Na de val van Aleppo begonnen Rusland, Iran en Turkije vredesonderhandelingen in Astana, waarvoor na de machtswissel in Washington ook de nieuwe Amerikaanse regering werd uitgenodigd. De strijdende partijen leken uitgeput, wat voor vrede meestal een goed teken is.

Bijzonderheid van het bestand dat die vredesonderhandelingen mogelijk maakte, was de wig die bleek te zijn gedreven tussen de zogeheten gematigden en IS. Assad werd daarom eerder geciteerd als hoopvol over Trump, maar wellicht was dat te vroeg omdat het mede gebaseerd is op de uitspraak dat de USA haar steun aan diverse gematigde groepen heroverwegen gaat – een klassieke tweesnijdende uitspraak zult u hieronder terugzien. Een aantal milities werd wel van het bestand uitgesloten, en dat merkten ze inderdaad vrij stevig. Ook kwam aan de oppervlakte dat een deel van de ‘gematigden’ bestond uit etnische Turkmenen die liever Turks dan Syrisch zouden zijn.

Deze Turkmenen zijn in Astana vertegenwoordigd, en op dit moment onderdeel van de Turkse troepen die de stad al-Bab aanvallen, die in handen was van IS. Daarmee kan Turkije volhouden dat het IS bestrijdt, hetgeen Erdogan goed uitkomt. Erdogan heeft Obama in een vroeg stadium politiek goedendag gezegd, en het een tijdje gehouden met Rusland. Voor een NATO-lidstaat eigenlijk onvoorstelbaar, maar in het Pentagon wordt Turkije nu eenmaal belangrijk gevonden. Het vredesverdrag waaraan in Astana werd gewerkt zou een nieuw evenwicht in het MO kunnen vastpinnen, moet de hoop in Rusland zijn geweest. De vredesdrang lijkt in ieder geval bij sommige niet-Syrische deelnemers nog niet erg groot. De Russische hoop is met de lancering vorige week van een ballistische raket door Iran pijnlijk de bodem in geslagen.

Nu heeft dat het vrij verbazingwekkende gevolg dat Erdogan weer bij de USA slijmen gaat:

De presidenten Trump en Erdogan hebben afspraken gemaakt over gezamenlijke militaire actie in Syrië. De Amerikanen en Turken willen samen de steden Raqqa en al-Bab heroveren op IS.
In de afgelopen nacht zijn het Turkse leger en Syrische rebellen door verdedigingslinies van IS in al-Bab gebroken. De stad ligt 40 kilometer ten noordoosten van Aleppo. Ook het Syrische leger is bezig aan een opmars naar al-Bab, waarmee een confrontatie tussen Syrische en Turkse militairen dreigt.
Trump en Erdogan spraken telefonisch over de strijd tegen het terrorisme, de vluchtelingencrisis en de instelling van een veiligheidszone in Syrië.

Met als niet onverwachte klap op de vuurpijl:

Turkse bronnen melden dat Erdogan Trump heeft gevraagd de Amerikaanse steun aan de Koerdische milities van de YPG in te trekken. Niet bekend is wat de reactie daarop van Trump was.

Dat laatste is dan weer logisch, want er zit meer aan te komen:

Turkije laat ook weten dat de nieuwe CIA-directeur Mike Pompeo morgen in Turkije is. Op de agenda staan dan gesprekken over de Koerdische milities en over het Amerikaanse netwerk van Fethullah Gülen.

Turkije dat Raqqa heroveren wil. Zou het dan bereid zijn die stad daarna weer over te dragen aan de Syrische regering? Dat is onvoorstelbaar, en daarom zou het voor de USA dienstig lijken dit in een vroeg stadium te blokkeren. Maar de tijdelijke Turkse desertie naar Rusland zal de generaals in het Pentagon ernstig hebben geschokt, zodat je op dit moment nergens meer van moet opkijken.

Het zou echter het startschot kunnen blijken voor een tweede fase in de Syrische burgeroorlog, een waarbij er een race ontstaat tussen twee machtsblokken wie IS zal verslaan – en daarna de daarbij veroverde gebieden mag besturen. Dat opent ook een venster op een derde fase van deze burgeroorlog, waarin Rusland en Iran Syrië bij zullen staan in een poging Turkije militair het land uit te jagen. Het verlies van al-Bab en het omliggende gebied is voor het Syrische regime wellicht dragelijk, maar als het gehele oosten van het land door Turkije wordt opgeslokt is dat een lont in het kruitvat MO waarbij men het bestaan van Israël mogelijk geheel vergeet voor zo lang het duurt. Want ook Irak zal dat Turkse opdringen onverdraaglijk vinden (met een schuin oog naar Mosul), en dat zou ook de Saudi’s weer in het spel kunnen brengen.

Weinig opwekkend nieuws voor de bevolking van Syrië, in ieder geval. Astana is in meerdere opzichten ver weg geraakt.

---

Zie ook onze dossiers Syrië en Wereldpolitiek USA.