De prijs voor persoonlijke boosaardigheid kwam na vergelijking tussen Stalin en Hitler volgens Toon Kasdorp zonder twijfel toe aan Stalin.

Hitler geldt algemeen als de meest boosaardige figuur uit de twintigste eeuw. Dat is een gevolg van de concentratiekampen en de grootschalige jodenmoorden waarvoor hij verantwoordelijk is geweest. Maar in de persoonlijke omgang was Hitler niet misdadiger dan Churchill. De mensen die nauw met hem samenwerkten vonden hem eerder charmant en voelden zich zeker niet geterroriseerd in zijn buurt.

Wie wel misdadig was in de persoonlijke sfeer, was Stalin. Het aantal mensen dat hij om persoonlijke redenen heeft laten martelen en om het leven brengen is verbazingwekkend groot.

Of hij Kirov, die als zijn beste vriend gold, heeft laten vermoorden staat niet helemaal vast. Wel dat hij die moord heeft aangegrepen om een grote opruiming te houden onder de belangrijkste leden van de communistische partij. Dat heette De Grote Zuivering en die liep uit op drie showprocessen. De schijnprocessen vonden achtereenvolgens plaats in augustus 1936, ‘het proces van de zestien’, in januari 1937, ‘het proces van de zeventien’ en in maart 1938 ,‘het proces van de eenentwintig’.

Hij heeft alle Russische regiocommandanten laten vermoorden, 57 van de 85 korpscommandanten en drie van de vier Russische vlootcommandanten.

Een en ander is zeker een van de belangrijkste redenen geweest dat de Russen zo slecht presteerden aan het begin van de oorlog tegen Hitler. Pas toen jongere officieren voldoende ervaring hadden opgedaan, zo rond de slag bij Stalingrad, draaide dat en daarna heeft het Russische leger het Duitse eerst teruggedrongen en uiteindelijk definitief verslagen. Onbekwaam was Stalin zeker niet, maar onbemind heel zeker. De prijs voor de meest boosaardige figuur uit de twintigste eeuw gaat naar hem.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp