De verkenningsfase van Kabinetsformatie2021 omvat vooral rituelen, en een eerste aftasten hoever partijen bereid zijn te gaan. Veel van wat nu gebeurt is in hogere zin ritueel en zinloos, maar veel uitspraken zullen opnieuw worden bestudeerd als dat in een latere fase dienstig wordt.

Dat geldt overigens eveneens voor veel manoeuvres nu. Politici die het klappen van de zweep begrijpen nemen nu even de tijd zich te oriënteren op wie samen met hen de nieuwe Kamer vormen. Feitelijk vrijwel hetzelfde als de verkenners nu doen. Daarbij worden ditmaal direct over en weer al wat strafpunten uitgedeeld. Zoals hierbij:

Rutte liet Kaag hiermee weten dat er een alternatief is (zie de brief van Wilders en diens voorkeur) als ze haar eisen te hoog stelt. Met zijn belangstellende woorden voor JA21, geef hij tevens Baudet nog een veeg uit de pan, die de kennismakende rondgang[1] die Eerdmans nu door de Kamer maakt (wat binnen het Haagse ei als constructief wordt beschouwd) in 2017 naliet. Overigens zijn zowel de uitspraken van Rutte als Kaag hierboven volstrekt ritueel, en ten behoeve van het journaille, zodat die hun lezers kunnen uitleggen wat er gebeurt. Waar het journaille zich al niet druk om maakt zag je gisteren:

Het is een laatste stuiptrekking van het discours dat D66 het dit jaar zo geweldig deed onder leiding van Kaag. Veel meer dan onderstrepen hoe het grachtengordelvolk zich op sleeptouw laat nemen doet het niet, en van veel belang is het evenmin.

De brief van PVV-leider Geert Wilders aan de verkenners laat beter dan het gedruis in de MSM zien hoe je de opmerkingen van Rutte over JA21 dient te plaatsen. Die brief laat ook zien dat Wilders zich geen illusies maakt, en het spel kent en beheerst. Interessant en opmerkelijk is dat Wilders de aanwijzing van de verkenners benoemt als een ritueel dat andere opties dan in de media verdedigde meningen moeilijker maakt.

Veel liefde heeft de PVV het koningshuis nooit betoond, en dat was wederzijds. Maar de analyse is raak, en zou meer mensen te denken moeten geven. Het spel van een kabinetsformatie kan staan of vallen met onverwachte manoeuvres, met de benoeming van onverwachte informateurs. Die rol voor de koning is uit het spel verwijderd, en dat is toch jammer. Zonder het als zodanig te benoemen is dat wat Wilders in zijn brief eveneens aanstipt.

Vandaag is de dag dat ook de kleine partijen bij de verkenners op bezoek mogen. Van belang voor het moment was vooral wat CU-leider Segers te melden had:

…heeft hun gezegd bezorgd te zijn over de verkiezingsuitslag die volgens hem wijst op een grote verdeeldheid in de samenleving. Daar ligt volgens hem een belangrijke taak voor de nieuwe regeringspartijen. Segers: “Dit moet een kabinet worden dat voorkomt dat de verschillen bittere tegenstellingen worden.”

Het is niet dat dit niet al eerder is gezegd, maar dat de praktische gevolgen van de uitslag van NL2021 nu over de Kamer verspreid liggen. Zelfs politiek Den Haag kan er dus niet langer van wegkijken, zou je denken.

---

1. Politiek is ook laten zien dat je het vak beheerst, en begrijpt hoe het zou moeten werken. De rondgang van Eerdmans zal toekomstige momenten van samenwerking vereenvoudigen, en met name met een plek in de oppositie in het vooruitzicht is dat een essentiële benadering.

---

Meer over kabinetsformatie2021 en wat er politiek rondom plaatsvindt vindt u hier.