In noordelijk Afghanistan wordt de situatie voor de regering steeds nijpender. Het leger lijkt nog in staat in geval van grote gevechten voldoende troepen op de been te krijgen, maar verliest de algehele controle.

Zo nemen de aanvallen op Kunduz nog steeds in hevigheid toe. De stad is de afgelopen jaren reeds vier keer overvallen door Talibanstrijders, die telkens weer (vrij) vlot werden verjaagd. Maar het gemak waarmee de stad hen telkens opnieuw in handen valt, is een waarschuwing voor de toekomst. Want er komt een dag dat het het Afghaanse leger slecht zal uitkomen om Kunduz opnieuw te bevrijden. Omdat ze troepen te kort krijgen, omdat ze elders bezig gehouden worden of domweg omdat men er de motivatie niet langer toe heeft. Allemaal redenen die een gevolg zijn van een ellenlange guerilla. En indien de Afghaanse regering niet in staat is die guerilla militair voldoende de kop in te drukken, is het onvermijdelijk dat ze op termijn steeds meer controle over het land verliest.

De militaire kant van het verhaal is niet ingewikkeld: verdedigen is lastiger dan aanvallen, want de verdediging dient alle punten van belang te controleren, waar aanvallers zonder stevige basis die verdedigd moet worden, vrij zijn in de keuze van wat zij willen attaqueren. Het Afghaanse terrein is perfect geschikt voor de strijd zoals de Taliban die voeren. Naarmate zij beter in staat zullen blijken aanvoerlijnen af te snijden zal hun werk eenvoudiger worden, omdat de regering in de periferie steun verliezen zal, en daarmee potentiële soldaten.

Voor een legerleiding lijkt het te doen, die vervanging van troepen die verloren gaan bij een aanval, maar het is ook het demoraliserend effect dat meegewogen moet worden. Buitenlandse steun wordt onverkoopbaar als zij kan worden afgeslacht tijdens een overval – maar een steviger verdediging rond buitenlandse hulp is intern voor de Afghaanse regering moeilijk te verantwoorden.

Natuurlijk kan de gouverneur van Kunduz nu wel roepen dat de stad veilig is, maar wie wil hij overtuigen? Vorig jaar was de stad twee weken lang in handen van Talibanstrijders, en een herhaling kan eenvoudig niet worden uitgesloten. In Afghaanse regeringskringen wijst men beschuldigend op de Pakistaanse steun voor de Taliban, maar is dit echt wat de doorslag geeft? Het heeft er meer van weg dat de beperkte geliefdheid van het centrale gezag dat te sterk leunt op westerse hulp hen een onoverbrugbare achterstand heeft gegeven. Dat de Afghaanse regering zelf vol bandieten zit is eveneens een punt dat weinig mensen voor hen inneemt, maar in hoeverre dat uitmaakt voor het moreel van de regeringstroepen is minder duidelijk. Maar op termijn kan dit zo niet doorgaan zonder een ineenstorting van de door het westen gesteunde regering. Op dit moment blijkt telkens dat de Amerikaanse luchtsteun door het regeringsleger niet kan worden gemist.

Niet onverwacht, wel onafwendbaar.