Er gebeurde gisteren veel dat zich onder één noemer laat vangen: die van het bestuurlijk tuig. Hoe je ze anders noemen moet? Wie m dat kan uitleggen heeft daar de reactiekolom voor, en ik garandeer die goed te lezen.

Drie zaken strijden om voorrang. Het debat over de dividendbelasting gisteravond, Alexander Pechtold als exponent van bestuurlijk modderworstelen en de nasleep van de auto die brandend in de gevel van de Telegraafredactie werd geparkeerd. Maar de rode draad in al deze gebeurtenissen was de dominante aanwezigheid van bestuurlijk tuig.

De werkelijke aanslag op de journalistiek
Het meest pregnante voorbeeld van bestuurlijk tuig kwam uit Maastricht. Waar de hogere echelons van bestuurlijk Nederland zich direct na de aanval op het Telegraafgebouw uitputten in overmatig hysterische bewoordingen over een ‘aanslag op de journalistiek’ en vergelijkbare andere hysterie, werd de werkelijke aanslag op de journalistiek uitgevoerd op het congres van de VNG, waar jaarlijks wethouders en burgemeesters zich in onderonsjes laten vollopen:

Het applaus was een reactie op een opmerking van schrijver Tommy Wieringa die op het congres in Maastricht sprak. Over de aanslag op het Telegraaf-gebouw zei hij: „Dat werd tijd.” Een woordvoerder van de VNG bevestigt dat de schrijver die woorden heeft gebruikt.

Wie niet begrijpt dat dit de ware aanslag po de journalistiek was moet terug naar school. Journalistiek fnuiken doe je niet door haar ineens te verbieden of richtlijnen uit te vaardigen wat is toegestaan en wat niet. Dat doe je door haar te ondergraven. Zo’n brandende auto is spectaculair, dat het VNG-congres zo reageerde op domme grapjes van een overgewaardeerde clown is alles zeggend. Dit zijn geen mensen die de journalistiek zullen verdedigen als dat nodig zou zijn. Bestuurlijk tuig, zonder dieper besef van maatschappelijke processen en alleen bezig met de eigen carrière omschrijft het enthousiasme nauwkeurig. De goeden niet te na gesproken.

Premier Rutte maakte gisteren overigens prompt gebruik van die ‘aanslag‘ om zijn eigen fnuiken  van de journalistiek middels de fakenieuwsbestrijding van afgelopen maanden naar de achtergrond te duwen. Grote woorden zonder diep berouw en spijt, zong ooit Boudewijn de Groot in Testament. Het is Rutte ten voeten uit.

Dividendbelastingdebat
Dat zagen we gisteravond goed in het debat over de afschaffing van de dividendbelasting. Het extreem lage niveau van veel Kamerleden van de regeringspartijen werd opnieuw schaamteloos geëtaleerd, doordat de fractievoorzitters van D66, CU en CDA verstek lieten gaan. Ook een signaal om aan te geven dat de kadaverdiscipline van het regeerakkoord gehandhaafd zou blijven. In plaats van met de vingers in de oren keihard Lalalalala te gaan roepen stuurde men wat back backbenchers het veld in die zich uiteindelijk beperkten tot erkennen dat ze het er niet mee eens waren maar dat het zo moest van de baas. Met als eindscène een premier die niet uit kon leggen waarom hij de boel besodemietert, maar dat hij zich er toe heeft verplicht is duidelijk en dan moet het maar. De PVV had het al snel gezien, en het vervolg van de hele exercitie maakte haar gelijk pijnlijk duidelijk. Meer dan een eerste termijn was gisteren op de keper genomen zinloos. En dat Rutte een exponent is van het hier beschreven probleem hoef je niemand in dit land nog te vertellen. Zijn vertrek zal de VVD in rokende puinhopen achter laten, en dat is dat. Dat de VVD dat zelf niet begrijpt is hun probleem; de tijd dat ik dat betreurde ligt achter me.

Pechtold en integriteit
Om Pechtold en integriteit in één zin onder te brengen kun je het woordje niet nauwelijks vermijden. De man zelf probeert het niet eens meer, al moet zijn achterban soms gerust worden gesteld. Zodat hij gisteren maar weer eens probeerde voor de muziek uit te vluchten door te vragen om duidelijker regels voor integriteit. Je moet maar durven. Als iedereen – ook Pechtold – braaf iedere boekenbon of vrijkaartje voor voetbalwedstrijd meldt in het geschenkenregister van de Kamer, dan is het ietwat bizar om te veronderstellen dat een penthouse in Scheveningen daarvoor niet in aanmerking komt, of ligt dat aan mij? Wij noteren de tegenwaarde van 3000 vrijkaartjes Ajax-Feijenoord, is het dan wel duidelijk heer Pechtold?

Daar zal geen antwoord op komen – dat Pechtold de meest gecorrumpeerde van het bestuurlijk tuig aan het Binnenhof is was al wat langer bekend. Het zal zijn frustratie zijn dat hij nog steeds geen officieel vet baantje heeft bemachtigd, maar als dat een excuus moet zijn? Het is dan ook veelzeggend dat de coalitie r in de Kamer zelfs geen debat over houden wil. Want dan zouden sommige van hun Kamerleden zich moeilijker in kunnen houden dan hun partijleiding welgevallig is, en dat zou het voortbestaan van het kabinet kunnen bedreigen. En daarmee hebben de leiders van CDA, CU en VVD zich opnieuw laten kennen als wat ze net zozeer zijn: bestuurlijk tuig. Ze hebben het alleen beter weten te maskeren.