In haar desperate zoektocht naar meer middelen meent de EU thans dat de beste aanpak is de ‘belastigontduiking’ (alsook de ontwijking) aan te pakken. Speciaal Duitsland is hier sinds de Cyprus-crisis in geïnteresseerd geraakt. Want het klinkt zo mooi: er zweeft dertig biljoen rond in belastingparadijzen, en met 10% daarvan kunnen de westerse staten weer jaren vooruit.

En natuurlijk klinkt het mooier dan het is.

Want niet alleen zit dat geld goed verankerd, maar bovendien wordt een groot deel van de internationale economie beheerd vanuit dergelijke belastinghavens. De verontwaardiging die de man in de straat voelt over de onrechtvaardigheid dat ‘de rijken’ geen belasting betalen is weliswaar begrijpelijk, maar toch vooral gebaseerd op de propaganda die de belanghebbenden (diegenen die de belastingheffing organiseren en de hoogte vaststellen) over ons uitstorten. Zoals de Franse president Hollande vorig jaar openlijk dacht te kunnen afkondigen: un dilettant vraiment.

Echte rijken betalen vrijwel nooit belasting. Nu niet, vroeger niet, en eigenlijk hebben ze dat de hele geschiedenis door maar zelden gedaan. En dan nog hoogst zelden meer dan een fractie van wat de gewone mens afdroeg. Dat overheden nu suggereren (blèren eigenlijk) dat de tekorten in de staatshuishouding moeten worden aangevuld door de belastingontwijking een halt toe te roepen, is dus niet alleen obligaat, maar bovendien van realisme gespeend. Zo werkt de wereld nu eenmaal niet.

De aanpak van de EU is er nu op gericht om via de Bankenunie een volledige openheid (voor de overheden van de lidstaten) en uitwisseling van gegevens van bewoners van het Eurozonegebied ontduiking en ontwijking aan banden te kunnen leggen. Luxemburg heeft deze week uitgesproken dat het land niet afhankelijk is van belastingontduiking (wat betekent dat men denkt de EU-maatregelen te kunnen ontwijken, sic!), zodat de pijlen vanuit Brussel en Berlijn nu worden gericht op Oostenrijk, het enige andere Eurozoneland dat nog een bankgeheim hanteert. Want, aldus een woordvoerster van de EU-commissie gisteren:

Het kan niet zo zijn dat één lidstaat de 26 andere EU-landen blokkeert.

Wat niet wegneemt, dat dit onzalige pad door één land wordt afgedwongen. In Duitsland zoekt de regering wanhopig naar excuses waarom juist zij de gehele schuldenlast van de Eurozone op haar nek heeft. Richting de Bondsdagverkiezingen in september zullen we dus steeds meer over dit punt horen, en als alles goed gaat krijgen de Duitsers zo rond augustus/begin september te horen dat hun geld stallen in Oostenrijk ook niet meer anoniem kan. Ehm, net voor de verkiezingen, inderdaad.

Wie zullen er door worden getroffen? De laatste kleine ondernemers die nog een redelijk succesvol bestaan leiden. Wie een onderneming van enige omvang bezit, kan zich veroorloven juridisch advies in te winnen, langs welke weg de vruchten van het bedrijf veilig kunnen worden gesteld. Daar helpt geen moedertjelief aan, maar dat heeft men beslist ingecalculeerd, want deze groep is reeds lang geleden voor de nationale fisci verloren gegaan als mogelijke melkkoe. Dat zal voortaan worden overgelaten aan de heffingen van lokale overheden, waarmee nog meer bedrijven worden verjaagd naar lagelonenlanden.

Merk op, dat we tegenwoordig spreken over de ‘middenklassen’. De vroegere middenstand, zijnde de eigenaren van winkels en kleine bedrijfjes met slechts een paar personeelsleden, bestaat nog nauwelijks. Geëlimineerd door grotere concurrenten, steeds striktere onzinregels op allerlei gebieden en sinds tien jaar de verkoop van producten via internetwinkels.

De volgende stap zal zijn een poging de belastingregels binnen de Eurozone te harmoniseren. En hoogst vermoedelijk zal men afwijkingen in andere landen in de toekomst als illegaal voor Eurozonebewoners verklaren. Natuurlijk voor ons eigen bestwil, we leven immers in de best mogelijke van alle werelden. Maar dat zal voor Nederland behoorlijk slikken worden.

Nederland is vooral een belastingparadijs, omdat wij hier een aantal regels hebben die behoorlijk afwijken van wat elders gebruikelijk is. Internationale belastingontwijking maakt gebruik van de verschillen in nationale wetgeving om slechts belasting te betalen daar, waar het tarief het gunstigst is, of de regelingen het beste uitkomen. Want zoals water het laagste punt zoekt, doen internationale belastingadviseurs hetzelfde wat betreft de tarieven voor specifieke belastingen. Het aanpakken van belastingontwijking en ontduiking vereist gelijkschakeling. Anders is het niet.

Een andere maatregel waarop we kunnen wachten, is dat het meenemen van je zuurverdiende geld uit de Eurozone zal worden gebonden aan strikte regels, en vermoedelijk een tijdslimiet waarbinnen de lokale tolgaarders de tijd krijgen de ongelukkige emigrant te ontdoen van elke cent die men denkt van hem te kunnen plukken. Inclusief voorschotten op toekomstige erfenissen van kinderen, afrekenen van genoten opleiding en wat men nog meer bedenken kan. Opgebouwde rechten van pensioenfondsen en aanverwant zullen worden beknot. Deels zijn hiervoor de eerste stappen al gezet. Denk hierbij onder andere aan de limiet op de hoeveelheid contant geld die u bij zich dragen mag.

Zal het de staatsfinanciën helpen? Hoogst onwaarschijnlijk.

Hogere – of striktere handhaving van – belastingen maken inventief. Sinds lang is bekend dat hogere belastingen fnuikend zijn voor de economie. Dat zal met deze politieke koers niet anders worden. Dat politici en hun handlangers binnen de overheden meen dat ze het nu slimmer aanpakken is mogelijk terecht, maar naar valt te voorspellen: onvoldoende. En dat moeten we maar hopen ook, want ondernemende mensen zijn de ruggegraat van elke economie. Wie ze het land uit jaagt, stuurt aan op een inerte massa zoals kenmerkend was voor de economische leefwereld van het vroegere Oostblok.

Vluchten wordt dan mogelijk moeilijker, maar juist dat wat vluchten kàn, is de essentie waarop onze economie is gebaseerd.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.