Een half jaar geleden schreef ik dat verbanning mij de straf van de toekomst leek. Daar denk ik nu niet heel anders over, maar ik vrees dat het idee onvolledig was. Er zijn nu eenmaal mensen voor wie verwijdering uit onze gemeenschap geen straf zal zijn.

Belangrijk voor de straftoemeting is hoe effectief de straf ervaren wordt. Het is een overweging die te weinig wordt gemaakt, rechters zijn vaak geneigd een straf an sich al als een vreselijke ervaring te beschouwen, maar dit is eenvoudig een projectie die de wortels heeft in een ‘moderne opvoeding’. Zoals uit sommige kringen de corrigerende tik verdwen omdat je een kind ook op zijn schuldgevoelens kunt aanspreken, zo zijn veel rechters behept met de gedachte dat het krijgen van straf al bijna voldoende straf op zichzelf is.

Dat dit een vorm van projectie is, dringt wellicht niet direct tot U door, maar ik herinner me nog levendig een toenmalige schoonmoeder die een bekeuring kreeg wegens foutparkeren, en prompt in de oeioeioei-modus schoot. Dat ze zelf rechter was had ik er wellicht vooraf bij moeten zeggen, maar het was heel tekenend. Dat de bon tamelijk willekeurig werd verstrekt door politiemensen die bij diverse andere gelegenheden fluitend voorbij rijen verkeerd geparkeerde auto’s hadden gelopen maakte voor mijn ex-schoonmoeder niet uit. Fout is fout, en ze schaamde zich.

Dat veel criminelen hoogstens vanuit de wetenschap dat rechters bevattelijk zijn voor schuldbesef een act opvoeren is bij de rechterlijke macht nog nauwelijks doorgedrongen. Met graagte werd daar de smoes van een ongelukkige jeugd en economische achterstelling aanvaard als substituut voor schuldbesef. En de wereld draaide door.

In de afgelopen twintig jaar kwam daar de achtergestelde allochtoon bij. Dat deze economisch achtergesteld was werd al bij voorbaat aangenomen, en van een allochtoon was al op voorhand logisch dat er sprake moest zijn van een ongelukkige jeugd. Nog steeds draaide de carrousel op volle toeren – zonder ooit ergens te komen natuurlijk. De criminaliteit nam toe, maar minder dan je verwachten zou, omdat oude autochtone criminelen langzaamaan het vak werden uitgedrukt. Veel onderzoek hiernaar wordt overigens niet gedaan – dat zou maar tot de conclusie leiden dat allochtonen erger criminelen zijn dan autochtonen. En dat kunnen we niet hebben natuurlijk.

Dat allochtonen qua crimineel gedrag erger zijn dan autochtonen is overigens niet waar. Wel ligt hun gewelddrempel stukken lager, en is hun groepsgedrag effectiever. Een gedragsbioloog zou hiermee geweldige onderzoeken kunnen doen, maar politiek is dat niet te verkopen. Ook dat kunnen we dus niet hebben.

Dat leidde allemaal tot het probleem Ede. Dat autochtonen nu burgerwachten willen oprichten om zichzelf te beschermen raakte vandaag een paar heel gevoelige snaren. Dat allochtonen die in Den Haag al een tijdje hebben bleek niemand te verontrusten, dus de nationale overheid krijgt nu grote problemen – heeft zij immers niet beide ogen gesloten toen een intens domme burgemeester zijn plicht verzaakte?

Hetzelfde probleem – maar dan anders – is het bestraffen van moslimterroristen die het liefst bij Allah in het Paradijs willen komen, en geen zin hebben te wachten tot het leven op natuurlijke wijze afscheid van hen neemt. Het kleine moslimgrut dat slechts oude autochtone vrouwtjes tot moes slaat lijkt geen drang te hebben zo snel mogelijk het Paradijs van Allah te bekomen, dus voor hen zou verbanning nog steeds een optie kunnen zijn.

Maar zoals de klucht rond die ‘arme’ Mohammed B. al laat zien – die naar een ander gevang moet kunnen mogen uit menslievende overwegingen – is er een categorie gevaarlijke criminelen waarvoor onze rechtspleging gene oplossing meer heeft. Ze zijn te gevaarlijk om los te laten – wat zogeheten menslievende tutjes ook willen beweren, nu of in de toekomst. Opsluiten in een gesloten inrichting biedt te weinig zekerheid dat ze van de straat blijven. Als het een dolle hond was zouden we al lang hebben besloten dat het beest maar een spuitje krijgen moet. Waarom we dat bij de hopeloze gevallen die in de burgerlijke stand te boek staan als mensen niet ook doen, is me eigenlijk een raadsel.