De BRICS – de verzamelnaam van de belangrijkste opkomende economiën – timmeren steeds meer aan de weg. Niet alleen vanwege hun eigen economische vooruitgang, maar ook uit zelfbescherming verzetten zij zich meer en meer tegen de gevestigde orde in de financiële wereld. Een stille revolutie waaraan het westen geestelijk nog niet toe lijkt te zijn.

Dat de BRICS (Brazilië, Rusland, India, China en Zuid-Afrika) al langer zeer verontrust zijn over het reilen en zeilen van de dollar mag als bekend worden verondersteld. Al deze landen leveren grondstoffen en eenvoudige industriële halffabrikaten aan de ontwikkelde wereld, waarvoor zij worden betaald in vooral dollars. Wat hen al de (terechte) opmerking heeft ontlokt, dat de USA haar inflatie kan exporteren naar de opkomende economieën zonder daarvan zelf veel schade te lijden.

Geografisch liggen de BRICS nogal verdeeld, zodat blokvorming niet eenvoudig is. Maar desalniettemin is men afgelopen jaren al een aardig eind gekomen met bilaterale overeenkomsten om de dollar buiten te sluiten. Speciaal China is hierin heel actief. Met speciale overeenkomsten over wisselkoersen met Australië, Brazilië en Frankrijk zijn de eerste stappen tot nog toe. Waarbij speciaal de overeenkomst met Australië, met zijn rijkdom aan delfstoffen, voor de Chinezen van groot belang is. China heeft ook als officiële politiek, de yuan als munt internationaal meer status te geven. Niet heel vreemd, gezien het enorme stuwmeer aan dollars dat China bezit.

Wat het nieuws in het westen tot nog toe niet heeft gehaald, is dat Rusland sinds kort eveneens een ramkoers met de dollar nastreeft. En het Kremlin lijkt daarin een zeer aggressieve koers te kiezen. Rusland beoogt de dollar te elimineren als de internationale reservemunteenheid:

Russia assumes that, given enough political will of the leadership of the BRICS countries to advance their cooperation, this alliance can become one of the key elements of a new system for global governance, primarily in the economic and financial domains.

Op dit moment worden veel grondstoffen en commodities eerst vanuit de eigen valuta omgerekend naar dollars, en vervolgens in de valuta van de klant. Die tussenstap geeft de USA economisch veel macht. En de nieuwe Russische strategie is die macht te ondergraven.

– Reformation of the world currency system in order to create a representative, stable and predictable system of world reserve currencies;
– Reduction of the risks of destabilization of currency and equity markets linked to massive cross-border flows of capital;
– Increasing the use of national currencies in the trade between BRICS countries;
– Increasing the level of cooperation between BRICS countries in order to promote their interest in the domain of world trade;
– Strengthening the BRICS Exchange Alliance;
– Creating independent rating agencies

Dat laatste punt is al van start gegaan met het samengaan van het kleine maar agressieve Amerikaanse Egan-Jones, met het Chinese Dagong en een vrij onbekend Russisch agentschap. Niets waarover Moody’s, Fitch en S&P zich nu direct zorgen zullen hoeven maken. Wèl een teken aan de wand dat hun steeds dichter aan kruipen tegen de Amerikaanse overheid hun positie onder druk kan zetten.

De strateeg die hierachter zit is Sergey Glaziev, de belangrijkste economisch adviseur van Putin op dit moment. Zijn conclusie is: the world is in a state of financial war. En voor wie het reilen en zeilen van de zojuist afgelopen G7 beziet, is het moeilijk te ontkennen dat hij ten minste deels gelijk heeft.

Bijzonder is natuurlijk dat Rusland haar strategie heeft laten uitlekken. Dat de westerse pers er nauwelijks aandacht aan heeft besteed is evenzeer apart. Als de BRICS eensgezinder gaan optreden in hun relatie met de dollar, is dat een klap waar men in de USA ongetwijfeld liever een ander tijdstip gekozen had.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.