De USA heeft nu inderdaad een schip naar de door China gebouwde eilanden in de Spratly-eilanden gestuurd. China laat het schaduwen door een Chinese marineschip.

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken noemt de Amerikaanse entree in die wateren ‘illegaal’:

“China strongly urges the U.S. side to conscientiously handle China’s serious representations, immediately correct its mistake and not take any dangerous or provocative acts that threaten China’s sovereignty and security interests.

De reactie van de USA – dat zij schepen laat varen langs internationaal erkende routes – maakt China woedend, omdat het de door haar opgeëiste 12-mijlszone rond de Subi en Mischief reefs schond. Overigens hebben zowel Vietnam als de Philippijnen historische claims op deze eilandengroep. De USA laat weten dat zij deze patrouilles regelmatig zal herhalen. De laatste keer dat de USA schepen stuurde naar de door China geclaimde zone was in 2012.

Of dat verstandig is? China lijkt zich er niet bij neer te zullen leggen, maar de vraag is welke keus het regime in Peking zal maken voor de aanpak. Wellicht de beste kans biedt het om de zaak voor het Internationale Hof in Den Haag te brengen, met als argument het daadwerkelijk bezit van eilanden, die staat tegenover de claims van de andere kandidaten, die slechts kunnen wijzen op claims op riffen die bij hoog water onderliepen. Maar dat zou een lange zit kunnen worden, met een onzekere uitkomst.

Voor de USA staat iets anders op het spel dan voor China, dat in essentie de soevereiniteit over het gebied claimt:

“A core but often unstated component of US national strategy is to maintain global superiority at sea. By controlling the seas, the United States is able to guaratee the secure movement of US goods and to deploy military power worldwide.”

Maar voor China is ook dit perspectief steeds sterker van belang:

In China’s near seas, the US global strategy comes into conflict with China’s regional needs. Since the early 1980s, China has become a major exporter. Due to that Beijing had to reassess its maritime risks and vulnerabilities.

Japan
Op de achtergrond speelt ook de positie van Japan in de Oost-Chinese Zee nogmee. Ook daar gaat het om nauwelijks bewoonde eilandjes die bepaalde territoriale claims versterken. Ook daar gaat het om de controle over maritieme doorvoerroutes. En de spanningen tussen China en Japan zijn altijd groter dan die tussen China en andere Aziatische landen.