Gisteren was de dag van de bedreigingen – bedreigingen aan het adres van mensen die vinden dat het bedreigen van anderen dan zijzelf logischer is.

Bedreigingen zijn nooit goed en worden gelukkig ook daarom maar zelden uitgevoerd, maar de toename er van is interessanter dan het feit dat ze worden gedaan.

Dat de bedreigden daar ongetwijfeld anders over denken doet daaraan niets af. Maar het is verstandig alvorens er verder op in te gaan tevens te constateren dat bedreiging niet voor niets in het wetboek van strafrecht staat, en tevens dat dat maar zelden gewone burgers te stade komt. Veroordeling wegens bedreiging kent een eigen dynamiek, want pas wanneer steeds intenser bedreigingen worden gedaan wordt iets pas gevaarlijk.

Na 8 jaar portierschap en dertig jaar horeca-ervaring durf ik die stelling zonder meer aan. Ik heb er genoeg over me heen gehad, en er geen minuut minder om geslapen.

Maar dat geeft ook al aan in welke categorie de ervaringen van het gros der bedreigden zich bevinden, en het impliceert bovendien de omstandigheden. Net als alcohol is woede een aanjager, en het gevoel niet gehoord te worden eens te meer. Dat dat vaak weer samenhangt met algemene onrustgevoelens en te snelle maatschappelijke veranderingen versterkt dat alleen maar. En dat verlaagt weer de  gevoelde sociale hindernissen om iemand te bedreigen. Niemand die zo boos wordt als iemand die denkt in zijn recht te staan, en plotseling geconfronteerd wordt met wie hij daar verantwoordelijk voor houdt

En er is de woede om niet-ingeloste verwachtingen. Het gevaar hiervan is dat niemand hier goed greep op heeft. Met als gevolg dat diverse mensen zo boos kunnen worden te denken dat zij alleen het land van ‘iets’ te kunnen redden – dat element van denken te spreken namens een grote groep anderen is essentieel. Dat werd Pim Fortuyn fataal, althans volgens de officiële versie (dit laatste zeg ik er bij om de boze mensen onder u te stichten).

Dat laatste is wat de Kamer nu overkomt.

De ironie van de zin over Wilders hierboven is overigens verpletterend: het suggereert dat hij het er naar gemaakt heeft, maar dat dat niet iets zou moeten zijn waar de rest van de Kamer ook last van krijgt. De bedreigingen aan zijn adres hebben dan ook een fundamenteel ander karakter, en de kans op uitvoering er van is aanzienlijk groter dan bij losse bedreigingen aan het adres van incidentele Kamerleden.

Het risico voor Kamerleden wordt maar hoogst zelden gevormd door de enkelingen die hen aan willen klampen – hoe bedreigend dat ook ervaren wordt – maar als daar een grote groep toehoorders bijstaat die eveneens op het randje van zelfbeheersing balanceert wordt de zaak gevaarlijker. Groepsgedrag heeft een eigen dynamica, en dat kan leiden tot ongewenste gevolgen. Zeker bij mensen die slecht uit hun woorden kunnen komen, en zien dat hun eindelijk gevonden aanspreekpunt er (heel begrijpelijk) direct weer vandoor wil. Als de gemoederen voldoende verhit zijn is een ongeluk dan snel gebeurd. En dat zijn ontwikkelingen die niet terug te draaien zijn.

Ik denk dan met name wat gebeuren kan als een op dit dossier verantwoordelijk bewindsmens onverhoeds een groepje van onderstaande slachtoffers zou tegenkomen.

Dat onverhoedse element speelt ook een grote rol bij de bedreigingen aan het adres van de NOS. Het heeft maar hoogst zelden iets te maken met de kritiek die wij ook hier op de staatsomroep hebben. Ook hier is een belangrijk element het onvermogen zelf voldoende uiting te geven aan de eigen emoties. Dat een onderdeel van een groep die je (mede)verantwoordelijk houdt voor je eigen malheur plotseling voor je neus verschijnt en dan het lef heeft je te negeren, dat is voor veel mensen de druppel.

Zoals ik het hier schrijf is dat strikt logisch, maar houd er rekening mee dat dat in de hitte van het moment voor boze mensen wel anders voelen zal.

Ook wordt hier overigens een grens opgerekt. Opgestoken middelvingers? Vijandig gedrag is niet verboden – het is alleen het soort gedrag dat je als uiterste reactie zou moeten geven. Want het is ook een uiting van machteloosheid. En moet ik toegeven dat als het nooit verder gaat dat er binnen die NOS-busjes om zal worden gegniffeld.

Want dat men zich bij de staatsomroep weinig aantrekt over de brede ontevredenheid over de gekleurde verslaggeving valt al evenmin te ontkennen als dat dreigend gedrag tegenover deze mensen een stap te ver zou moeten zijn. Ga er dan liever met je rug naar toe staan, en als voldoende mensen dat doen is het signaal ook duidelijk (en als je de enige bent heb je wellicht zelf ongelijk? Moeilijk om toe te geven!!)

En dat Corona een versterkend element is valt evenmin te ontkennen. Veel mensen lopen op de toppen van hun tenen, en de gevolgen zijn voor de medewerkers van de staatsomroep vervelend. Maar dat mensen door hebben dat de NOS daarin ook een rol speelt is meer waar dan de Gelauff-brigade zal willen erkennen. Maar daarom is het nog niet onwaar.

Wat verwachten Gelauff cs? Dat mensen van hen houden als je ze wit noemt in plaats van blank zoals men altijd gewend was? Daar kan ik nog een hele litanie aan toevoegen, maar hen mijn rug toekeren doe ik zonder enige schaamte. Maar nooit meer dan dat.

Die nederlaag voor de journalistiek? Het is niet meer dan een gevolg van jarenlang gedram en gewroet, waarvan men nu de vruchten plukt nu de spanning te hoog wordt. Er is jarenlang naar toe gewerkt middels talloze manipulaties van nieuws en maatschappelijk beelden. Dat heeft men voor zichzelf nooit willen begrijpen, en zal men niet erkennen ook. Opnieuw: dat men het ontkent betekent echter niet dat dit niet waar is.

---

Meer bedreigingen en de omgang er mee vindt u hier.