Wat is een racist eigenlijk? Is dat iemand die een hekel heeft aan willekeurige leden van een andere bevolkingsgroep of is het iemand die er theoretische beschouwingen op na houdt over andere culturen of bevolkingsgroepen, zonder die onmiddellijk toe te passen op de mensen die daaruit stammen? Zijn het omgekeerd niet vaak de mensen met de mond vol over mensenrechten die de zwarte koffiejuffrouw menen te kunnen afblaffen als ze vinden dat ze niet goed bediend worden?

Hitler had een hekel aan joden en wel zo erg dat het schuim hem op de mond kon komen als hij zich in zijn speeches liet gaan. Maar de huisarts die zijn moeder bijstond toen zij kanker had was joods en met hem had Hitler een uitstekende verstandhouding. Zo zelfs, dat mensen die daarvan wisten niets begrepen van zijn latere antisemitisme. Een goede vriend van me had al een hekel aan het verschijnsel allochtoon toen Wilders nog op de basisschool zat. Hij was een vurig aanhanger van Fortuijn en rouwt nog altijd om die man. Maar er was een Surinaamse die regelmatig bij hem over de vloer kwam en op wie hij erg gesteld was. Daar zag geen enkele tegenstrijdigheid in.

Hekel of afkeer is zeker wel een onderdeel van racisme en een hekel hebben kan niet alleen maar theoretisch zijn, dat is een fysieke reactie. Maar een hekel hebben aan Duitsers wil nog niet zeggen dat iemand niet met specifieke Duitsers bevriend kan zijn, al wordt het moeilijker om dat algemene gevoel vol te houden als er te veel specifieke uitzonderingen zijn.

Ik zelf ben opgevoed met een hekel aan Duitsers. Mijn vader is in het verzet om het leven gekomen en mijn moeder meed daarna alles wat met Duitsland van doen had. Behalve dan dat ze een Duitse officier, die haar tijdens de oorlog had gewaarschuwd dat er naar mijn vader gezocht werd, onderdak gaf toen hij in ’46 aan de deur klopte. Daar stond hij, beroofd van zijn land in Oost Pruisen en op weg naar Rotterdam, om te emigreren naar Amerika.

Ik ben van mijn germanofobie afgekomen toen ik trouwde met de dochter van een Duitse moeder. Niet alleen mijn schoonmoeder maar haar hele familie waren schatten van mensen. Die fobie viel toen als een last van me af en het gevoel dat het gaf is me goed bij gebleven: opluchting. Die mengeling van angst en afkeer die je voelde als je in Duitsland kwam of alleen maar Duits hoorde spreken, kon als een deken op je liggen. Het was benauwend en opeens was het er niet meer.

Xenofobie verdwijnt als mensen in hun familie, hun werk of onder andere duurzame sociale omstandigheden met elkaar te maken krijgen. Maar xenofobie blijft zolang de contacten vooral collectief zijn en men elkaar als vertegenwoordigers van vijandige groepen ziet in plaats van als leden van dezelfde samenleving.
Xenofobie is, veronderstel ik, een door de genen bepaald gevoel dat een functie had toen concurrerende groepen de enige echte vijanden waren van onze voorouders en toen het weghouden van die concurrenten uit je eigen terrein noodzakelijk was om als groep te overleven.

Als dat idee juist is hebben we met een erfenis te maken, waar we onder de tegenwoordige omstandigheden alleen maar last van kunnen hebben en waar we dus vanaf moeten zien te komen. Maar dan weten we ook dat dit niet alleen een kwestie van opvoeding en moraal kan zijn. Dit soort instincten verdwijnt niet op commando. Weerzin tegen vreemdelingen verdwijnt pas als de ander geen vreemdeling meer is. Als die gedachte juist is zouden we daar wel wat mee kunnen. Integreren is dan geen optie meer, maar een noodzakelijkheid. Alles wat aan integratie in de weg staat is dan een gevaar voor de samenleving. De islam bijvoorbeeld.

Wie goed toekijkt ziet dat Wilders en veel anderen de buitenlanders niet allemaal over een kam scheren. Indische Nederlanders, Hindoestanen, Japanners en Chinezen, om maar een paar grote groepen te noemen, integreren tamelijk geruisloos. De echte problemen concentreren zich rond twee bevolkingsgroepen, de moslims en de Afro-Nederlanders. En bij de Afro-Nederlanders is er een opmerkelijk verschil tussen mannen en vrouwen. Op individuele basis integreren de vrouwen veel gemakkelijker dan de mannen. Het verschil is nog opvallender tussen Bantoe’s en de mensen uit andere delen van Afrika. Keizer Haile Selassie van Ethiopië was hier vroeger populair en tegenwoordig is Obama en was Hirsi Ali dat ook. Maar dominee Marten Luther King is dat hier eigenlijk nooit zo geworden en Jesse Jackson ook niet. Daar is, vrees ik, niet veel aan te doen. De getto’s in Amerika bestaan overwegend uit de afstammelingen van West-Afrikaanse slaven. Die getto’s blijken niet integreerbaar, al lukt dat met individuele zwarte mensen wel. Hindoestanen integreren zonder moeite, maar Pakistanen opvallend veel minder. Toch zijn Hindoestanen en Pakistanen genetisch gesproken loten van dezelfde stam.

Wilders heeft, moeten we vrezen, op één punt gewoon gelijk. Het is de moslimcultuur die over de hele wereld de aanhang moeilijker integreerbaar maakt dan mensen van andere religies. We kunnen ons dat in een geglobaliseerde samenleving niet echt permitteren. De moslims gescheiden houden van de rest van de wereld gaat nu eenmaal niet en als we met elkaar wonen moeten we integreren of het blijft hommeles.
Geert Wilders en Moestafa Kemal Ataturk hebben één standpunt gemeen: zolang de islam haar culturele invloed houdt in het publieke leven zal er van integratie in de westerse wereld niets terecht komen en zullen we geweld, discriminatie en ander onheil blijven houden. Integratie met alle daarvoor geschikte middelen, overal in de wereld waar het humanisme de overhand heeft, dat lijkt een werkzaam medicijn te zijn tegen racisme en discriminatie.

————————————————————————————

Dit stuk verscheen vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp