Vastgeroest is een begrip dat door sommigen geassocieerd wordt met een soort conservatisme, terwijl het eerder duidt op onnadenkendheid. Zijn alle vastgeroeste gewoontes slecht of vreemd?

De immer gevoelde noodzaak tot verandering hangt in het westerse denkpatroon samen met vooruitgang. Over vastgeroest gesproken!! Het enige dat er soms voor spreekt, is dat het inderdaad de roest van ingesleten gewoonten verwijdert.

Dat we van kindsbeen af gewend (zouden moeten) zijn om na het ontwaken ons te wassen, onze tanden te poetsen en ons uiterlijk te fatsoeneren voor de komende dag, behoort al evenzeer tot de vastgeroeste gewoonten. Wellicht dat u zich herinnert in uw jeugd te zijn ontwaakt, en naast u iemand ontwaarde die in weinig of niets leek op de persoon waarmee u ’s avonds in bed dacht te zijn gestapt? Alle slijtage van dien aard wordt pas ’s ochtends hersteld, dat is een vastgeroest ritueel als geen ander. Weinigen onderkennen het echter als vastgeroest – maar vertelt u mij maar waarom je dat anders moet zien.

Het is niet dat het niet vastgeroest is, maar wat is het probleem? Zo kun je vastgeroeste gewoonten maar al te vaak nuttig gebruiken.

Een aardig voorbeeld misschien is de anekdote dat ik me als portier had verhuurd aan een studentenvereniging in mijn woonplaats. Bij bijzondere feestavonden vond men dat bij die vereniging nodig, en ik verdiende er aardig mee. Op het bewuste feest werden met door de vereniging gehuurde bussen vrouwelijke studenten uit omliggende studentensteden aangevoerd om de toenmalige Delftse mannenwereld een kans te geven zich te presenteren en een relatie aan te knopen. De bedoeling was dat wij portiers bij die gelegenheid leden van andere verenigingen buiten de deur hielden die ook hun kansje wilden wagen.

Om een lang verhaal kort te houden± hoe onderscheid je de ene student van de andere? Ledenkaarten werden nooit gebruikt, en het enige hulpmiddel was een lid van het bestuur met een ‘smoelenboek’. Dat wekte bij mij geen enthousiasme – zoiets duurt uren, en als het druk wordt is een boze chaos gegarandeerd.

Maar met behulp van de vastgeroeste gewoonten van de verenigingsleden waren we er snel uit. Het pand waarin het feest plaatsvond was het verenigingsgebouw. Na een groot portaal waren de echte leden gewend direct na de volgende deuropening linksaf te slaan richting feestzaal. Terwijl wij de situatie in ogenschouw namen hadden we dat al van een groot aantal vroege bezoekers gezien. De oplossing was derhalve eenvoudig.

Net achter die tweede deuropening plaatsten wij een tafel van behoorlijke lengte breeduit in het middenpad tegen de linkermuur, zodat er met een buitenbocht nog slechts een kleine route omheen open was. Iedereen die bij het binnenkomen automatisch linksaf gin en tegen die tafel op liep, had zichzelf bewezen als vaste bezoeker (=lid). Mensen die enigszins onderzoekend kijkend die hoek omsloegen om te zien hoe het werkte konden gelijk weer terug naar buiten, of moesten zich vervoegen bij de man met het smoelenboek in het portaal.

Het leven is niet ingewikkeld als je beseft hoe ’s mensens vastgeroeste gewoonten in je voordeel kunnen verkeren. Hoewel maar al te vaak zij voor mensen zelf logisch of zelfs onmisbaar zullen zijn.

Enne, weet wat u stemt woensdag, als we het nu toch over vastgeroeste gewoontes hebben.