De 22e EU-top over de redding van de Euro staat voorlopig gepland op 20 juli. Voorlopig, want voor het zover is dat de leiders van de deelnemende staten kunnen aanschuiven bij het goedverzorgde werkdiner waar zij hun besluiten zullen bekrachtigen, moet er door hun onderlingen nog heel wat vergaderd en kortgesloten worden. Aan kortsluiting geen gebrek zullen we maar zeggen – tot dusver in ieder geval.

Vandaag komen daartoe de ministers van Financiën van de Eurozone bij elkaar in Brussel, onder leiding van de onvermoeibare Eurocraat Jean-Claude Juncker, de spin in het web die ook premier van Luxemburg is. Even terzijde: als er binnen de EU al sprake is van een triumviraat (een veel toepasselijker term dan Troika), dan is het de combinatie Barroso/Van Rompuy/Juncker, waarbij je zonder overdrijving kunt zeggen dat Juncker van deze drie de meeste macht uitoefent.

Maar goed, die bijeenkomst van ministers in Brussel dus. Erg gezellig zal deze bijeenkomst niet worden. Na het fiasco van Eurotop no. 21 vorige week vrijdag moet er een nieuwe list verzonnen worden om de financiële markten tot kalmte te brengen. Natuurlijk heeft men in de achterzak het aanzetten van de geldpers, maar zo lang Duitsland dat categorisch weigeren blijft, zal het daar niet van komen. Toch nadert het moment dat Duitsland moet kiezen tussen het opbreken van de Eurozone, en het aanzetten van die vermaledijde geldpers – de trukendoos is zo goed als leeg. De zalvende verklaringen aan het eind van top-21 vorige week hebben het een dag of 5 volgehouden, en toen hervatten de Spaanse en Italiaanse rente hun mars naar onhoudbare niveaus. Het vertrouwen in de Eurozoneleiders is naar een navenant dieptepunt gezakt.

Verantwoording
En eigenlijk ging het begin vorige week al goed mis, toen de leiders in hun respectieve parlementen moesten verantwoorden wat op top-21 was afgesproken, en zij demonstreerden dat zij met nogal verschillende percepties van de afspraken huiswaarts waren gekeerd. Dat verhelderde veel (onder andere dat het ESM precies was wat we eerder al vreesden), maar de euro kwam het niet ten goede.

Mogelijk had de versie-Van Rompuy langer stand kunnen houden dan tot eind vorige week, maar de financiële consequenties bleken verder te gaan dan landen als Finland, en zelfs Nederland, voor hun rekening wensten te nemen. Dat vervolgens dit weekend de Duitse minister van Financiën Schäuble de versie van Van Rompuy afserveerde, betekende kortweg dat men opnieuw beginnen moest. En dat, terwijl de druk op Spanje en Italië steeds groter wordt. Bronnen binnen de EU hadden intussen toegegeven dat wat Van Rompuy had gezegd in de eerste plaats neerkwam op een boekhoudkundige truc:

“I need to make clear what the ESM can do: the ESM is able–if one were to decide ever on such an instrument–to take an equity share in a bank. But only against full guarantee by the sovereign concerned,” the official said. “What you have is that it cuts out the effect of that loan on the debt-to-GDP ratio of the sovereign. Does it still remain the risk of the sovereign or [does it go to] the ESM? It remains the risk of the sovereign.”

Veel dodelijker voor de geloofwaardigheid van de euro kan het niet worden zou je zeggen. En dit is dan de situatie waarin de ministers van Financiën vandaag hun overleg moeten beginnen.

Rajoy en Monti
Zowel de Spaanse premier Rajoy als de Italiaanse premier Monti hebben dit weekend al op verschillende toonhoogten laten weten dat de EU per direct over de brug moet komen, omdat hun landen de lasten niet langer dragen kunnen. En dat de noordelijke landen daarmee voor een groot dilemma komen te staan heb ik vrijdag al uiteengezet. Ongetwijfeld zullen de heren ministers het eerste uurtje van hun bijeenkomst besteden met elkaar op beschaafde wijze voor rotte vis uit te maken. De PIGS-vertegenwoordigers zullen de noordelijke landen beschuldigen van woordbreuk, en andersom is er het akkefietje van de misleiding die de heer Van Rompuy ten bate van de PIGS organiseerde. Ondertussen openen vandaag de financiële markten weer, en moet men afwachten hoeveel pijn de PIGS nog kunnen verdragen.

Eind van deze week begint namelijk ook een serie eerder aangekondigde veilingen van nieuwe staatsleningen door Spanje en Italië. Die serie loopt in ieder geval door tot eind augustus, en is voor beide landen noodzakelijk teneinde hun vervallende leningen uit het verleden te herfinancieren. Dat ze deze serie zonder kleerscheuren doorkomen als er komende weken in Brussel geen resultaten worden geboekt kan gevoeglijk worden uitgesloten: Spanje dient tot en met dit najaar nog iets van 40 % van haar kredietbehoefte van dit jaar te verkrijgen, Italië is op zoek naar minstens 200 miljard om de aflossing op oude schulden te kunnen voldoen.

Ondertussen wordt de druk op beider banksystemen ook steeds groter. Het geplaagde Bankia heeft niet alleen een probleem van circa 100 miljard: ernstiger nog is dat tweederde hiervan haar is geleend door de Spaanse grootmachten Banco Santander en BBVA. Zonder bankenbailout kan de gehele Spaanse banksector binnen een paar weken imploderen, en de schokgolven hiervan zouden in heel Europa gevoeld worden, in de eerste plaats in Frankrijk.

En terwijl de wereldeconomie wegglijdt in een recessie, heeft de Duitse Bondspresident Glauck in een zeer openhartig TV-interview Bondskanselier Merkel opgeroepen om de natie gedetailleerd uit te leggen wat een bailout – als waarover vandaag in Brussel weer onderhandeld zal worden – de Duitse belastingbetaler kosten zal. 170 Duitstalige economen van zowel links als rechts hebben afgelopen weekend een manifest gepubliceerd waarin ze waarschuwen dat de risico’s voor de noordelijke staten onacceptabel groot worden door al deze bailouts.

Weerstand in Duitsland
Morgen zal president Weidmann van de Duitse Bundesbank bij het Constitutioneel Hof in Karlsruhe de afspraken die Merkel in Brussel maakte trachten te rechtvaardigen, ook in het licht van de soevereiniteitskwestie, waarover in Duitsland veel meer te doen is (54% van de Duitsers is tegen verdere inspanningen!) dan in Nederland (en waarover we dus ook geen berichtgeving in de Nederlandse MSM zien, het zou eens besmettelijk kunnen blijken.) Woensdag doet het Hof uitspraak in alle procedures die de afgelopen weken zijn aangespannen.

Als de uitspraak voor de regering Merkel erg slecht uitpakt, kan alles wat vandaag in Brussel mogelijk bereikt wordt, direct de recycling in. Zelfs als de uitspraak halfslachtig is, kan de reactie van de markten dusdanig zijn, dat de euro kan instorten. Afgelopen weken devalueerde de munt zelfs al tegenover de er bepaald ook niet florissant voorstaande dollar.

Mocht dat gebeuren, dan houden we u woensdag en donderdag natuurlijk met een liveblog op de hoogte.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.