Mark Rutte werkt niet aan Corona-bestrijding, hij is gewoon bezig met een politieke versie van de Squid Game waarin het einddoel is om als langstzittende premier de boeken in te gaan. Het interesseert hem daarbij niet of er politieke slachtoffers vallen. Die gaan gewoon voor de bus.

Dat zijn niet mijn woorden – wel van harte onderschreven – maar die van de bevlogen twitteraar Simon Lelieveldt, die op zijn tijdlijn ware parels van essayistische analyses publiceert en er geregeld bij vermeldt: “Zegt het voort”. Bij dezen dus een licht geredigeerde versie van zijn analyse – of liever: deconstructie – van premier Mark Rutte, die in diens werkwijze en optreden een patroon blootlegt dat velen al wel duidelijk is, maar hieronder zeer treffend wordt geïllustreerd. De kern daarvan las u al in de inleiding.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Ik geloof dat ik nu begrijp hoe de Corona-persconferenties te duiden. Als je elk moment in de Corona-crisis beschouwt als een apart politiek dossier kun je per keer zien hoe meningen gepolst worden, een opportune positie en draagvlak gezocht, boodschap gebracht wordt en politiek gedoken wordt. In feite zie je klassieke kantoorpolitiek die we ook bij alle andere onderwerpen zagen: dividendbelastingen, stikstof, toeslagaffaire, het verhaal is per keer hetzelfde. Het zijn verbale trucs om te duiken voor (politieke) verantwoordelijkheid, een soort politieke evenwichtskunst.

Media zeggen nogal eens bewonderend hoe knap dat bij Rutte is, maar het is in feite volstrekt leeg. Het is het zoeken van consensus, eten in de bekjes van de politieke vogels en lobbygroepen gooien en hopen dat het goed gaat. Met een cruciale denkfout erin. Rutte behandelt het land, het volk en de diverse thema’s alsof hij als een pappa-vogel telkens een nieuw nestje eten moet geven. Per keer is zijn gedrag uitermate consistent. Maar als vogelaar zie je hoe gek dat is. De vogel is niet trouw aan één nest maar voedt telkens andere vogels.

Voeding en overleving
Als je het ‘Corona-dossier’ niet ziet als een consistent geheel of opeenvolgend aan elkaar gerelateerd inhoudelijke thema’s (moeilijk, maar probeer het) maar als losse politieke dossiers, dan wordt het voedings- en overlevingsgedrag van vogel Rutte superconsistent en helder. Rutte richt zich – per apart politiek moment – op vorm, opinie, electorale posities en laat zich op geen enkele wijze door inhoud of volgtijdelijkheid of inherent aan elkaar verbonden zijn van onderwerpen leiden. Dat is meer dan kwalijk.

De momenten van bestuurlijke dementie, trucjes met woorden enzovoorts die nodig zijn om je dan politiek te redden hebben we nu ruimschoots gezien en de verontwaardiging daarover is volkomen terecht. De duiding ervan is nog wat onder de maat. De klassieker ‘visie is een olifant die het zicht verhindert’ geeft ten diepste op correcte wijze weer hoe Rutte kijkt naar de politiek. Het gaat om de poppetjes, het spel en per spel de eindstreep weer halen.

Waarover het spel gaat? Boeiuh. De misvatting die we als waarnemers begaan is dat we van de premier, leider van regering, ook als hij demissionair is, consistentie verwachten in gedrag, opvatting, dossierbehandeling en houding ten opzichte van ‘dossiers’ in Nederland. Maar dat is duidelijk te veel gevraagd. Rutte zelf is gewoon bezig met een politieke versie van het Squid Game waarin het einddoel is om als langstzittende premier de boeken in te gaan. Het interesseert hem daarbij niet welke politieke slachtoffers er vallen. Die gaan gewoon voor de bus. Maar hij zelf niet, dat is zijn belang te na.

Game over? Try again, Earthling!
Als je per keer denkt, dan is opeens te begrijpen hoe je het losse item in Nieuwsuur (reconstructie sturen op Corona-besmettingen) als afgehandeld en gemanaged kan zien (geen commentaar) en dan vier dagen later kan zeggen: we doen hetzelfde als alle westerse landen. Game over? Try again, Earthling! Of hoe je kunt zeggen: Pieter Omtzigt functie elders. Gevolgd door: niemand gaat daar verantwoording over afleggen. Gevolgd door een ‘radicaal nieuwe bestuursstijl’. Gevolgd door … Game over? Try again, Earthling! Dát zien we hier in Nederland. En Rutte speelt het obsessief.

De uitdaging voor ons als land, als pers, als burgers, is om het patroon te herkennen en vanuit die herkenning te begrijpen wat ons te wachten staat als het zo doorgaat. Maar ook om te begrijpen waar gewenning aan dit patroon ons vatbaar voor maakt. We zijn in 10 jaar Rutte uitgekomen op een politicus die een levensgevaarlijk virus managet als een politiek dossiertje en eigenhandig doktertje speelt met als motto: de hele wachtkamer is ziek en het beste recept per patiënt laat ik bepalen door de stemming in de wachtkamer.

Op diezelfde wijze is/wordt elk ander politiek dossier gemanaged met de belastingdienstschandalen als herhalend bewijs en gevolg. Of elk ander politiek dossier waarin Rutte de rechtsstatelijke stem van de Raad van State negeerde ten faveure van de stemming in de wachtkamer. Qua politieke mechaniek zijn we dus in feite al heel dicht bij een dictatuur van het volk c.q. de opiniepeiling uitgekomen. Het herhaalde politieke Squid Game van Rutte heeft het politieke proces volkomen uitgehold en ons de verkeerde lessen geleerd over de overheid.

Straatje schoonvegen
Het is, om het even welk dossier je pakt, steeds duidelijker dat de overheid er niet meer is om de burger te dienen, maar haar eigen straatje en belangen schoon te vegen. Het wantrouwen van de burger komt als wantrouwen van de overheid terug. Zie bijvoorbeeld ook het NRC-artikel ‘Vertrouwen in kabinet daalt fors’. Ontstaan door het per keer afhandelen van persconferenties of politieke onderwerpen. Game over? Try again, Earthling!

In zo’n klimaat worden eigenbelang en pakken wat je pakken kunt, de norm. En veel belangrijker dan collectieve saamhorigheid. Zodat de politie niet eens meer achter regelrechte oplichters aangaat maar de burgers zélf het OM moeten forceren daartoe. Zoals advocaat Peter Plasman aangifte gaat doen tegen Sywert van Lienden en twee zakenpartners vanwege hun omstreden mondkapjesdeal met de overheid.

Het geheugenloze, single-shot dossier gedrag van Rutte voedt een hele bevolking op tot het (h)erkennen van overheid als oneerlijk, dementerend, inconsistent en afpakgericht, waartegen je je het best kunt wapenen met veiligstellen van je eigen positie. Het polariseert ons allen. Maar bovenal voedt het ons op om te zorgen zélf in die positie te komen en met vergelijkbare politieke inhoudsloosheid voor je eigen belangen (en die van je vriendjes) op te komen. Het doet de humuslaag voor een toekomstige opinie-dictatuur ontstaan.

Stockholm Syndroom
Het gaat niet alleen om de vraag of we ons los moeten maken van Rutte. Het antwoord lijkt me ja te zijn. De veel relevanter vraag is: hoe herstellen we de schade die hij in die 10 jaar met zijn politieke Squid Game aan de samenleving heeft toegedaan?. Beste media van Nederland: erken het Stockholm Syndroom waarin jullie met Rutte gevangen zitten en maak je vrij van je ontvoerder. Hij is een politicus die systematisch de rechtsstaat schendt, dus een recidivistische wetsovertreder. Die als een capo duikt en manipuleert.

Ik heb het Corona-debat begin november in de Tweede Kamer niet gevolgd, want ik had weinig behoefte om te zien hoe met verbalisering de waarheid geweld wordt aangedaan en er feitelijk geen echte dialoog meer is in het parlement. Als de wil om elkaar te vinden op feiten ontbreekt, dan wordt het lastig. De nieuwe versie van je achteraf niet herinneren dat je gelogen hebt is dat je stuurt op besmettingen (die je niet monitort op dashboard) en daarbij ziekenhuiscijfers als indicator gebruikt.

In dat zelfverzonnen universum past dan ook geen medeleven met slachtoffers of een excuus voor een onbeleefde en onbeschaafde uitval aan een parlementariër die eerder de leugens al haarfijn fileerde, zoals Sylvana Simons. Het dedain is stuitend. En in dat zelfverzonnen verbale universum van de minister-president past ook niet dat je enige nota neemt van de realiteit: totale uitwoning van het zorgsysteem omdat je vindt dat de meerderheid van het land recht heeft op een biertje op kosten van de zorg.

Aansturen op noodsituaties
Pragmatisch polderen met opengesperde vogelbekjes en politiek lijfsbehoud kunnen een minister-president zo obsederen dat hij niet ziet dat zijn eigen beleid van pappen en nathouden directe gezondheidsschade toebrengt. Nog cynischer is dat de tactiek van Rutte telkens aanstuurt op dit soort noodsituaties, omdat het dan pas de politieke rechtvaardiging biedt voor strengere maatregelen die hij uit zichzelf niet durft te nemen omdat hij – appeltje op de fiets – als joviale goeddoener bekend wil zijn.

Ziezo, Rutte en de Jonge hebben prima lang gewacht. Nu is er eindelijk draagvlak in de wachtkamer bij de dokter voor de maatregelen waar noch zij, noch het OMT uit zichzelf ruggengraat voor hadden.

#ietsmetzachteheelmeesters
#Ruttefunctieelders

In de categorie helemaal niets, maar dan ook niets geleerd, kunnen we vanaf dit punt op de curve 2021, ondanks dat het Red Team is opgeheven, gewoon hun oude materiaal hergebruiken. Je zou niet denken dat dit nieuwsbericht van RTL een jaar oud is namelijk:

Advies Red Team: 4 weken strenge lockdown, het liefst vandaag nog. Als het aan het Red Team ligt, gaat Nederland zo snel mogelijk in een strengere lockdown. Mensen moeten zo min mogelijk bij elkaar komen, scholen moeten twee weken dicht en alleen supermarkten en apotheken mogen nog open blijven.

Overigens lees ik hier een 10 jaar (!) oud sprookje van ‘Johan de Witt’(@deWittJohan) over Rutte die als een raggende ruiter zijn paard (de Nederlandse samenleving) uitwoont.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Zie ook de thread van Simon aan de Tweede Kamer: “Tenslotte wat laatste tweets voor de leden van @2eKamertweets. U gaat morgen in debat met een pathologische narcist die ons land stuk gemaakt heeft.”

---

Meer over en van Simon Lelieveldt vindt u op zijn website en via zijn Twitter-account 

Meer over de ontwikkelingen richting een vaccinatiepaspoort leest u hier. Meer feiten en opinies over vaccinatie tegen Corona vindt u hier. Het Corona-virus (Covid-19), de wijze van aanpak van Corona en haar sociale en economische gevolgen vindt u hier.