De heisa over cartoonwedstrijden als die van en over Geert Wilders laten zien dat ze belangrijk zijn. De meeste commotie er over is een kwestie van preventitis, en signaleert het gevoel voor anderen te willen denken.

Het is ook heel erg Nederlands om zo ver tevoren stampij te maken over iets wat zou kunnen gebeuren. Het is gepolder met opinie en gedachtevorming. te voren, en niemand heeft het nog over de inhoud, omdat die als vaststaand wordt aangenomen. Waar het vooral om gaat, is niet te willen kwetsen. Terwijl dat kwetsen bij nadere beschouwing in het geheel niet vast staat.

Als gekwetstheid ontstaat omdat mensen aanleiding zoeken gekwetst te zijn, en anderen daarin meeslepen, opdat ook zij zullen zien wat hen als kwetsend moet voorkomen, gaat het niet langer over kwetsen, maar over gedram. Gekwetstheid is in de moderne maatschappij een verdienmodel geworden. Het is een uitwas.

Deze discussie is niet begonnen met de opkomst van ‘rechts’ of met Geert Wilders en Fitna (niet voor niets kwam Fitna iets meer dan 10 jaar geleden uit), alhoewel vrijwel identieke stellingnames als nu herkenbaar zijn. Na de rel met Jules Croiset dertig jaar geleden – waarbij een acteur zijn eigen ontvoering in scène zette en heel Nederland in rep en roer bracht over het ‘oprukkend fascisme’ – was eenzelfde soort gedrag waarneembaar. Centrale thema was de opvoering van Werner Fassbinders’ toneelstuk Het Vuil, de Stad en de Jood. Plotseling mochten diverse zaken die als met het fascisme verbonden werden gevoeld niet meer worden besproken. Met als mogelijk dieptepunt de afgelasting van een symposium over de filosoof Heidegger, dat al maanden werd voorbereid, en waar de voertaal Frans zou zijn – als ik niet wist dat dit plaatsgevonden had zou u kunnen denken dat ik het hier zit te verzinnen.

Anders gezegd: preventitis is een bestuurdersziekte, die optreedt als Regenten last krijgen van een zwakke ruggengraat. Premier Balkenende leed er tien jaar terug al in hoge mate aan. Ook is er de beruchte gelegenheid waarbij een CDA-minister inbelde bij een VARA-programma om vanwege het ‘algemeen belang’ te voorkomen dat iets werd uitgezonden dat een bevriende natie zou kunnen kwetsen. Het hele idee dat je naties zoudt kunnen kwetsen is al van een totale bezopenheid, dat je toestaat dat iets wordt opgevoerd betekent niet dat je er achter staat. Wie dat niet kan uitleggen als diplomaat is incompetent of heeft gesprekspartners die geen overleg willen, maar bevelen.

Wat dat betreft is èlk woord dat de regering hierover tegen de Nederlandse bevolking zegt er een teveel. Elk woord. Premier Rutte heeft afgelopen week al weer bewezen ten minste zo incompetent als Balkenende te zijn op dit vlak. Dat is een uiterst treurige constatering. Het is ook geen uitdaging aan andere landen als hij niet optreedt – hij heeft er domweg niets mee te maken. Zijn regering zou hoogstens moeten uitleggen dat hij geen taakomschrijving heeft bij het willen voorkomen dat ergens ter wereld moslims zich beledigd voelen. Maar daar hebben lijders aan preventitis nooit de moed voor.

Omdat lijders aan preventitis een nefaste invloed hebben op maatschappelijke ontwikkelingen, zijn cartoonwedstrijden van tijd tot tijd blijkbaar noodzakelijk. Als niemand zich er iets van aan zou hebben getrokken, was er reden geweest opgelucht adem te halen. Dan zou het zowel met de VvMU als met incasseringsvermogen van groepen wel goed zitten.

Dat is het enige dat voor de regering van belang zou moeten zijn: zij moet aan de bak omdat er wat aan dat incasseringsvermogen rammelt Juist in de door haar zo beleden diversitaire multikul is incasseringsvermogen een essentieel maatschappelijk element.  Diversiteit is au fond al strijdig met een regering die probeert op te leggen wat wel en niet gezegd kan worden.