Na de onthoofding van leraar Samuel Paty was heel Frankrijk in rep en roer. Maar de omstandigheden die er toe leidden zijn verre van eenduidig.

Samuel Paty blijkt vier dagen voor zijn dood door de politie te zijn gehoord. Dat was op 12 oktober, omdat een ouder over hem had geklaagd: Brahim Chnina, aangeduid met Brahim C. sinds hij zelf verdachte is.

De verklaringen van Paty in het proces-verbaal van dit verhoor zijn gedeeltelijk openbaar gemaakt, en worden wel zijn testament genoemd: ‘Ik heb mijn beroepscode nooit geschonden,’ zei hij onder meer.

Genoemde Brahim C. beriep zich op een verklaring van zijn 13-jarige dochter over wat zich in het lokaal van Paty ‘op 5 oktober’ zou hebben afgespeeld. De leraar zou zijn leerlingen gesommeerd hebben bekend te maken wie van hen moslim was, en die de klas uit hebben gestuurd. Vervolgens zou hij ‘pornografische’ afbeeldingen hebben laten zien van de profeet.

Maar volgens Samuel Paty was het zo helemaal niet gegaan, en was het bovendien niet 5 maar 6 oktober geweest. De dochter van Brahim was op die dag niet eens aanwezig.

‘Dit is een valse verklaring, gebaseerd op geruchten van andere leerlingen. Met de bedoeling het imago van ons lyceum te beschadigen, dat ik vertegenwoordig,’ aldus de leraar.

Het hoofd van de school steunde hem en sprak over een explosieve sfeer op de school, met name door alle dreigtelefoontjes die ze kreeg. Het was algemeen bekend dat Samuel Paty erg ontdaan was van alle agressie tegen hem en zijn school.

Inmiddels zitten ook twee leerlingen van het collège in voorarrest. Ze worden ervan verdacht Paty te hebben aangewezen aan terrorist Abdoullakh Anzorov, een uur voor hij toesloeg. Daar gaf hij ze 300 euro voor, verklaarde later de moeder van één van hen… De Tsjetsjeen had al de hele middag bij de school rondgehangen. Volgens de openbare aanklager in terrorismezaken, Jean-François Ricard, had Anzorov de leerlingen verteld dat hij de leraar wilde ‘slaan’ en ‘vernederen’. Kennelijk hadden ze daar geen moeite mee…

De moskee van het nabijgelegen Pantin – inmiddels voor zes maanden gesloten door Justitie, deelde begin oktober een video van vader Brahim Chnina, met een grotendeels valse verklaring over Paty. Wie klachten had over de leraar of ook vond dat hij moest worden ontslagen, kon bellen naar Chnina’s mobiele nummer… Dat deed terrorist Anzorov, heeft de recherche inmiddels vastgesteld. Of er echt gesprekken zijn gevoerd, werd niet gezegd, wel dat Chnina en de Tsjetsjeen WhatsApp-berichten hadden uitgewisseld.

Wie ook vastzit is de ‘militante islamist’ en Moslimbroeder Abdelhakim Sefrioui, van de actiegroep ‘Collective Cheikh Yassine’, genoemd naar de beruchte vroegere leider van Hamas… Deze groep is per omgaande opgedoekt door Justitie. Sefrioui trok met Chnina op en zette zelf ook een video op de site van de moskee. Hij noemt Paty een ‘voyou’ – een schurk, en roept de gelovigen op tot actie tegen hem…

De Franse Justitie lijkt doende een geradicaliseerde subcultuur – verantwoordelijk voor deze gruwelijke moord, bloot te leggen en te ontmantelen.

Ook de rol van het CCIF wordt onder de loep genomen: het Nationale Comité tegen Islamofobie, in de jaren 80 opgericht door de Moslimbroederschap en in Frankrijk vooral bekend van de zogeheten ‘juridische jihad’. Het CCIF sleept iedereen met maar de geringste kritiek op de islam consequent voor de rechter. Het wordt gesubsidieerd door de EU, en volgens hardnekkige geruchten ook door Qatar…

Het Comité heeft alweer rechtszaken aangekondigd tegen enkele bekende Fransen die verband legden tussen hen en de aanslag, maar krijgt misschien zelf binnenkort met Justitie te maken.

De leider van extreemlinks, Jean-Luc Mélenchon, zit ook al in een lastig parket. Bij elke demonstratie tegen islamofobie loopt hij vooraan. Daar probeert zich nu uit te redden door ‘de Tsjetsjeense gemeenschap in Frankrijk’ als het probleem te bestempelen. Tsjetsjenen met ‘politiek islamistische activiteiten op de sociale media’ zouden ‘opgespoord en uitgezet dienen te worden’. Dit kwam hem op een aanklacht van een advocatencollectief te staan…

Zelfs van de overkant van het Kanaal kwamen opmerkelijke reacties. Roshan Salih, redacteur van 5pillarsuk.com, een grote islamitische nieuwssite, riep op om het blad Charlie Hebdo ‘meteen te sluiten…’ Het zou ‘een racistisch islamofoob vod…’ zijn, dat de samenleving vergiftigt met ‘herhaaldelijke provocaties…’  De Britse site stelt dat Franse moslims het zo slecht hebben dat ze beter uit Frankrijk zouden kunnen vertrekken…

Academicus Dana Nawzar Jaf van de Universiteit van Durham in Engeland sprak over de brute en zinloze ‘moord’ van de Franse politie op een moslim… Volgens hem moeten Macron en zijn ordediensten verantwoording afleggen voor hun buitensporige geweld tegen ‘de verdachte van een steekpartij’…

Ook op de grote Franse nieuwssite Mediapart werd het doodschieten van de terrorist door de politie een ‘executie’ genoemd. Drukke tijden in het verschiet voor de Franse rechtbanken: Minister van BiZa Gérald Darmanin diende namens de politie een aanklacht in tegen Mediapart wegens smaad.

De Franse regering grijpt nu de gelegenheid aan om hun wet tegen hatespeech op internet erdoor te drukken, die nog was blijven liggen. Alsof je maatschappelijke problemen op zou kunnen lossen met censuur.

Tegelijkertijd worden wel in sneltreinvaart links en rechts islamistische organisaties aangepakt. Dat hebben alle aanslagen bij elkaar nog niet teweeg kunnen brengen, net zomin als deze woorden van de president bij de begrafenisceremonie woensdagavond:

“Samuel Paty werd gedood omdat islamisten onze toekomst af willen nemen. En omdat ze weten dat stille helden als hij dat altijd zullen verhinderen… Samuel Paty werd afgelopen vrijdag het gezicht van de Republiek.”

Maar ‘on n’est pas sortie de l’auberge’: de problemen zijn nog lang niet voorbij. Een poll van afgelopen september wees uit dat 74% van de Franse moslims onder de 25 (!) de islam boven de Republiek stelt…

Het 5-jarige zoontje van Samuel Paty werd officieel uitgeroepen tot ‘pupille de la Nation‘.

Een wet van 1917 legt deze titel vast voor minderjarige kinderen van slachtoffers van krijgsgeweld en terreuraanslagen. Frankrijk zal voorgoed in hun levensonderhoud voorzien, en bijvoorbeeld hun studie bekostigen.

Toch zal dit jongetje het moeilijk krijgen: een vader die op klaarlichte dag werd onthoofd, zuiver en alleen omdat hij met overgave zijn werk deed…

---

Alexander van der Meer is correspondent van onder andere Veren of Lood in Frankrijk.

Dit essay sluit aan op het eerdere artikel over gevolgen van de dood van Samuel Paty, dat u hier lezen kunt, en een eerdere schets van de ontwikkelingen sindsdien.