Het conflict tussen Turkije en Frankrijk over de eventuele Turkse gaswinning in Griekse wateren is nog verre van opgelost, maar we beleven een pauze.

Er is sprake van een pauze in de retoriek, maar daadwerkelijk onderhandeld wordt er nog niet. Er is wat overleg tussen Turkije en Griekenland via de NATO in Brussel, maar er zijn geen formele onderhandelingen gaande. Vooralsnog lijkt alleen NATO daarover enig optimisme te verkondigen.

Intussen zet Turkije opnieuw meer druk op de situatie door aan te kondigen dat een derde exploratieschip op het punt staat zee te kiezen. Ook de berichten in de Turkse pers over de aanstaande versterkingen van de vloot kun je niet als toevallige verhalen bestempelen. Er gaat wel degelijk een zekere dreiging van uit. Binnenlands is de stemming eveneens verscherpt dor opmerkingen van de Franse president Macron als persoonlijke aanvallen op de Turkse president Erdogan aan te merken.

Vorige week waren de spanningen juist iets afgenomen nadat de USA had laten merken niet achter de agressieve Turkse politiek te staan.

Maar deze week was er een al eerder gepland overleg van mediterrane staten binnen de EU op het Franse Corsica – waarvoor Turkije niet was uitgenodigd, zo liet AKP-partijkrant Daily Sabah haar lezers geërgerd weten. Deze groep staten (Frankrijk, Spanje, Portugal, Malta, Italië, Griekenland en Cyprus) liet in een slotverklaring tevens weten dat

Turkije riskeert sancties als het niet terugkeert naar de onderhandelingstafel om een territoriaal conflict met Griekenland en Cyprus op te lossen.

En dat was tegen het zere been in Ankara.

De landen waarschuwen Turkije ook dat de EU klaar is om nieuwe strafmaatregelen op te stellen. Die kunnen volgens de verklaring eind september worden besproken in de Europese Raad. De Franse president Emmanuel Macronzei dat het nog steeds de voorkeur heeft om een dialoog aan te gaan. “We zijn niet naïef, maar we willen het gesprek weer aangaan in goed vertrouwen.”

Opgemerkt moet worden dat een eensgezind optreden van de EU een gebeurtenis is die uitermate zeldzaam blijkt. Dat blijkt ook uit de benadering van Turkije van de EC in Brussel, die er niet mee om weet te gaan. Hoezeer de EU zich ongelukkig voelt bij ferme taal blijkt wel uit de laatste zin van het EU-laven verhaal:

Wel kan bijvoorbeeld worden gepraat over het instellen van een hotline tussen de strijdkrachten van de twee landen.

Waar die lijn dan zou moeten lopen zonder direct iemand zich achtergesteld te zien voelen? Het is een onmogelijkheid, en daardoor een typische EU-uitspraak. In Turkije kijkt men er zo naar:

France has strongly backed Greece in a growing standoff with Turkey over hydrocarbon resources and naval influence in the Eastern Mediterranean that has sparked fears of more severe conflict.

Maar de bijeenkomst van de zeven EU-landen zelf werd afgedaan als:

The statements on the Cyprus issue and the Eastern Mediterranean in the joint declaration accepted at the end of the EuroMed 7 meeting are biased, disconnected from reality and lack legal basis, the Turkish Foreign Ministry said Friday.

Op eerdere Turkse dreigementen over Griekse eilanden nabij de Turkse kust wordt door de regering in Athene nu gereageerd met het sturen van kleine eenheden naar plaatsen die formeel inderdaad gedemilitariseerd zijn.

Greece has started sending troops to an islet close to Turkish shores, despite the islands’ demilitarized status, Turkey having already warned about a previous military deployment to another island, a report said Thursday.
Video footage published by TRT Haber shows Greek soldiers on the islet of Ro (Karaada), part of the municipality of Kastellorizo (Megisti-Meis), which has become a hot subject of debate between the two countries over rights to natural resources in the Eastern Mediterranean.
The report noted that Greece had turned a number of civilian buildings on the island into military headquarters used by troops.

Maar het enige echte antwoord op de Turkse retoriek is het versterken van de Griekse troepen aan de kleine landsgrens met Turkije. Maar ook Turkije heeft extra troepen naar de grens gestuurd, deels zelfs overgebracht vanuit Syrië.

Turkey deploys tanks to Greece border from Syrian border, Turkish private news agency İHA claims.

Approximately 40 tanks. pic.twitter.com/nnDrEegXsj

— Ragıp Soylu (@ragipsoylu) September 5, 2020

Zoals ik vorige week al schreef, gaat een deel van het spel dat nu wordt gespeeld er om wie het eerste schot lost. Wie dat eerste schot lost, verliest waarschijnlijk het spel, dat is duidelijk. Ook dat is een reden dat in Turkije nu nadrukkelijk de Grieken worden uitgedaagd en gekleineerd door lopende discussies in Griekenland terug te kaatsen:

Giorgos Papachristos of Greece’s best-selling daily Ta Nea argued that running to the European Union every time the country has a problem is not a solution, saying of Brussels: “They are sick of us. We have only convinced ourselves that we are right and Turkey is wrong but we need to be realistic.”

Dat laatste klopt overigens inderdaad, maar aan wie dat te wijten? Als de EU haar eigen pretenties weigert waar te maken, maar ook van Griekenland eist zich in te houden dan is het niet vreemd dat men in Athene onrustig wordt. Dat de EU niet neutraal kan zijn weet iedereen, en wordt door de Turkse propaganda handig uitgebuit.

En dat alles gaat hand in hand met martiale Turkse verklaringen, zoals

“As some historians have said, we are not a society that has an army – we are a nation that is itself an army.

En de gedachte dat Griekeland haar suprioriteit in de Egeïsche zee – de facto een Griekse binnenzee zoals de internationaal erkende grenzen thans lopen – zou hebben verloren.

Hoe de EU gaat reageren op de Turkse aankondiging een derde exploratieschip de zee op te sturen wordt nog interessant. Eerder – twee weken terug – zei EU-buitenland-loopjongen Borrell er het volgende over:

“We can go to measures related to sectoral activities… where the Turkish economy is related to the European economy,” EU’s top diplomat Josep Borrell threatened on Friday during a press conference.
“Turkey has to abstain from unilateral actions. This is a basic element to allow the dialogue to advance,” Borrell added.

Want het Turkse antwoord hierop is met de aankondiging van de zeegang van dat derde exploratieschip al wel gegeven: “Jullie hebben ons niets te vertellen.”

Durft de EU iets, of zet ze zichzelf opnieuw voor schut?

---

Meer nieuws over Turkije (hier) en over de politiek van Erdogan (hier ) vindt u ook op Veren of Lood.

Meer over het groeiende conflict over de gasvelden tussen Turkije en Cyprus vindt u hier.

Lees ook onze recente serie ‘Turkije en haar expansionisme’, waarin een aantal van de huidige conflicten in perspectief worden gezet..