De echte discussie over Voltooid leven gaat feitelijk over iets anders dan dat voltooide leven. Dat is waar het goede gevoel er over mij verliet. Maar de consequenties daarvan zijn absoluut nog niet doordacht, zodat de behandeling van deze wetgeving op zijn best te vroeg komt.

Het klinkt allemaal prachtig: de organen van dode mensen oogsten om zeker te zijn dat anderen een beter leven hebben, of zelfs overleven kunnen. We zijn toch op de wereld om mekaar te helpen nietwaar? U ziet, de collectivistische overwegingen spatten er weer van af. Wat is dat toch met die moderne fopliberalen van D66? Vrije staatsdwang? Met vrijheidslievend heeft dat niets van doen.

Want als er iets kenmerkend is voor de wet Voltooid leven, dan is het de wijze waarop men van staatswege de beschikking over uw lijf en leden opeist. Dwang. De staat beslist. Aan de persoon aan wie uw organen zullen worden geleverd mag je als donor immers geen eisen stellen? Tenzij u er vooraf een algemeen bezwaar tegen aantekent, zo huichelt de wet er nog geruststellend over. Uw bezwaar wordt geregistreerd, en artsen zullen daar naar kijken alvorens te oogsten. Dat moet je dan maar hopen: de tijd dringt altijd, de registratie is nooit perfect en of je eenmaal getransplanteerde onderdelen weer terug kunt krijgen nadat de transplantatie eenmaal heeft plaatsgevonden lijkt me hoogst dubieus. Met een vervangend onderdeel van weer iemand anders je graf in? Of met het gemankeerde onderdeel van de ontvanger van jouw netjes onderhouden lijf?

De basis van het probleem blijft: met deze wet wordt ook uzelf genationaliseerd. Uw lijf is niet langer van uzelf, maar voortaan van de staat. Reeds minuten na uw overlijden kan het al worden opgeëist door medici die snel de onderdelen moeten oogsten. Want er is altijd een gebrek. Hoornvliezen, levers en wie weet wat in de toekomst nog meer nodig zal blijken.

En natuurlijk moet snel na het overlijden worden geoogst, want het gaat hier om bederfelijke waren. Binnen een paar minuten verandert u zo van een individu dat wordt verpleegd, in een goudmijn voor de nabije toekomst van anderen. De piëteit voor rouwende nabestaanden wordt zo al bij voorbaat bij het oud vuil gezet, waar de lichamelijke onderdelen waar men niets mee blijkt te kunnen vanzelf ook mogen belanden – vanuit het oogpunt van de oogstende medici. Dàt is wat u zult mogen begraven, en niets meer dan dat.

Wat ik me nog wel afvroeg: geldt deze wet specifiek voor de onderdanen van ons land, of zijn passerende individuen die het ongeluk hebben hier te overlijden ook inbegrepen in deze wetgeving? Dat de nabestaanden die het lijk van een geliefde – in laten we zeggen China – in ontvangst nemen, tot de ontdekking kunnen komen dat de lever van neef Chi achterbleef in ons land geen problemen gaat geven kan ik me moeilijk voorstellen. Met andere woorden: mag onze staat inbreuk maken op de bezitsrechten van een andere staat als dat haar zo uitkomt? Dat is niet onbelangrijk, zo zal ik hierna nog betogen.

Want een ander punt dat me niet lekker zit is wie rechten kunnen doen gelden op de beschikbare verkregen onderdelen. Niemand wenst het te hebben over de rechten van de leveranciers, en dat komt vermoedelijk omdat je die rechten formeel nog na de ontvangst van andermans organen mag terugtrekken. Nu nog wel, in ieder geval. Een regel dat alleen leveranciers voor transplantatie in aanmerking komen zal dus niet werken. Hoe lang tevoren moet dat zijn geregistreerd? U ziet waar dat heen gaat. Echter – en daar komt een eerste aapje uit de mouw – moslims blijken vanwege diverse fatwa’s te zullen zijn vrijgesteld van leveren aan deze orgaanhandel, want dat mag niet van de islamitische geleerden. Ontvangen mag dan weer wel: als de ongelovigen niet contant betalen, zullen ze hun schattingen toch moeten voldoen. Nu zijn er in ons land maar heel weinig moslims die niet beschikken over een dubbele nationaliteit, zodat een eis tot het respecteren van de rechten van de moslimstaat die ook meent rechten op een individu te hebben zo eenvoudig kan worden omzeild.

Enfin, maar natuurlijk praat men over dergelijke praktische zaken nooit als er over een wet als Voltooid leven moet worden besloten. Ons land wordt zo gereduceerd van een verzameling individuen tot een collectie organen die losjes verbonden zijn met elkaar, maar eveneens met de Staat der Nederlanden.

Deze wet geeft me geen prettig gevoel, omdat de implicaties er van veel belangrijker zijn dan de initiatiefneemster meent, of weten wil. Welbeschouwd is dit daarom iets dat in de grondwet geregeld zou moeten worden. Maar gezien de stemverhoudingen op dit moment is duidelijk dat niemand van de voorstanders daar iets in ziet, want dan gaat het nooit door. Hetgeen voor echte democraten voldoende reden zou moeten zijn deze wet af te stemmen en er nog eens beter over na te denken.