Vanmorgen was er soort van aanslag op het gebouw van de Telegraaf. Heel het land in rep en roer. De premier tweette er over, en de steunbetuigingen stroomden binnen. Wat mij vooral opviel is hoe obligaat alles was. Hoe leeg. En daarom: betekenisloos.

Dat het een aanslag was staat in ieder geval buiten kijf, al meldde Elsevier dat de politie nog een slag om de arm hield. De bewoordingen van de hoofdstedelijke Hermandad wil ik u niet onthouden:

Een politiewoordvoerder wil zelf nog niet bevestigen dat het inderdaad om een aanslag gaat. ‘Daar heb je een verdachte en een motief voor nodig.’ De politie is op zoek naar getuigen die iets hebben gezien of opgenomen via bijvoorbeeld een dashcam.

Dus zonder verdachte en/of motief is iets geen aanslag? Het zegt veel over de staat van de politie in Nederland.

Maar de staat van de politie in Nederland is niet meer dan een zijstap in dit betoog, een aanloopje zo u wilt. Toch is het wel degelijk relevant voor de betekenis die we aan het woord aanslag hechten. Want wat werd beoogd met het parkeren van een bestelautootje tegen een (nog) leeg kantoorgebouw en dat vervolgens inbrand te steken? Het is van eenzelfde orde als een nachtelijk aangebracht teken op je huis, met de waarschuwing: hier woont een heks. Gevaarlijk, van wegblijven, niets van geloven wat ze zegt, in de ban er mee, en liefst op de brandstapel. Waarmee ik maar zeggen wil, dat het een waarschuwing is in de vorm van een aanslag. Met echte aanslagen is dat vaak net andersom.

Maar dit rechtvaardigt wel de algemene uitingen kreten vanuit de Telegraaf dat ze ‘gewoon door schrijft’. ook al kun je dat als licht hysterisch kwalificeren: het is toch de juiste reactie. De enige, eigenlijk. Want wat het nog minder eenvoudig maakt is dat volstrekt onduidelijk is wie de Telegraaf waartegen wilde waarschuwen. Het motief, inderdaad. Zijn het islamisten die van de krant eisen dat Wierd Duk ontslagen moet worden? GeenStijl-aanhangers die hun geliefde website oneerbiedig behandeld vinden? Linksfascisten die de Telegraaf-actie tegen Femke Halsema niet zien zitten? Boze Turken die willen toeteren wanneer zij maar willen? Of toch boze motorclubbers, waarvan eerder deze week al een lid werd gearresteerd? Aanverwante criminelen die het zat zijn te worden gedemoniseerd? Keus genoeg, de Telegraaf roert zich op al deze dossiers.

Wat me dan weer droef stemt is dat bij alle bovengenoemde onzekerheid het woord aanslag – glanzend en zo goed als nieuw – ditmaal zonder enige aarzeling in stelling wordt gebracht. Dit akkefietje – want dat is het, zolang niemand weet hoe en wat – bij de Telegraaf is belangrijker dan aanslagen op burgers, lijkt.journalistiek Nederland het eens te zijn. En dan is het waar? Hieronder ziet u precies wat ik bedoel: concreet genomen is dit eerder vandalisme met een angstoogmerk dan iets anders. Het is er op gericht angst aan te jagen, maar slachtoffers te vermijden. Terreur, maar geen terrorisme.

Aanslag op de journalistiek, melden sommige media. Oh ja? Dat is te sterk. Te .., te hysterisch. Dat hiertegen moet worden opgetreden? Absoluut. Geen discussie over mogelijk. Hard, ook. Maar qua prioriteit? Dit is geen aanslag zoals in Brussel, bij Charlie Hebdo, of een Breivik zo u wilt. Andere voorbeelden genoeg uit de afgelopen jaren. Het is tweede categorie, en zo was het ook bedoeld. Dat normen alom worden opgerekt geldt ook hiervoor.

Mensen zijn geschrokken natuurlijk. Maar het algemene perspectief mag je niet uit het oog verliezen. Juist omdat het hier geen gevalletje suikerziekte betreft is er minder reden voor paniek dan juist dan. Ik ben verontrust, maar niet geschokt. Zodat we – zoals altijd – niet anders kunnen dan ons vertrouwen uitspreken dat de politie haar werk doet.

Toch ben ik benieuwd of – èn hoe – de advocaten van eventueel terechtstaande daders te zijner tijd in de media zullen worden ontvangen. Want niet alle varkens zijn nu eenmaal gelijk