Ook Cyprus zal binnen een paar dagen een bailout nodig hebben. Aangezien het land zeer nauw verbonden is met de Griekse economie, mag dat eigenlijk geen verbazing wekken.  Wat u verbazingwekkender zou kunnen vinden, is dat zich een heuse rij van mogelijke geldverschaffers begint te vormen. Want het in grootte derde eiland van de Middellandse Zee heeft veel te bieden, en het prijskaartje van 25 miljard euro is feitelijk een schijntje.

Cyprus kent een lange traditie als succesvol offshore banking-centrum. Minder solide dan Luxemburg, maar gunstiger gelegen ten opzichte van zowel het Midden-Oosten als Noord-Afrika. Bovendien ligt het dichtbij Turkije, thans een van de favoriete vakantieoorden van Russen die zich dat kunnen veroorloven.

De strategische positie van Cyprus is al sinds de Oudheid van groot belang. De Phoeniciërs (en hùn overheersers) waren de eerste overheersers, na de ineenstorting van de inheemse Minoïsche cultuur, maar werden opgevolgd door achtereenvolgens de Diadochen, de Romeinen, de Byzantijnen, de Arabieren, een kruisvaarderskoninkrijk, de Venetianen en de Ottomaanse Turken, alvorens het in 1878 bij het Verdrag van Berlijn werd overgedragen aan Groot-Brittannië. Na de onafhankelijkheid in de jaren zestig, voorkwam in 1974 een Turkse invasie aansluiting van het eiland bij Griekenland. Sindsdien is het eiland verdeeld in twee zones, waarvan de etnisch-Griekse EU-lid werd in 2004.

De problemen van Cyprus worden vooral veroorzaakt door de ellende waarin de Griekse regering verzeild raakte. Als gevolg daarvan heeft de banksector dringend iets van 5 miljard euro nodig – in het licht van andere recente bailouts feitelijk een schijntje. Niet alleen is de Cypriotische regering al langer tamelijk gedisciplineerd bezig haar begroting op orde te krijgen, maar ook is recent een grote gasreserve aangetoond in het Cypriotische deel van de Middellandse Zee. Binnen een jaar of vijf kan de winning daadwerkelijk starten, en zullen de ergste financiële problemen van Cyprus vermoedelijk voorbij zijn. Maar dat is dan, en we leven nu. En nu heeft de Cypriotische regering – naast geldelijke steun voor haar banken – zelf ook circa 20 miljard nodig om de zaken op het eiland gaande te houden.

Vorig jaar al wist Cyprus op gunstige voorwaarden een lening van 3 miljard euro los te krijgen van Rusland. En opnieuw lijkt Rusland een belangrijke kandidaat om het geld te verschaffen.

1) Cyprus beschikt over een aantal uitstekende zeehavens die geschikt zijn voor schepen met een grote diepgang. Militair is dat essentieel, en Rusland, dat in de oostelijke Mediterranée slechts beschikt over één goede basis, in Syrië, is alleen hierom al bijzonder geïnteresseerd. Op termijn zou Cyprus voor Rusland een interessanter partner kunnen blijken dan president Assad, waarvan je mag verwachten dat hij de komende jaren steeds meer onder druk zal komen. Als hij al overleeft.

Vanaf Cyprus zouden de Russische strijdkrachten bovendien het gehele gebied rond Israël kunnen bestrijken. In hoeverre het bezoek van Putin aan Israël ergens gedurende de komende weken hiermee verbonden is zullen we niet snel weten, maar dat Cyprus besproken zal worden staat vast.

2) De gasreserves zijn in tijden van langzaam teruglopende wereldvoorraden nooit een te versmaden belang.

3) Veel Russen gebruiken Cyprus als off shore bankcentrum. In tegenstelling wat de belastingdiensten ons plegen wijs te maken, hebben bancaire offshore centra wel degelijk economisch nut. Rusland zal zeker van plan zijn de belangen van haar burgers daar te beschermen.

Of de NATO daar heel erg blij mee zal zijn lijkt niet waarschijnlijk. Met NATO-leden Griekenland en Turkije nauw betrokken bij een strategisch eiland voor de kust van Israël en Egypte, kun je er vergif op innemen dat ook de CIA actief betrokken zal zijn bij de politieke bewegingen die zich thans op het eiland afspelen. Goede zeehavens zijn altijd belangrijke knooppunten in het spel tussen de grote mogendheden.

Complicerende factor is, dat hoewel de EU desgevraagd ongetwijfeld over de brug zal komen, Brussel rekening dient te houden met de gevoeligheden in de hoofdsteden van landen die al een bailout ontvingen, met name Spanje en Griekenland. Hoewel Cyprus er onnoemelijk beter voor staat dan deze landen, zou een al te gunstig pakket van Brussel opnieuw boos gemurmel binnen de EU kunnen veroorzaken. Wat Brussel betreft kan Cyprus beter even wachten tot na 17 juni, dan zijn de Griekse verkiezingen in ieder geval voorbij. Tè gunstige voorwaarden voor Cyprus staat ongeveer garant voor het aan de macht helpen van SYRIZA, een gebeurtenis die beslist opnieuw enorme complicaties zal veroorzaken. Het tekent de onmacht van de EU, dat het zelfs hierover geen macht heeft. Terwijl een paar dagen verschil voor de EU cruciaal kan blijken.

Tot nog toe zijn er geen signalen dat ook de USA klaar staat met de geldbuidel, maar met een Russische betrokkenheid in het achterhoofd is het verre van onwaarschijnlijk dat de bailout mogelijkheden via de EU zouden kunnen worden verbeterd met behulp van een NATO-arrangement, gefinancierd door de Amerikanen.

Heel interessant om Cyprus de komende tijd in de gaten te blijven houden, zeker tegen het licht van de ontwikkelingen in Syrië.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.