en wellicht een militaire coup tot gevolg zal hebben lijkt Brussel niet te willen inzien.

De onzinnigheid van de EU die vol blijft houden dat Griekenland er weer bovenop gaat komen wordt leuk geïllustreerd met de vergelijking in deze projectie voor de toekomst van Japan, ontegenzeggelijk een veel sterkere economie met meer perspectief dan de Griekse.

Als je dit vergelijkt met de EU-benadering van Spanje op dit moment, dan vallen zowel toon als aard van de maatregelen op. Spanje wordt nu gedwongen in de pensioenen te gaan snijden, en dat terwijl de sociale situatie qua explosiviteit die van Griekenland reeds benadert. Dat de EU in haar analyse andermaal tamelijk fictieve (bedreigend maar te gunstige) percentages voor de Spaanse staatsschuldquote hanteert, is dan nog slechts een detail. Want hoewel de regering-Rajoy nauwelijks schijnt te beseffen hoe groot haar problemen echt zijn, beseft de Spaanse regering terdege dat zij als een rat in de val zit.

De jeugdwerkloosheidspercentages die in beide landen de 60% akelig dicht naderen zijn een andere indicatie van die explosiviteit. Jeugd die in een uitzichtloze situatie belandt, werkloos is, en geen andere middelen van ‘vermaak’ heeft is van nature al rellerig genoeg. Een evident goede zaak om voor te strijden garandeert een voortdurende toestand van rellen en opstandigheid.

Geen enkele regering houdt zoiets jaren achtereen vol, en dat impliceert dat het nog slechts een kwestie van tijd zal zijn eer Zuid-Europa ontploffen gaat. De welvaart in Griekenland is twintig jaar teruggezet, de Spaanse welvaart is in cijfers en geld uitgedrukt nooit enorm toegenomen dankzij de EU, maar de mogelijkheid schulden aan te gaan wel. Nu die moeten worden terugbetaald is een maatschappelijk infarct nabij.

De economie van de Eurozone als geheel blijft verzwakken, en het einde lijkt nog niet in zicht. Dat men in Brussel denkt dit met oekazes en meer dwang in de hand te kunnen houden is van een zwakzinnigheid die je de adem beneemt. Soms krijg je de indruk dat de EU denkt dat de toekenning van de Nobelprijs voor de Vrede garandeert dat er tegen haar bewind geen gewelddadige opstand zal uitbreken. Dat de kerkhoven vol liggen met mensen, die dachten niet te kunnen worden gemist, schijnt maar niet te willen doordringen.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.