Het probleem met de NATO is dat het lidmaatschap dwingt tot zaken die je veel liever op hun beloop zou laten. Is dat de prijs er voor waard?

Veiligheid is een overrated begrip, maar je krijgt er kuddes mensen voor in beweging. ‘Dat nooit meer’, is een motto dat iedereen in dit verband zou moeten herkennen. Onder verwijzing naar vreselijke gebeurtenissen wordt een verzekering bepleit tegen een eventuele herhaling. Maar dat de geschiedenis zich niet herhaalt is al evenzeer een feit als dat veel zaken onvergelijkbaar zijn. Of naderhand blijken. Eén van de belangrijkste argumenten voor het oprichten van EU-voorloper EGKS was het voorkomen van een toekomstige situatie waarin ´de Duitse staat´ opnieuw de volledige beschikking zou krijgen over de zware industrie binnen haar grenzen. Dat zou haar immers maar in staat stellen opnieuw de macht te willen grijpen in Europa?

De ontwikkelingen in Duitsland sindsdien hebben laten zien dat daar effectiever middelen toe zijn: met hard werk zelf verworven welvaart van een bevolking is het beste medicijn tegen militair avonturisme van staatswege. Want terugkijkend zie je zonder spoor van twijfel de economische indicatoren die de opkomst van de nazi-partij in Duitsland faciliteerden.

Eenzelfde mechanisme was niet alleen een reden voor de oprichting van NATO, maar veel meer nog haar instandhouding na 1989. Via interventies in Bosnië, Afghanistan en Libië werd het leven van de organisatie verlengd. Ik heb zojuist een Amerikaans libertarisch artikel dat pleit voor de opheffing van NATO doorgenomen, en de argumenten overtuigden me niet. Er zijn wel betere. Van een deel uit dat libertarische artikel weet ik pertinent zeker dat ze niet correct zijn, zoals:

But the likelihood of a Soviet invasion of Europe was always nil. The Soviet Union had been decimated by World War II, especially as a result of the German invasion of the country. Even though the invasion was ultimately repelled and Germany was defeated, the Soviet Union’s industrial capacity had been destroyed, not to mention the millions of Russian citizens who had been killed. The last thing the Soviet Union wanted was another war, especially given that the United States possessed nuclear weapons and had shown a willingness to employ them against large cities.
The advocates of a national-security state in the United States, however, needed a new official enemy to replace Nazi Germany, especially to justify the conversion of the U.S. government from a limited-government republic to a national-security state, a type of governmental structure with omnipotent, non-reviewable powers. The Soviet Union and “godless communism” fit the bill perfectly. The American people were then inculcated with the notion that there was an international communist conspiracy to take over the United States and the rest of the world that was based in Moscow, Russia.

Het lijden van het Russische volk in de grote Vaderlandsche Oorlog was voor leider Stalin nuttig. Maar was zeker nog te verlengen geweest, mits de propaganda dat handig aanpakte. De leiders van de Franse Revolutie zetten ook lang nadat de noodzaak er toe bestond hun oorlogen tegen andere landen voort, en rechtvaardigden dat met ideologische propaganda. Het Russische systeem was daarop perfect ingericht, en over het bestaan van scrupules om af te zien van een dergelijke politiek is niets bekend.

Een beter argument zou kunnen zijn dat de communisten te druk doende waren met het consolideren van hun positie in Oost-Europa om zich over de rest van Europa al te druk te maken. Maar ook van het bestaan van een international communist conspiracy was wel degelijk sprake – vaak als voortzetting van een dergelijke beweging al vóór WW2. Veel bewegingen onder de West-Europese intellectuele elites na 1960 lieten zien dat die vooroorlogse  bewegingen wortel hadden geschoten, en men in die groepen bijna met afgunst naar de Sovjet-Unie keek, die in woord en geschrift werd verheerlijkt.

Maar het argument waarmee de NATO na 1989 in stand werd gehouden, zien we nu gereflecteerd in de oproep haar in te zetten als tegenwicht tegen de Chinese uitdaging aan het westen. Die instandhouding van Rusland in het vijandbeeld van de NATO van de afgelopen 5 jaar heeft ook veel te maken met de manier waarop in de Amerikaanse binnenlandse politiek president Trump werd weggezet als verlengstuk van Russische invloed (Russiagate). Met als gevolg dat de huidige (Democratische) regering komt met:

Over de wijze waarop men in de USA thans China beziet, bekijkt u beter het artikel over Taiwan van gisteren.

De wijze waarop NATO na 1989 tegen alle afspraken in haar oostgrens in hoog tempo oostwaarts verschoof, was geen goed signaal aan de nieuwe leiders van Rusland. Maar waar het westerse beeld van Rusland sinds 50 jaar nauwelijks fundamentele veranderingen onderging, des te schokkender is de transformatie van dat land sinds de val van het communisme.

Is het reëel te veronderstellen dat Rusland nog steeds loert op een kans het westen militair aan te vallen? De economische groei in Rusland laat een ander beeld zien. Het is ongelukkig dat de Brusselse NATO-elite de lessen van de EGKS (daarover later vandaag meer) niet wenst te overwegen in haar veiligheidsbeleid, want heel anders dan een illustratie dat de NATO er staat voor een zeker eigenbelang van wat bekend staat als het militair-industrieel complex is wat nu gaande is niet.

In an unguarded moment, NATO’s secretary-general Jens Stoltenberg let the cat out of the bag when he described the rise of China as both a challenge and “an opportunity”. What he was admitting unintentionally is that a confrontational policy toward China gives the military alliance some badly needed new purpose.

En omdat toeval niet bestaat [1]:

Stoltenberg was giving an exclusive interview to Deutsche Welle to mark the first ministerial NATO summit attended by the Biden administration. The two-day summit held on March 23-24 at NATO headquarters in Brussels involved in-person participation of U.S. secretary of state Antony Blinken as well as other foreign ministers of the 30-nation military alliance.

Want dat er niet veel is veranderd in Brussel sinds 1989 werd zonneklaar met:

The NATO meeting comes as the United States and its European allies are ramping up a coordinated policy of sanctions against China and Russia over alleged human rights issues. This week saw an unprecedented coordination by the U.S., Canada, Britain and the European Union in implementing new sanctions against Beijing and Moscow. It is no coincidence that this provocative development comes after high-profile international meetings, both in-person and via videoconferencing, by the Biden administration calling for allies to adopt a more adversarial and unified position toward China and Russia.

Met als logische analyse er van:

The Biden administration has changed tack from the predecessor Trump “America First” policy to vigorously advocate for a “revitalized” transatlantic relationship. Washington views a more unified U.S.-Europe axis as a more effective strategic way to challenge China and Russia. And NATO is providing a renewed coordinating vehicle.

Ja. Herkenbaar. De vraag is: willen we dat? Of moeten we blind aandraven achter wat de Sjoerd Sjoerdsma’s van deze wereld in gang zetten? Consequentie is de regionale limitering van NATO er aan geven, en het inderdaad omvormen tot een soort van internationale politiemacht, zoals de USA onder het huidige bewind zinnens lijkt. Als voortzetting van een eerder gehanteerd systeem zal dat veel terechte verdenkingen oproepen, en dus veel verzet samenbrengen. Alle reden er eerst een brede discussie aan te wijden aleer  er in mee te gaan.

---

1. Definitie van toeval: je lette niet goed genoeg op de andere helft van wat gaande was (John Brunner, in Stand on Zanzibar), en doet daar verbaasd over.

---

Meer over NATO en artikelen over de daden van de organisatie vindt u hier.

Meer over Rusland en haar activiteiten vindt u hier.