Het politiek meest schokkende nieuws van dit weekend was niet de aankondiging van een GeenPeil-politieke beweging, en evenmin de EU-perikelen in Italië en Oostenrijk. Het was de aankondiging van de PVV dat zij de gemeenteraden gaat bestormen.

We zijn geneigd het wel eens te vergeten, maar op dit moment is de PVV niet meer dan een paar parlementaire fracties ondersteund vanuit de Provinciale Staten en twee gemeenteraden. Voor een grote landelijke partij is dat ietwat mager. En ook al meldde Geert Wilders bij de aankondiging dit weekend dat de PVV nog steeds geen leden partij zal worden, toch is dit de opmaat naar een ontwikkeling die tien jaar geleden nog een onmogelijkheid leek: de inbedding van de PVV als normaal verschijnsel. Dat is van veel groter belang dan velen zich nu lijken te realiseren, gezien de afwezigheid van veel reacties.

Naar mijn idee is het moeilijk de gevolgen van deze stap te overschatten.

Het belangrijkste gevolg zal zijn dat PVV-mens een normaal verschijnsel wordt in het dagelijks leven. En daarmee bedoel ik niet die mensen die nu binnen hun familie al met kracht hun steun voor Geert Wilders belijden, maar de mensen die gewoon op straat, bij hun werk en in het verenigingsleven uit kunnen komen zonder direct te worden aangesproken door mensen die de kans zien om een moreel concept om te zetten in sociale druk. Het zal de eerste mensen die de gemeenteraden in gaan nog steeds niet makkelijk vallen, maar zij zullen de wegbereiders zijn van een mening die tot nog toe alleen ondergronds beleden kon worden. Het belang daarvan kun je naar mijn idee niet overschatten. De gevolgen kunnen veel groter zijn dan u wordt ingeschat. Van een min of meer duister onderbuikgevoel zal het gedachtegoed van de PVV worden tot normaal onderdeel van het Nederlandse politieke discours. Wen er maar vast aan, daar in die gemeenteraden.

Het gevolg daarvan zal zijn, dat er meer PVV-bestuurders zullen opstaan. Nu al zijn er in veel gemeenteraden lokale partijen die zich sterk verbonden voelen met de PVV, maar die naam niet mogen voeren. Huns ondanks wordt er echter wel normaal met hen overlegd, en zou dat nu veranderen? Dat wordt een dilemma voor de zittende raadsleden, die zich op bijna religieuze wijze als anti-PVV gedroegen, maar nu kleur zullen moeten bekennen. Het niet-bestaande cordon sanitaire zal hiertegen kansloos blijken, en onvermijdelijk zullen uit deze partijen PVV-bestuurders op gaan staan. En daarmee begint de mars naar normalisatie van de PVV en haar ideeën. Zoiets is eerder gebeurd, dus het kan. Al was het maar omdat het kunnen moet.

Wordt nu iedere gek de mogelijkheid geboden onder de vlag van de PVV in de gemeenteraad te gaan zitten? Ik hoop het niet, al is de voetnoot meer dan terecht. Dat de bevolking van die gemeenteraden door andere partijen de afgelopen jaren ook een behoorlijk aantal dorpsgekken te kijk heeft gezet onderstreept dit. Ik ga er vanuit dat de PVV een redelijke achtergrondcheck uitvoert, maar niet meer dan dat. Aangezien er geen ledenpartij wordt opgetuigd, kan die screening maar marginaal zijn. Dat heeft ook als voordeel dat deze mensen zullen werken met het etiket dat ze het gedachtegoed van de PVV zijn toegedaan, maar er geen officieel stempel van verkregen hebben. Dat maakt een groot verschil, en meer partijen zouden er goed aan doen op een dergelijke manier te gaan werken. Als je ongelukken niet kunt uitsluiten, moet je de verantwoordelijkheid er voor minimaliseren.

De komende gemeenteraadsverkiezingen zijn in 2018. Dat wordt een interessant gevecht, en een interessant dilemma voor nu bestaande lokale partijen die tegen het PVV-gedachtegoed aanhangen. In Rotterdam heeft de PVV al aangekondigd in 2018 met een eigen lijst te komen die mer Leefbaar zal gaan concurreren. Hoe dat in andere steden zal uitpakken kan alleen de tijd leren.