DE WERELD NU

Mediastorm over godsdienstvrijheid

Godsdienstvrijheid

Peter Louter ziet de Nashville-rel als vooral een gevolg van onthechting, en verzet tegen de orde die godsdiensten bieden. En daarom tegen godsdienstvrijheid.

Religies zijn ontworpen om orde te scheppen in de samenleving waarin ze functioneerden. De stenen tafelen waarmee Mozes van de berg kwam zijn het mooiste voorbeeld. De Tien Geboden keerden zich tegen de belangrijkste wanorde scheppende gedragingen van de mens. Die moest zich verantwoorden voor een buitenaardse god die de uitvoering daarvan overliet aan mensen die daartoe door hem geroepen zouden zijn.

Ik vraag me wel eens af waar al die fundamentalistische gelovigen méér van houden: van god of van orde. Ik gok op het laatste. Die mensen projecteren hun inzichten op een god die ze namens hen laten spreken. Daar kwam ruzie van. Al die projecties riepen verschillende beelden op van god. Een van de weinige dingen waarover religies het eens waren was dat god het gezin als hoeksteen van de samenleving zag en dat alles wat daarvan afweek hem verdrietig maakte. In het christendom mag je homo zijn, maar het niet praktiseren. Als je genoeg bidt geeft god je de kracht om zich aan zijn gebod te houden. In het christendom is de boel aan het schuiven. De in opspraak geraakte Nashville-verklaring verzet zich tegen het toelaten van wat ze als wanorde ziet. Ook binnen de islam bestaat dit verzet tegen wanorde. Er zijn landen waar je de doodstraf krijgt voor seks met een partner van hetzelfde geslacht.

De mediastorm raakt de godsdienstvrijheid. De vrijheid van mensen die willen leven overeenkomstig de geboden van hun god. Godsdienstvrijheid is een belangrijke ontwikkeling geweest omdat ze tot godsdienstvrede heeft geleid. Alle beelden van god en wat hij de mens oplegt, zijn aanvaardbaar. Daarvoor geldt net als bij de vrijheid van meningsuiting dat je van alles mag vinden en denken maar dat de effectuering van denkbeelden begrensd wordt door de wet. Je mag dus geen homo’s ophangen of van hoge gebouwen gooien, maar wel vinden dat het eigenlijk zo zou moeten. Ook universele mensenrechten spreken hier een woordje mee. Het individu moet gerespecteerd worden in al zijn hoedanigheden.

De hele discussie is terug te voeren tot de tegenstelling tussen orde en vrijheid. Voor de een is de orde te benauwend, voor de ander gaat de vrijheid te ver. Voor Magriet van de Linden, inmiddels een bekende televisiepersoonlijkheid en lesbisch was de orde te benauwend. Ze koos voor wie ze was en daarop verbraken haar bevindelijke ouders het contact met haar. Precies daar ligt het probleem dat we hebben met de tegenstelling tussen orde en vrijheid. De afwijzing van alles wat in strijd is met de goddelijke (en ideologische) norm, beschadigt veel mensen en maakt het leven voor hen zwaarder dan toelaatbaar.

Ooit was slavernij geaccepteerd door religies. Die hebben daar afstand van genomen onder druk van de maatschappelijke opinie. De mediastorm wijst er op dat de afwijzing van anders-seksuelen op basis van religieuze standpunten, in de publieke opinie niet meer geaccepteerd wordt. Dit geldt niet alleen voor de christelijke religie, maar net zo goed voor de islam, al wordt de laatste maar zelden genoemd in dit verband. De vrijheid van godsdienst wordt in feite ter discussie gesteld.

De mediastorm is een onderdeel van het proces van secularisering en vermaatschappelijking van religies. Het gaat ook om de vraag die nog te weinig wordt gesteld: is de grondwettelijke vrijheid van godsdienst nog wel relevant? Hebben we niet genoeg aan de vrijheid van meningsuiting?

Ondertussen dient zich nog een ander vraagstuk aan. Nu de matigende invloed van religies op het menselijk gedrag afneemt, neemt ook de verdediging van de na te streven orde af. Vrijheid is het paradigma van de huidige tijdsgeest, maar het beschavingsideaal dat de individuele vrijheid ophoudt ten koste gaat van de ander is aan het eroderen en geen norm meer. Er is nauwelijks iets meer over dan tekortschietende en altijd achterlopende wetgeving. Dat is niet voldoende.


Dit artikel verscheen eerder op Peter’s Blogboek

7 reacties

  1. Niets is wat het lijkt schreef:

    M.i. is die ‘Nashvillerel’ alleen in gebruik als wapen om een soms met rechts meestemmende politieke partij te demoniseren.

    Voor slinks is niets te gek en de JinekInquisitie was er een mooi voorbeeld van.

  2. Jubbe Feenstra schreef:

    Het leven voor iedereen zou een stuk makkelijker zijn zonder art. vrijheid van godsdienst.
    Dan gelden alleen de moderne wetten en opvattingen van de huidige wereld om ons heen.
    Niet de tot dogma’s uitgeroepen onzin van paar duizend jaar geleden.

  3. D. G. Neree schreef:

    Een godsdienst is niet meer dan een lees- en discussieclub. Dus inderdaad zijn de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vergaderen/verenigen genoeg.
    Nu is de Vrijheid van Godsdienst verworden tot een stelsel van privileges en geeft het “godsdiensten” een stempel van autoriteit boven atheïsten. Een scheve verhouding die in strijd is met het gegeven dat iedereen gelijk is voor de wet.

    Afschaffen die wet dus. En laat religieuzen zeggen wat ze willen.

  4. wim schreef:

    Altijd weer vermakelijk om te lezen dat men ‘de moderne wetten’ en ‘opvattingen van de huidige wereld om ons heen’, (welke?) als ultieme bevrijding ziet.

  5. Johan P. schreef:

    Er is niets mis met de vrijheid van godsdienst. Hoewel dat niet alleen moet gelden voor het recht op het willen belijden van een willekeurige godsdienst, maar ook het recht niet te worden lastig gevallen door godsdienstige onzin.
    Dus voor openbare functies en in openbare ruimtes en voor alle ambtenaren zou moeten gelden dat er geen religieuze symbolen worden gebruikt. Ambtenaren dus zonder hoofddoek, zonder keppel, zonder kruisje etc.
    Geen belastingkortingen voor godsdienstige gebouwen.
    Geen onderwijs gebaseerd op godsdienst, dus geen christelijke, islamitische, joodse, hinduistische of wat dan ook scholen en/of universiteiten of hospitalen.
    En ALLE godsdienstige bijeenkomsten net als tabak en alcohol verboden verklaren voor minderjarigen.
    Iedere godsdienst die voorstaat dat een menselijk lichaam wordt verminkt door het te besnijden zonder directe medische noodzaak aanmerken als verboden.
    Iedere godsdienst en tempel/kerk/moskee wat dan ook die geweld predikt en goedpraat verboden verklaren.
    Preken altijd alleen in het Nederlands. Bij herhaaldelijk overtreden het betreffende gebedshuis sluiten voor een maand. Indien het dan weer wordt herhaald voorgoed sluiten.
    Gebedshuizen waar geweld wordt gepredikt na 2 waarschuwingen bij een derde overtreding sluiten en zonder pardon afbreken.

  6. Dick Kraaij schreef:

    Peter Louter blogt:

    “Ik vraag me wel eens af waar al die fundamentalistische gelovigen méér van houden: van god of van orde. Ik gok op het laatste”.

    Ikzelf van het eerste, met een hoofdletter G. De veel te vroeg gestorven Keith Green zei ooit: “A Christian is somebody who is bananas for Jesus”. Zo is het, en dat moet onze collega Bokito toch aanspreken.

    @Johan P. Intussen is er van alles mis met een executie van Artikel 6 als iets dat niet zozeer individuen maar instituten beschermt. Maar uiteindelijk betekent dit dat ik het grosso modo sterk met u eens ben.

    Godsdienstvrijheid is sterk gerelateerd aan de overige basisartikelen uit de Grondwet, waarvan ik er twee liefst als zeer absoluut zou willen beschouwen: persvrijheid en vrijheid van meningsuiting. Ieder heeft het recht, om binnen de grenzen van niet strafbaar is (met name het gebruik van geweld), een geloof aan te hangen, alleen of samen met anderen, te evangeliseren, dat geloof uit te dragen en vervolgens andere geloofsstandpunten te verwerpen of te bestrijden. Bij voortschrijdend inzicht staat het de burger vrij zijn eigen geloof af te vallen en te ruilen voor een ander geloof of andere overtuiging. Spuwen in de bron waaruit hij of zij eerder heeft gedronken, is uitdrukkelijk toegestaan en bij dreigende vervolging als ‘ketter’ of afvallige geniet deze persoon de bescherming van de wet.

    De overheid zou hierbij zelfs zover moeten gaan om instituten die hun ex-leden en andere opponenten stelselmatig vervolgen in laatste instantie te ontbinden. De As-Soennah Moskee als motorclub.

  7. Johan P. schreef:

    @Dick Kraaij
    Het probleem is natuurlijk dat het artikel over vrijheid van godsdienst nooit was bedoeld in de manier waarop het nu wordt uitgelegd.
    Het artikel was bedoeld om de strijd tussen de diverse CHRISTELIJKE stromingen te stoppen. Calvinisten. Lutheranen en andere protestanten tegen de katholieken. Maar er was nooit nagedacht over de gevolgen van grote groepen niet-christelijken omdat men dat in de verste verte nooit heeft zien aankomen.

    Maar zelfs met de toename van andere godsdiensten is er eigenlijk nooit een probleem geweest. Hoewel ik zelf van mening ben dat de joodse invloed buitensporige groot is, is hun godsdienst an sich nooit echt een maatschappelijk probleem geweest,. Idem voor hinduisme en buddhisme.
    Het is eigenlijk -net als overal- alleen de isam die misbruik maakt van dat artikel. En die wat dat betreft enorm hypocriet is, want de vrijheid van godsdienst wordt meteen afgeschaft zodra ze de overhand krijgt.